از آزمایش تنفسی اوره (UBT) چه می دانید؟

,

آزمایش تنفسی اوره (Urea Breath Test)

آزمایش تنفسی اوره (UBT) یک آزمایش بسیار دقیق (دقت و حساسیت بالای 95%)، غیرتهاجمی و ایمن برای تشخیص عفونت باکتری به نام هلیکوباکتر پیلوری (به اختصار H.pylori) در معده است. این باکتری باعث بروز التهاب، زخم و آتروفی در معده بیمار می شود. همچنین از UBT به عنوان راهی برای تشخیص اثربخشی آنتی بیوتیک ها بر هلیکوباکتر پیلوری و اثبات تاثیر درمان برای بیمار استفاده می شود.

هلیکوباکتر پیلوری

هلیکوباکتر پیلوری که گاها باکتری معده نیز نامیده می شود، نوعی باکتری گرم منفی مارپیچی است. این باکتری برای داوم و زنده ماندن در محیط سخت و اسیدی معده سازگار شده، با کاهش میزان اسیدیته در محیط اطراف خود زنده می ماند. شکل مارپیچ هلیکوباکتر پیلوری توانایی نفوذ به دیواره معده که از موکوس پوشیده شده و سلول های ایمنی توان حمله به آن قسمت را ندارند، به این باکتری می دهد.

این باکتری معمولا در سنین کودکی فرد را آلوده می کند. گرچه عفونت با هلیکوباکتر پیلوری در بیشتر افراد مشکلی ایجاد نکرده و با علائم خاصی همراه نیست، در برخی باعث ایجاد التهاب مزمن در پوشش داخلی معده (گاستریت) و همچنین دوازدهه یا اثنی عشر (بخش ابتدایی روده کوچک) می شود. در این صورت فرد علائمی مانند اسهال، استفراغ و گرفتگی شدید شکم را نشان می دهد. همچنین در نهایت این التهاب می تواند منجر به زخم معده شده احتمال ابتلا به سرطان معده را افزایش دهد. به علاوه برخی اوقات کم خونی کودکان می تواند با عفونت هلیکوباکتر پیلوری همراه باشد.

عفونت با هلیکوباکتر پیلوری یکی از رایج ترین عفونت ها در سراسر جهان به شمار می آید. این باکتری می تواند هم بر بزرگسالان و هم کودکان تأثیرگذار باشد. غذا و آب آلوده، سطح پایین بهداشت، تماس با فرد آلوده به هلیکوباکتر پیلوری و یا فاضلاب آلوده، در ایجاد این عفونت موثر است.

هلیکوباکتر پیلوری آزمایش UBT معده

عفونت با هلیکوباکتر پیلوری چگونه رخ می دهد؟

راه های اصلی گسترش هلیکوباکتر پیلوری هنوز دقیقا مشخص نیستند. اما احتمالا این باکتری از طریق بزاق یا مدفوع به فرد دیگر منتقل می شود. برای مثال اگر فرد بعد از استفاده از توالت دست خود را به خوبی شست و شو ندهد یا بهداشت را رعایت نکند، یا از غذا و آب آلوده به باکتری استفاده کند دچار این عفونت می شود.

متخصصین معتقدند که مشکلات ناشی از عفونت با هلیکوباکتر پیلوری زمانی ایجاد می شوند که باکتری به دیواره مخاطی معده نفوذ کرده مواد شیمیایی که اسید معده را خنثی می کنند، ترشح کند. این فرایند باعث آسیب به سلول های معده و عوارض بعدی می شود.

عوارض عفونت با هلیکوباکتر پیلوری چیست؟

  1. گاستریت: با رشد باکتری در جداره معده و ترشح یک سری مواد شیمیایی التهاب و تورم در معده ایجاد می شود. این حالت که گاستریت نام دارد، عموما به صورت درد های شکمی حاد و گاها همراه با حالت تهوع بروز می کند.
  2. زخم معده و اثنی عشر: گاهی اوقات عفونت با این میکروب می تواند منجر به زخم معده یا داوزدهه شود. علائم این عارضه به صورت احساس سوزش در پشت و کمر بیمار مشخص می شوند.
  3. سرطان: در صورت عدم درمان، این میکروب رشد خود را در معده ادامه داده ممکن است منجر به سرطان معده شود.
درد شکم از علائم گاستریت

تشخیص عفونت با هلیکوباکتر پیلوری چگونه انجام می گیرد؟

تهاجمی:

استفاده از آندوسکوپی گرچه روش دقیقی به حساب می آید، تنها در موارد خاص توسط پزشک توصیه می شود.

غیرتهاجمی:

  1. تست سرولوژی (آنتی بادی): تشخیص با این تست خیلی دقیق نیست. زیرا تست آنتی بادی قابلیت افتراق عفونت فعال را از غیرفعال نداشته تنها وجود آنتی بادی علیه میکروب و میزان آن را اندازه گیری می کند. همچنین در صورت طی شدن مراحل درمان، این تست توانایی تشخیص اثر پذیری درمان را ندارد. بنابراین با توجه به حساسیت پایین این تست، آزمایش تنفسی اوره بهترین و دقیق ترین گزینه برای تشخیص هلیکوباکتر پیلوری به حساب می آید.
  2. آزمایش تنفسی اوره (UBT): روشی دقیق و ایمن برای بررسی وجود باکتری های فعال در معده بیمار به حساب می آید. این روش بر پایه عملکرد آنزیم اوره آز ترشح شده توسط هلیکوباکتر پیلوری و تولید گاز دی اکسید کربن طراحی شده است.

چه زمانی به انجام UBT نیز است؟

در صورت بروز درد در دستگاه گوارش یا مشاهده علائم زخم معده یکی از تشخیص ها می تواند عفونت با هلیکوباکتر پیلوری باشد. این علائم عبارتند از:

  1. احساس سوزش یا درد در قسمت وسط یا بالای شکم به خصوص بین وعده های غذایی
  2. دردی که در صورت خوردن مواد غذایی اسیدی تر در معده بروز کند.
  3. نفخ
  4. سوزش سر دل
  5. احساس تهوع یا استفراغ

چگونه آزمایش تنفسی اوره UBT عفونت هلیکوباکتر پیلوری را تشخیص می دهد؟

تست تنفس اوره بر اساس توانایی H.pylori در تجزیه اوره انجام می گیرد. اوره  ماده شیمیایی متشکل از نیتروژن و کربن است که به طور معمول در بدن تولید شده توسط ادرار دفع می شود، اما در افراد مبتلا به عفونت هلیکوباکتر پیلوری، در اثر تجزیه اوره توسط این باکتری در دستگاه گوارشی، کربن دی اکسید تولید می شود. این کربن دی اکسید از معده جذب شده و توسط ریه ها دفع می شود.

آزمایش تنفس اوره UBT چگونه انجام می شود؟

حین آزمایش UBT بیمار یک کپسول حاوی اوره را که از ایزوتوپ کربن ساخته شده می بلعد. در صورت وجود هلیکوباکتر پیلوری در معده، اوره تجزیه شده، دی اکسید کربن تولید می شود. این دی اکسید کربن توسط دیواره معده جذب شده، وارد خون بیمار می شود. از طریق خون به ریه ها وارد و از طریق دستگاه تنفس خارج می شود. حدودا پس از 15 الی 30 دقیقه بعد نمونه هایی از گاز های بازدمی فرد جمع آوری می شوند (بیمار باید در کیسه ای به نام کارت تنفسی که به او داده می شود بدمد). سپس کارت تنفسی در دستگاه مخصوص UBT قرار گرفته، میزان کربن دی اکسید حاوی ایزوتوپ کربن مورد نظر که در هوای بازدم بیمار وجود دارد، اندازه گیری می شود.

مکانیسم عمل تست تنفسی اوره UBT

تست تنفس هلیکوباکتر پیلوری (UBT) با دو نوع ایزوتوپ کربن انجام می گیرد.

  1. تست تنفسی اوره C14: تست تنفسی اورهC14  با بلع یک قرص حاوی این ایزوتوپ که دوز کوچکی از اشعه دارد، همراه است. البته میزان این تشعشعات کمتر از دوز اشعه‌ای است که هر فرد در یک روز به طور معمول از محیط اطراف دریافت می‌کند. انجام تست تنفسی اوره با C14 برای بانوان باردار و کودکان ممنوع است.
  2. تست تنفسی اوره C13: این آزمایش اثرات و تشعشعات (هر چند کم) مورد قبلی را ندارد اما از لحاظ قیمت گران تر است.
کارت تنفسی UBT

آیا انجام آزمایش تنفسی اوره UBT خطری دارد؟

هیچ عارضه جانبی در اثر انجام UBT وجود ندارد.

آیا UBT به آمادگی خاصی نیاز دارد؟

پیش از آزمایش حتما از آزمایشگاه مورد نظر خود و پزشک متخصص مشورت بخواهید.

  1. 4 تا 6 ساعت ناشتایی پیش از انجام تست
  2. عدم مصرف آنتی بیوتیک ها یک ماه پیش از انجام تست
  3. دو هفته قبل از UBT باید از مصرف برخی داروها مانند امپرازول و لانزوپرازول خودداری فرمایید. حتما از پزشک خود مشورت بخواهید.
  4. 4)     48 ساعت قبل از مراجعه به آزمایشگاه از کشیدن سيگار و قلیان خودداری کنید.

نتایج UBT

آزمایش تنفسی اوره مثبت به معنای وجود ایزوتوپ کربن در هوای بازدمی فرد و بنابراین عفونت با هلیکوباکتر پیلوری است. نتیجه مثبت آزمایش نشانگر وجود آنزیم اوره آز (آنزیم تجزیه کننده اوره) ترشح شده توسط هلیکوباکتر پیلوری در معده بیمار می باشد. در افراد سالم و همچنین پس از درمان با آنتی بیوتیک، نتیجه تست منفی خواهد بود.

امیدواریم این مطلب مورد توجه شما قرار گرفته باشد. جهت انجام آزمایش حضوری و همچنین غیر حضوری (نمونه گیری در منزل) میتوانید از خدمات آزمایشگاه سروش (پیروزی) استفاده نمایید.

آزمایشگاه پاتوبیولوژی سروش دارای دستگاه های پیشرفته و مدرن می باشد و قادر به انجام تمام تست های روتین ، تخصصی و فوق تخصصی در زمینه ی کلینیکال و پاتولوژی در شرق تهران منطقه پیروزی می باشد .

منابع:

  1. https://drdr.ir/mag/%D9%87%D9%84%DB%8C%DA%A9%D9%88-%D8%A8%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D9%BE%DB%8C%D9%84%D9%88%D8%B1%DB%-%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C-%D8%B9%D9%81%D9%88%D9%86%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D8%AF/
  2. https://my.clevelandclinic.org/health/diagnostics/5217-h-pylori-helicobacter-pylori-breath-test–urea-breath-test
  3. https://www.medicinenet.com/urea_breath_test/article.htm
https://www.drrezadoost.ir/%D8%AA%D8%B3%D8%AA-%D8%AA%D9%86%D9%81%D8%B3%DB%8C-%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%87-UBT-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D8%B4%D8%AE%DB%8C%D8%B5-%D9%87%D9%84%DB%8C%DA%A9%D9%88%D8%A8%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D8%B1/
/0 دیدگاه/توسط