آزمایش طب کار چیست؟

آزمایش طب کار یکی از اقدامات مهم به منظور بررسی شرایط جسمانی و سلامتی کارمندان پیش از استخدام و همچنین به جهت چکاپ دوره ای با توجه به نوع شغل آنها به شمار می آید. در واقع، آزمایش طب کار به منظور حصول اطمینان از سلامت جسمانی افراد و تعیین آسیب های احتمالی به وجود آمده از شرایط کاری در افرادی که مشغول به کار هستند، انجام می گیرد. آزمایش طب کار از لحاظ قانونی برای استخدام یک قانون الزامی بوده بسته به شرایط کاری و بعضا خطرات موجود در فضای کار باید بعد از استخدام به صورت معاینات دوره ای و با فاصله زمانی مشخص انجام شود.

معاینات و آزمایش طب کار
معاینات و آزمایش طب کار

طب کار چیست و پزشک طب کار چه وظایفی دارد؟

طب کار یکی از رشته های جدید و نوپای تخصصی در حیطه پزشکی بوده؛ عموما مردم این رشته را با نام معاینات شغلی می شناسند. یک متخصص طب کار در رشته پزشکی فارغ التحصیل می شود و بعد از یک دوره سه ساله تحصیلی در رشته طب کار می تواند به عنوان متخصص این رشته شروع به فعالیت نماید. این متخصصین به تشخیص و درمان بیماری های ناشی از شرایط و محیط کار می پردازند. بنابراین به طور کلی پزشک طب کار مسئول انجام آزمایشات و معاینات در این حیطه و همچنین کمک به مدیریت نیروی انسانی است.

این متخصصان با توجه به محلی که در آن به فعالیت مشغول می شوند، وظایف متنوعی دارند، از جمله:

  • بررسی شرایط محیط کار و ارائه آموزش ها و راهبردهایی در جهت بهینه سازی محیط کار از لحاظ ایمنی و بهداشت
  • انجام تست های دوره ای مانند بینایی‌سنجی، شنوایی‌سنجی، معاینات مربوط به تنفس و بیماری های قلبی و غیره
  • ارائه راه حل های موثر به کارفرما در جهت مدیریت و کاهش صدمات ناشی از محیط کار و در نتیجه کاهش هزینه ای مرتبط با بیمه
  • انجام معاینات دوره‌ای به منظور اطمینان از سلامت جسمی و روحی کارمندان و تناسب شرایط او با وظایف محوله
  • ارائه مشاوره به کارفرمایان و کارمندان در مورد بازنشستگی و وضعیت سلامت آنها
  • ارجاع افراد سازمان به متخصص
پزشک طب کار هر سازمان وظیفه معاینات و آزمایشات دوره ای را بر عهده دارد.
پزشک طب کار هر سازمان وظیفه معاینات و آزمایشات دوره ای را بر عهده دارد.

آزمایش طب کار شامل چه مواردی است؟

پیش از استخدام هر فرد باید یک سری آزمایشات خاص به جهت حصول اطمینان از سلامت او به نام آزمایش طب کار انجام دهد. نتایج این آزمایشات در پرونده کاری فرد ثبت می شود. همچنین این تست ها شرایط سلامتی کارمند را از لحاظ ابتلا به بیماری های خاص (بسته به محل و موقعیت شغلی مورد نظر آزمایشات ممکن است متفاوت باشند) یا اعتیاد تشخیص می دهند.  

به صورت کلی آزمایش طب کار را می توان به پنج دسته اصلی تقسیم بندی نمود.

  • آزمایش طب کار در بدو استخدام کارمند
  • آزمایش طب کار به جهت انجام معاینات دوره ای
  • آزمایش طب کار به منظور تعیین و بررسی محدودیت های شغلی
  • آزمایش طب کار برای تشخیص اعتیاد
  • آزمایش طب کار به منظور معاینات ویژه و چکاپ کارمند

آزمایش طب کار در بدو استخدام کارمند

بر اساس قانون 90 تامین اجتماعی هر فرد که متقاضی اشتغال در هر موقعیت شغلی باشد، باید در مراکز و آزمایشگاه های مورد تایید این سازمان مورد معاینه و آزمایش قرار گیرد. این آزمایش در صورت تغییر شغل یا وقفه در فعالیت شغلی کارمند نیز انجام خواهد شد.

یکی از مواردی که در این مراحل بررسی می شود، آزمایشات و معاینات مربوط به طب کار است. در این آزمایشات، احتمال ابتلا فرد به بیماری های خاص و با اهمیت برای شغل مورد نظر مورد آزمایش قرار می گیرند. هدف از انجام این آزمایشات تشخیص هر نوع بیماری یا عارضه ای است که در انجام وظایف تعیین شده توسط کارفرما اختلال ایجاد کند.

طبق قانون کارفرما بایستی کارکنان خود را پیش از استخدام تحت معاینات کامل پزشکی قرار دهد و از وضعیت سلامتی آنها برای اشتغال به کار اطمینان حاصل کند. در صورتی که فرد با توجه به شرایط جسمانی و سابقه بیماری در شغل مناسبی مشغول به فعالیت نگردد، طبق ماده 50 قانون تامین اجتماعی کارفرما ملزم به پرداخت غرامت خواهد شد.

بنابر توضیحات ارائه شده، هدف از انجام معاینات و آزمایشات پیش از استخدام بررسی توانایی فرد و وضعیت سلامت بدنی او در مقایسه با کار محوله (با در نظر گرفتن عوامل زیان آور احتمالی محیط کار) می باشد. به علاوه نتایج آزمایش طب کار در بدو استخدام برای مراجعات بعدی به منظور چکاپ های منظم مورد استفاده قرار می گیرد.

آزمایش طب کار به جهت انجام معاینات دوره ای

طبق ماده 92 قانون کار سازمان تامین اجتماعی هر فرد شاغل به جهت تشخیص زودهنگام و به موقع بیماری های احتمالی ناشی از کار باید دست کم سالی یکبار مورد معاینه و آزمایش طب کار قرار گیرد. در این معاینات دوره ای عوامل موثر بر سلامت فرد در محیط کار مورد بررسی قرار می گیرند.

شناسایی این عوامل و همچنین تشخیص زودهنگام و درمان موثر بیماری از مهم ترین اهداف آزمایش طب کار در مراجعات دوره ای می باشند. برای مثال می توان آلودگی با ضایعات سربی در برخی کارخانجات را نام برد. پس از تشخیص سریع بروز این نوع آلودگی، توسط معاینات دوره ای و آزمایش طب کار فرد با مراجعه به متخصص دوره ی درمان خود را آغاز می نماید.

چکاپ و معاینات دوره ای در طب کار
چکاپ و معاینات دوره ای در طب کار

آزمایش طب کار به منظور تعیین و بررسی محدودیت های شغلی

اگر در محل کار بیماری یا حادثه ای برای کارمند یا کارگر اتفاق بیفتد، کارفرما یا خود فرد می توانند برای بررسی شرایط جسمانی او درخواست بدهند. طی این آزمایش ها و معاینات شرایط سلامت کارمند بررسی شده در صورت نیاز، وظایف محوله به او در محل کار به صورت موقت یا دائم کاهش می یابد.میزان و نوع این تغییر توسط پزشک و با توجه به شغل فرد، عوامل خطر محیط کار او، شرایط بدنی و میزان آسیب وارد آمده به بدن تعیین می شود.

آزمایش طب کار برای تشخیص اعتیاد

از موارد مهم آزمایش طب کار که کارفرما به آن توجه ویژه دارد، تشخیص اعتیاد و نوع ماده مخدر مصرفی است. زیرا اعتیاد بر توانایی، تمرکز و عملکرد فرد تاثیر به سزایی دارد.در برخی مشاغل نیز اعتیاد به مواد مخدر و عدم تمرکز موجب به وجود آمدن شرایط نامناسب یا اتفاقات ناگوار می شود. در برخی دیگر مانند رانندگی، در صورت اعتیاد فرد، گواهینامه برای او صادر نمی گردد. این آزمایش شامل نمونه گیری از خون و ادرار فرد متقاضی است که با درخواست کارفرما می تواند به صورت دوره ای تکرار شود.

آزمایشات طب کار به منظور معاینات ویژه و چکاپ کارمند

جدای از بروز حادثه یا بیماری مرتبط با محل کار، برخی آزمایشات مربوط به طب کار برای معاینه و درمان بیماری های زمینه ای فرد می باشد. این آزمایش طب کار با توجه به سن و جنس فرد، سابقه خانوادگی و همچنین سایر بیماری های زمینه ای مشخص می شود. هدف این نوع بررسی ها نیز تشخیص به موقع و درمان زودهنگام بیماری کارمندان می باشد. برای مثال در این آزمایشات فاکتور هایی مانند هورمون ها و قند و چربی خون مورد بررسی قرار می گیرند.

آزمایش خون، یکی از مراحل آزمایش طب کار

مزایای خدمات طب کار چیست؟

آزمایشات مربوط به طب کار مزایای زیادی برای کارفرما و کارمند به همراه دارد.

  • به علت وجود چکاپ های دوره ای و پیش از استخدام، این خدمات تا حد زیادی منجر به افزایش سطح سلامت کارمندان و پیشگیری از شیوع بیماری های واگیردار در بین آن ها می شود.
  • از لحاظ روحی، موجب می شود کارمندان نسبت به کارفرما که به سلامتشان اهمیت می دهد وفادار تر شوند. بنابراین با احساس مسئولیت بیشتر به کار خود ادامه می دهند. زیرا اطمینان دارند ایمن ترین شرایط برای فعالیت آنها مهیا شده و در صورت بروز حادثه کارفرما از آنها حمایت خواهد کرد.
  • به طور کلی و با توجه به وظایفی که برای یک پزشک طب کار شرح داده شد، این خدمات موجب افزایش بهره وری و کاهش هزینه های بیمه سازمان می شود.

آزمایشگاه پاتوبیولوژی سروش دارای دستگاه های پیشرفته و مدرن می باشد و قادر به انجام تمام تست های روتین ، تخصصی و فوق تخصصی در زمینه ی کلینیکال و پاتولوژی در شرق تهران منطقه پیروزی می باشد .

جهت آزمایش طب کار میتوانید از طریق شماره 09122063934 هماهنگی های لازم را انجام دهید.