آزمایش قند A1C که به آزمایش هموگلوبین A1C (HbA1C) نیز شناخته شده است، نوعی از آزمایش خون است که میانگین قند خون فرد را در سه ماه گذشته بررسی می‌کند. این آزمایش یکی از آزمایش‌های معمول است که برای تشخیص ابتلای فرد به دیابت‌های نوع 1 و 2 تجویز می‌شود. سطوح بالای قند خون می‌تواند با دیابت در ارتباط باشد. اگر دیابت دارید، بسیار مهم است که میزان قند خون خود را در محدوده مشخصی نگه دارید و با این آزمایش میتوانید از آن اطلاع پیدا کنید. در این مقاله اطلاعات کامل‌تری از آزمایش قند A1C بررسی خواهند شد.
آزمایش قند A1C چه چیزی را اندازه می‌گیرد؟
وقتی قند به جریان خون وارد می‌شود، به هموگلوبین موجود در گلبول‌های قرمز خون اتصال پیدا می‌کند. همه افراد مقداری قند متصل به هموگلوبین در بدنشان دارند اما در صورتی که فرد دیابت داشته باشد، مقدار بیشتری قند به پروتئین هموگلوبین متصل است. آزمایش قند A1C درصد گلبول‌های قرمز خون که هموگلوبین روکش شده به وسیله قند دارند را مشخص می‌کند و از طریق آن طبیعی بودن یا نبودن وضعیت قند خون فرد بررسی می‌شود.
در چه شرایطی فرد باید برای آزمایش قند A1C اقدام کند؟
یکی از مواردی که فرد باید به آزمایش قند A1C اقدام کند، در مورد تشخیص دیابت یا پیش دیابت است. اگر شما بزرگسالی هستید که بیش از 45 سال سن دارید یا اگر کمتر از 45 سال دارید ولی اضافه وزن دارید و یک یا چند عامل ابتلا به دیابت در بدن شما وجود دارد، می‌بایست برای انجام آزمایش قند A1C اقدام کنید.
اگر نتیجه آزمایش شما طبیعی بود اما بالای 45 سال سن دارید یا فاکتورهای خطر در مورد شما صدق می‌کند یا سابقه دیابت بارداری داشته اید، آزمایش قند A1C را هر سه سال یک بار تکرار کنید.
اگر نتیجه آزمایش شما نشان داد که مبتلا به پیش دیابت هستید، با پزشک خود در مورد راهکارهایی برای کاهش خطر صحبت کنید. اگر به موقع اقدام نکنید، ممکن است به دیابت گرفتار شوید. در این صورت آزمایش قند A1C را طبق توصیه پزشک به دفعات تکرار کنید (معمولا سالی یک بار یا دو سالی یک بار).
اگر هیچ علائمی در خود نمی‌بینید اما نتیجه آزمایش شما می‌گوید که به دیابت یا پیش دیابت مبتلا هستید، بهتر است بعد از چند روز مجددا آزمایش را تکرار کنید.
اگر نتیجه شما دیابت را نشان داد و علائم آن هم در شما وجود داشت، از پزشک بخواهید تا شما را به مرکز کنترل دیابت معرفی کند تا بتوانید به خوبی دیابت خود را مدیریت کنید.
مدیریت دیابت: اگر به دیابت مبتلا هستید، می‌بایست حداقل دو بار در سال آزمایش قند A1C انجام دهید. اگر داروی خود را تغییر داده‌اید یا شرایط خاص دیگری دارید، ممکن است به تعداد بیشتری آزمایش در سال نیاز داشته باشید. میتوانید با پزشک خود در مورد تعداد دفعات مناسب آزمایش صحبت کنید.
آماده شدن برای آزمایش قند A1C
این آزمایش مانند بقیه انواع آزمایش خون است و نیاز به آمادگی خاصی ندارد. نمونه خون از انگشت یا بازوی شما گرفته می‌شود. ممکن است به همراه آزمایش قند A1C نیاز به انجام آزمایش‌های دیگری نیز برای تشخیص داشته باشید که در مورد آن آزمایش‌ها و نیاز به آمادگی برای آنها میتوانید با پزشک خود صحبت کنید.
نتیجه آزمایش قند
گفتیم که آزمایش قند A1C درصد گلبول‌های قرمز که هموگلوبین آنها با روکش قند پوشانده شده است را اندازه می‌گیرد. در صورتی که این درصد کمتر از 7/5 باشد، قند خون فرد نرمال است. بین 7/5 تا 4/6 درصد قند خون در مرحله پیش دیابت و بیش از 4/6 درصد فرد دیابتی است.
روش دیگری نیز برای بیان نتیجه آزمایش قند A1C به کار می‌رود و آن برآورد متوسط گلوکز است که بر حسب میلی گرم در دسی لیتر گزارش می‌شود. در این صورت میزان قند خون طبیعی فرد باید بین 60 تا 110 میلی گرم در دسی لیتر باشد.
عوامل تأثیرگذار بر نتیجه آزمایش
برخی عوامل هستند که در صورت وجود می‌توانند به اشتباه میزان قند خون شما را بالاتر یا پایین‌تر از مقدار آن نشان دهند. اگر شما در شرایط زیر هستید، ممکن است نتیجه آزمایش شما به اشتباه تشخیص داده شود:
- اگر بیماری‌هایی مانند نارسایی کلیه، بیماری کبدی و کم‌خونی‌های شدید داشته باشید
- اگر به مصرف داروهای خاصی مانند مواد افیونی و برخی داروهای HIV می‌پردازید
- اگر اخیرا خون از دست داده‌اید یا انتقال داده‌اید
- اگر در اوایل یا اواخر دوران بارداری هستید
در صورتی که هر یک از این عوامل وجود داشت به پزشک خود اطلاع دهید و از او سوال کنید که آیا نیاز به آزمایشات دیگری دارید یا خیر.
بهترین میزان قند خون
در صورتی که فرد مبتلا به دیابت باشد، میزان قند خون 7% یا کمتر برایش مناسب است. البته میزان دقیق آن به سن، جنس و سایر شرایط پزشکی فرد بستگی خواهد داشت. برای تعیین میزان دقیق آن با پزشک مشورت کنید.
آزمایش قند A1C تنها بخشی از کار است
آزمایش قند A1C ابزاری مهم در تشخیص و مدیریت دیابت است، اما نمی‌تواند جایگزین آزمایش‌های منظم قند خون در خانه شود. ممکن است دو نفر نتیجه آزمایش قند A1C یکسان داشته باشند، در حالی که یکی از آنها قند خون ثابت و دیگری قند خون دارای نوسان دارد. بنابراین برای تشخیص دقیق قند خون باید به طور منظم آزمایش قند خون در خانه را انجام دهید. معمولا تست‌های قند خون در خانه در سه حالت ناشتا، قبل از خوردن غذا و بعد از خوردن غذا توسط پزشک تجویز می‌شوند. در صورتی که در ساعات مختلف روز نوسان زیادی در قند خون شما به وجود می‌آید، حتما این مورد را با پزشک خود در میان بگذارید.
آیا آزمایش قند A1C در دوران بارداری نیز انجام می‌شود؟
متخصصان مراقبت‌های بهداشتی ممکن است در اوایل بارداری خانم این آزمایش را برای او تجویز کنند تا ببینند آیا او در قبل از بارداری نشانه‌های ابتلا به دیابت را دارد یا خیر. از آنجا که آزمایش A1C سطح متوسط قند خون در سه ماه گذشته را بررسی می‌کند، آن چیزی که نتیجه آزمایش در اوایل بارداری به دست می‌دهد در واقع مربوط به قبل از بارداری است. همچنین در طی بارداری برای چک کردن وضعیت دیابت بارداری از تست تحمل گلوکز خوراکی استفاده می‌شود. این آزمایش معمولا بین هفته‌های 24 تا 28 بارداری انجام می‌گیرد.
اگر در آزمایش‌ها مشخص شود که مبتلا به دیابت بارداری هستید، باید حداکثر 12 هفته بعد از تولد کودک، وضعیت دیابت شما چک شود. اگر بعد از این مدت همچنان گلوکز خون شما بالا باشد، ممکن است به دیابت نوع 2 مبتلا باشید. حتی اگر بعد از این مدت گلوکز خون شما به حالت نرمال رسید، باز هم بهتر است که هر 3 سال یک بار آزمایش دهید.
آیا تست‌های دیگری نیز برای تشخیص دیابت نوع 2 و پیش دیابت استفاده می‌شوند؟
بله. متخصصان مراقبت‌های بهداشتی از آزمایش قند خون پلاسما در ناشتا (FPG) و تست تحمل گلوکز خوراکی (OGGT) به منظور تشخیص دیابت نوع 2 و پیش دیابت بهره می‌برند. برای انجام این آزمایش باید حداقل به مدت 8 ساعت قبل از آزمایش از خوردن و آشامیدن خودداری کنید. اگر علائم دیابت دارید، پزشک ممکن است در مورد شما از آزمایش تصادفی گلوکز پلاسما استفاده کند که نیازی به ناشتا بودن یا نخوردن غذا قبل از آن نیست. در بسیاری از موارد پزشکان آزمایش قند A1C را به همراه آزمایش قند خون دیگری به کار می برند تا نتایج حاصل از آزمایش‌ها محکم‌تر شوند.
آیا ممکن است نتایج حاصل از آزمایش قند خون و آزمایش A1C متفاوت باشند؟
بله. در بعضی افراد ممکن است آزمایش قند خون دیابت را نشان دهد در حالی که آزمایش A1C آن را نشان نمی‌دهد. عکس این موضوع نیز می‌تواند اتفاق بیفتد. اگر نتایج آزمایش‌های مختلف قند در فردی با یکدیگر مغایرت داشته باشد، احتمالا در اوایل بیماری است و هنوز قند خون وی تا اندازه‌ای بالا نرفته که در تمام تست‌ها تشخیص داده شود. به دلیل این مسائل معمولا متخصصان قبل از تشخیص، آزمایش‌ها را تکرار می‌کنند.
امیدواریم این مطلب مورد توجه شما قرار گرفته باشد. جهت انجام آزمایش حضوری و همچنین غیر حضوری (نمونه گیری در منزل) میتوانید از خدمات آزمایشگاه سروش استفاده نمایید.
آزمایشگاه پاتوبیولوژی سروش دارای دستگاه های پیشرفته و مدرن می باشد و قادر به انجام تمام تست های روتین ، تخصصی و فوق تخصصی در زمینه ی کلینیکال و پاتولوژی می باشد .
منابع
سلام خیلی عالی ولی در مورد درمان چیزی ننوشتید لطفا در این مورد هم اطلاع رسانی کنید ممنونم از زحمات شما فرقانی 🌹🌹🌹