علائم پنهان قند خون و نحوه تشخیص آن

دیابت با سطوح بالای (گلوکز) در خون مشخص می شود و زمانی رخ می دهد که پانکراس انسولین کافی تولید نمی کند یا سلول ها قادر به پاسخ مناسب به انسولین تولید نشده نیستند. برخی از علائم پنهان قند خون وجود دارد که بسیاری از مردم متوجه آن نمی شوند. در این مقاله شایع ترین علائم اولیه دیابت مرتبط با دیابت نوع 1 و دیابت نوع 2 و آزمایش های تشخیص آن آورده شده است:

علائم پنهان قند خون
علامت پنهان قند خون

علائم پنهان قند خون چیست؟

علائم اولیه دیابت اغلب پنهان و نامحسوس هستند؛ بنابراین افراد مبتلا به دیابت به ندرت متوجه آن می شوند و این امر به ویژه در مورد دیابت نوع 2 صادق است.

علائم پنهان قند خون معمولا به سرعت و در عرض چند روز ظاهر و ایجاد می شود؛ بنابراین چگونه می توان متوجه شد که به دیابت مبتلا هستید؟ در اینجا 3 نوع اصلی علائم پنهان قند خون آورده شده است:

شایع ترین علائم اولیه دیابت

برخی از علائم رایج همراه با این بیماری شامل موارد زیر است:

گرسنگی بیش از حد

یکی از علائم پنهان قند خون گرسنگی بیش از حد است. از آنجا که مقدار گلوکز مورد استفاده سلول های بدن برای انرژی تنظیم نمی شود، بدن شما به طور خودکار شروع به جستجوی منابع سوخت اضافی می کند و باعث گرسنگی مداوم می شود.

افزایش ادرار

دانشمندان توضیح دادند که افزایش قند خون کلیه ها را فعال می کند که به دنبال دفع اضافی از طریق ادرار هستند و این امر منجر به تکرر ادرار می شود.

دهان خشک

از آنجا که بدن شما مقدار زیادی مایعات را از طریق ادرار از دست می دهد، این امر منجر به کم آبی بدن و تشنگی شدید می شود که باعث خشکی دهان و خارش شدید پوست در قسمت های مختلف بدن می شود.

تاری دید

تاری دید و مشکل در تمرکز ممکن است نشانه سطح بالای قند خون باشد.

خستگی

در صورت بالا بودن سطح قند خون، سلول ها نمی توانند گلوکز را به خون جذب کنند. این امر با وجود تغذیه مناسب و خواب کافی منجر به خستگی و ضعف می شود.

علائم اولیه دیابت نوع 2

احساس بی حسی و سایر علائم مرتبط به قند خون نوع 2 را بشناسید:

عفونت

مردان و زنان مبتلا به دیابت مستعد ابتلا به عفونت های قارچی هستند  که از گلوکز تغذیه می کنند. این باعث گسترش سریع عفونت بین انگشتان دست و پا، زیر سینه ها یا اطراف دستگاه تناسلی می شود.

التیام زخم های بیشتر طول می کشد

یکی از علائم پنهان قند خون نوع 2 این است که بریدگی ها و خراش ها به سرعت بهبود نمی یابند. زیرا قند خون بالا بر جریان اکسیژن به سلول ها تأثیر می گذارد، باعث آسیب عصبی می شود و بهبود زخم ها را دشوار می کند.

احساس سوزن سوزن شدن در اندام ها

افزایش سطح قند خون منجر به آتروفی اعصاب اعضا اعم از پا یا دست می شود که گاهی منجر به درد، سوزن سوزن شدن می شود.

علائم اولیه دیابت نوع 1

علائم دیابت نوع 1 به شرح زیر است:

کاهش وزن بدون دلیل

اگر بدن شما به دلیل ناکافی بودن انسولین نتواند از غذای شما انرژی بگیرد، پروتئین عضلات شما به عنوان منبع سوخت جایگزین تجزیه می شود و باعث کاهش وزن می شود.

اختلالات روده ای

هنگامی که سلول های لوزالمعده تولید کننده انسولین را از بین می رود، بدن شما به سوزاندن چربی روی می آورد که منجر به افزایش کتون در خون و تهوع و استفراغ می شود، وضعیتی که از نظر پزشکی کتواسیدوز نامیده می شود .

مهم ترین آزمایش های تشخیص قند خون

آزمایش قند ناشتا

پزشک معمولا بیشتر این آزمایش را به بیمار توصیه می کند. تجزیه و تحلیل با جمع آوری نمونه خون ناشتا به مدت حداقل 8 ساعت یا طبق توصیه پزشک انجام می شود. در صورتی که قند خون از میزان نرمال آن بیشتر باشد، پزشک ممکن است آزمایش های دیگری را تجویز کند؛ به ویژه آزمایش هموگلوبین گلیکوزی شده که میزان متوسط ​​گلوکز را در سه ماه قبل از آزمایش نشان می دهد. به این ترتیب، پزشک می تواند ارزیابی کند که آیا فرد در معرض خطر است یا به این بیماری مبتلا است.

در صورتي كه نتيجه آزمايش قند خون ناشتا نشان دهنده پيش ديابت باشد، لازم است تغييراتي در شيوه زندگي مانند تغيير رژيم غذايي و فعاليت بدني براي جلوگيري از بروز بيماري انجام شود. با این حال، هنگام تأیید تشخیص بیماری، علاوه بر تغییر شیوه زندگی، مصرف داروها و در برخی موارد انسولین نیز ضروری است.

آزمایش قند ناشتا

.تست تحمل گلوکز (TOTG)

آزمایش تحمل گلوکز که به عنوان بررسی منحنی قند خون نیز شناخته می شود، با هدف ارزیابی عملکرد یک ارگانیسم با توجه به غلظت گلوکز مختلف انجام می شود. برای این منظور، سه اندازه گیری قند خون انجام می شود: اولین اندازه گیری با معده خالی، دومی پس از مصرف نوشیدنی شیرین، دکستروسول یا گرابا و سوم دو ساعت پس از اندازه گیری اول انجام می شود.

در برخی موارد، ممکن است 4 نمونه خون گرفته شود تا 2 ساعت نوشیدن کامل شود، نمونه خون 30، 60، 90 و 120 دقیقه پس از مصرف نوشیدنی شیرین گرفته می شود.

این آزمایش برای کمک به تشخیص قند خون، پیش دیابت، مقاومت به انسولین و تغییرات پانکراس مهم است، به علاوه در بررسی دیابت بارداری بسیار مورد نیاز است.

آزمایش قند خون مویرگی

آزمایش قند خون مویرگی یک آزمایش انگشت سوزن است که از طریق یک دستگاه اندازه گیری سریع گلوکز انجام می شود. این دستگاه در داروخانه ها یافت می شود و بلافاصله نتیجه را می دهد. برای این آزمایش نیازی به ناشتا بودن نیست و می توان آن را در هر زمان از روز انجام داد. این آزمایش بیشتر برای افرادی که قبلا در آن ها قند خون یا پیش دیابت تشخیص داده شده است، به منظور کنترل سطح گلوکز در طول روز استفاده می شود.

آزمایش هموگلوبین گلیکوزی شده

آزمایش هموگلوبین گلیکوزیله یا هموگلوبین گلیکوزیله با جمع آوری نمونه خون ناشتا انجام می شود و اطلاعاتی در مورد میزان گلوکز در گردش خون در سه ماه گذشته قبل از آزمایش ارائه می دهد. این به این دلیل است که گلوکز در گردش خون به هموگلوبین متصل می شود و تا پایان عمر گلبول های قرمز، یعنی 120 روز محدود باقی می ماند.

از هموگلوبین گلیکوزیله نیز می توان برای ارزیابی بهبود یا تشدید بیماری استفاده کرد، هر چه ارزش آن بیشتر باشد، شدت آن و خطر عوارض بیشتر است.

چه کسی باید این آزمایش های تشخیص قند خون را انجام دهد

به همه افرادی که علائم پنهان قند خون را نشان می دهند توصیه می شود آزمایش هایی را برای تایید بیماری انجام دهند. همچنین زنان باردار برای جلوگیری از عوارض مربوط به افزایش قند خون در دوران بارداری برای این آزمایش ها مراجعه می کنند. علاوه بر این، افرادی که بدون دلیل مشخص وزن زیادی از دست می دهند، به ویژه کودکان و نوجوانان، برای تشخیص احتمال دیابت نوع 1 به آزمایش قند خون نیاز دارند. در نهایت، مهم است که به یاد داشته باشید که همه بیماران دیابتی باید به طور منظم برای کنترل بهتر بیماری آزمایش شوند.

نمونه گیری خون در منزل یا محل کار شما توسط آزمایشگاه سروش

برای هماهنگی جهت آزمایش و خونگیری در منزل میتوانید با شماره 09122063934 تماس گرفته تا همکاران ما جهت انجام خدمات در محل حاضر شوند. یا میتوانید با شماره های آزمایشگاه سروش تماس حاصل نمایید.

بیوشیمی‌دانها و بیوفیزیک‌دان‌ها به مطالعه اصول فیزیکی و شیمیایی موجودات زنده و فرایندهای بیولوژیکی مانند رشد و توسعه سلولی، رشد بدن، وراثت و بیماری‌ها می‌پردازند. آنها برای درک چگونگی وقوع واکنش‌های شیمیایی خاص در بافت‌ها و ثبت و ضبط اثرات داروها فعالیت می‌کنند. آزمایش‌های بیوشیمی معمولاً در نمونه‌های سرم، پلاسما و ادرار استفاده می‌شوند و در این آزمایش‌ها سطح مواد شیمیایی خاصی اندازه‌گیری می‌شود و نتیجه به دست آمده با سطوح نرمال این مواد سنجیده می‌شود. در این مطلب می‌خواهیم به معرفی رایج‌ترین آزمایش‌های بیوشیمی که اغلب برای بررسی مشکلات افراد تجویز می‌شود، بپردازیم.

انواع آزمایش‌های بیوشیمی

این آزمایش‌ها انواع مختلفی دارند. قبل از انجام آزمایش‌های بیوشیمی مانند هر آزمایش دیگری باید با پزشک خود در مورد داروهایی که مصرف می‌کنید، صحبت کنید. برخی داروها می‌توانند بر نتیجه تست اثر بگذارند. آزمایش‌های بیوشیمی که در آزمایشگاه بیوشیمی انجام می‌شوند به شرح زیرند:

  • آزمایش زینک
  • آزمایش ایزوآنزیم‌های لاکتات دهیدروژناز (LDH-ISO)
  • آزمایش ایزوآنزیم‌های آلکالن فسفاتاز (ISO-ALP)
  • آزمایش ایزوآنزیم‌های کراتین فسفاتاز (ISO-CPK)
  • تست عرق
  • آزمایش مس
آزمایش‌های بیوشیمی آزمایش‌های رایجی هستند که برای تشخیص برخی اختلالات توسط پزشک تجویز می‌شوند

انواع آزمایش‌های بیوشیمی – آزمایش زینک

آزمایش زینک یکی از آزمایش‌های بیوشیمی است که میزان زینک را در سرم، پلاسما یا ادرار اندازه می‌گیرد. زینک یا روی یک عنصر ضروری و کمیاب در بدن است که در عملکردهایی مانند سنتز پروتئین و عملیات آنزیم‌ها نقش دارد و بر ساختار پروتئین‌ها و اسید نوکلئیک‌ها نیز مؤثر است. این آزمایش معمولاً در مواقعی انجام می‌شود که نشانه‌هایی از کمبود روی در بدن وجود داشته باشد. همچنین در صورتی که فرد مکمل غذایی مصرف کند برای اطمینان از این که مکمل چقدر در بالا بردن سطح روی بدن فرد نقش داشته است، استفاده می‌شود. این آزمایش یا به تنهایی و یا به همراه آزمایش‌های مربوط به سایر عناصر کمیاب بدن (مانند آهن، مس و سلنیوم) برای شناسایی کمبودها انجام می‌شود.

عنصر روی در صورت وجود عفونت در بدن کاهش می‌یابد؛ بنابراین در صورتی که میزان زینک در نتیجه آزمایش فرد از حد عادی کمتر باشد، ممکن است به معنای وجود عفونت در بدن او و نه کمبود روی باشد. نتایج باید با توجه به علائم بالینی تفسیر شود. همچنین افزایش روی در بدن ممکن است به علت‌هایی مانند بیماری عروق کرونر و تصلب شرایین صورت گیرد. میزان نرمال زینک برای افراد زیر 10 سال 6/0 تا 2/1 میکروگرم در میلی‌لیتر و برای افراد بالای 10 سال 66/0 تا 1/1 میکروگرم در میلی‌لیتر است.

عنصر زینک یکی از عناصر مهم بدن است که طبیعی بودن یا نبودن میزان آن در بدن با آزمایش بیوشیمی زینک مشخص می‌شود

انواع آزمایش‌های بیوشیمی – آزمایش ایزوآنزیم‌های لاکتات دهیدروژناز

آزمایش ایزوآنزیم‌های لاکتات دهیدروژناز (LDH-ISO) یکی دیگر از آزمایش‌هایی است که در آزمایشگاه بیوشیمی انجام می‌شود. این آزمایش سطح ایزوآنزیم‌های مختلف لاکتات دهیدروژناز در خون را اندازه‌گیری می‌کند. LDH که از آن با اسیدلاکتیک دهیدروژناز نیز یاد می‌شود، نوعی پروتئین است که به عنوان آنزیم شناخته می‌شود و نقش مهمی در ایجاد انرژی بدن دارد. این آنزیم تقریباً در تمام بافت‌های بدن یافت می‌شود.

پنج نوع LDH وجود دارد:

  • LDH-1 که در قلب و گلبول‌های قرمز یافت می‌شود.
  • LDH-2 که در گلبول‌های سفید وجود دارد. این نوع از LDH در قلب و گلبول‌های قرمز نیز یافت می‌شود اما به میزان بسیار کمتر از LDH-1
  • LDH-3 که در بافت ریه وجود دارد
  • LDH-4 که در گلبول‌های سفید، کلیه، لوزالمعده و غدد لنفاوی وجود دارد
  • LDH-5 که در کبد و عضلات اسکلتی وجود دارد

وقتی بافت‌ها تخریب شوند یا بیماری برایشان پیش بیاید، ایزوآنزیم‌های LDH را در جریان خون آزاد می‌کنند. این که چه نوع ایزوآنزیمی در خون آزاد شود به این بستگی دارد که کدام بافت آسیب دیده است. این آزمایش به پزشک کمک می‌کند که با توجه به نوع ایزوآنزیم آزادشده در خون تشخیص دهد که کدام بافت آسیب دیده است و به درمان آن بپردازد. بیماری‌هایی مانند کم‌خونی، بیماری‌های کلیه، کبد، آسیب ماهیچه و … می‌توانند باعث غیرطبیعی شدن میزان LDH در خون شوند.

آزمایش بیوشیمی LDH از جمله آزمایش‌های رایج است که میزان LDH خون را مشخص می‌کند

انواع آزمایش‌های بیوشیمی – آزمایش ایزوآنزیم‌های آلکالن فسفاتاز

از جمله آزمایش‌های بیوشیمی است که برای بررسی سطح آنزیم‌های آلکالن فسفاتاز در خون طراحی شده است. آلکالن فسفاتاز (ALP) آنزیمی است که در بسیاری از بافت‌های بدن از جمله کبد، مجاری صفراوی، استخوان و روده یافت می‌شود. شکل‌های مختلفی از ALP وجود دارد که ایزوآنزیم نامیده می‌شوند. ساختار آنزیم به محلی که در آن تولید می‌شود بستگی دارد.

این آزمایش برای تشخیص بیماری‌های کبد، استخوان، روده و پاراتیروئید به کار می‌رود. پزشک با توجه به نوع ALP که میزان آن در خون غیرطبیعی است، می‌تواند به این موضوع پی ببرد که کدام بافت بدن دچار آسیب شده است. بیماری‌هایی مانند هپاتیت، سیروز، سرطان کبد و… می‌توانند باعث افزایش در میزان طبیعی آلکالن فسفاتاز (ALP) شوند. علائمی مانند خستگی، استفراغ، کاهش وزن، تورم یا درد در شکم، ادرار تیره یا مدفوع روشن و … باعث می‌شوند پزشک آزمایش بیوشیمی آلکالن فسفاتاز را تجویز کند.

انواع آزمایش‌های بیوشیمی – آزمایش ایزو آنزیم‌های کراتین فسفاتاز

یکی دیگر از آزمایش‌های بیوشیمی که انجام آن می‌تواند پزشک را از وجود ناهنجاری‌هایی مانند آسیب در شش‌ها و مغز، آسیب قلبی یا آسیب‌های عضلانی و اسکلتی در بیمار آگاه کند، آزمایش کراتین فسفاتاز (CPK) است. این آزمایش سطح آنزیم‌های کراتین فسفاتاز را در خون اندازه می‌گیرد. سه نوع آنزیم CPK وجود دارد که با توجه به اینکه کدام بافت بدن آسیب دیده است، آنزیم مربوط به آن بافت در خون آزاد می‌شود. از نتیجه این آزمایش مشخص می‌شود که نوع آنزیمی که به مقدار غیرطبیعی در خون وجود دارد کدام است و پزشک با توجه به آن متوجه می‌شود که کدام بافت بدن آسیب دیده است. معمولاً در مواردی که بیمار در قلب یا قفسه سینه یا عضلاتش احساس ناراحتی کند، این آزمایش تجویز می‌شود.

انواع آزمایش‌های بیوشیمی – آزمایش عرق

تست عرق یکی از آزمایش‌های بیوشیمی است و تستی قابل اعتماد برای تشخیص بیماری سیستیک فیبروزیس (CF) است. این تست افراد مبتلا به این اختلال را در 98 درصد موارد درست تشخیص می‌دهد. حدود 1 تا 2 درصد موارد نیز با وجودی که نتایج تست عرق نرمال است، بیمار علائم این بیماری را نشان می‌دهد. در این آزمایش غلظت کلرید دفع شده از طریق عرق اندازه‌گیری می‌شود. در صورتی که فرد به اختلال CF مبتلا باشد، کانال‌های کلرید (CFTR) معیوب هستند که این امر باعث می‌شود غلظت کلرید در عرق از حد طبیعی آن افزایش یابد.

در این آزمایش یک ماده شیمیایی بی‌رنگ و بی‌بو (پیلوکارپین) و کمی تحریک الکتریکی به ناحیه کوچکی از بازو یا پا اعمال می‌شود تا غدد عرق را به تولید عرق ترغیب کند. فرد ممکن است در آن ناحیه کمی احساس گرما کند. این آزمایش معمولاً تا زمانی طول می‌کشد که میزان کافی عرق برای آزمایش تولید شود. البته ممکن است به دلیل تحریک اعمال شده تا مدتی بعد از جدا شدن دستگاه از بدن نیز همچنان بدن عرق تولید کند. همچنین ممکن است کمی پوست بدن را قرمز کند. نتایج این آزمایش بعد از 1 تا 2 روز مشخص می‌شود.

آزمایش مس یکی از آزمایش‌های بیوشیمی است که مس موجود در بدن را اندازه می‌گیرد

انواع آزمایش‌های بیوشیمی – آزمایش مس

آزمایش مس یکی دیگر از آزمایش‌های بیوشیمی است که میزان مس موجود در بدن را بررسی می‌کند. مس یکی از عناصر مهم بدن است که تجمع عمده آن در کبد و سیستم عصبی است و در افزایش سرعت واکنش‌های شیمیایی تولید هموگلوبین و رساندن اکسیژن به بافت‌های مختلف بدن نقش دارد. از آزمایش مس در درجه اول برای تشخیص بیماری ویلسون که یک بیماری ارثی نادر است و می‌تواند منجر به افزایش تجمع مس در کبد، مغز و سایر اندام‌ها شود، استفاده می‌شود. در صورتی که فرد نشانه‌هایی مانند کم‌خونی، درد شکم، زردی، خستگی، تغییرات راه رفتن، انقباضات عضلانی مداوم و … را داشته باشد، پزشک به طبیعی نبودن سطح مس خون او مشکوک شده و این آزمایش برای فرد تجویز می‌شود.

امیدواریم این مطلب مورد توجه شما قرار گرفته باشد. جهت انجام آزمایش حضوری و همچنین غیر حضوری (نمونه گیری در منزل) میتوانید از خدمات آزمایشگاه سروش استفاده نمایید.

آزمایشگاه پاتوبیولوژی سروش دارای دستگاه های پیشرفته و مدرن می باشد و قادر به انجام تمام تست های روتین ، تخصصی و فوق تخصصی در زمینه ی کلینیکال و پاتولوژی می باشد .

منابع

  1. https://medlab.com.au/clinical-biochemistry
  2. https://labtestsonline.org.uk/tests/zinc
  3. https://www.healthline.com/health/zinc-deficiency#symptoms
  4. https://medlineplus.gov/lab-tests/lactate-dehydrogenase-ldh-isoenzymes-test/
  5. https://medlineplus.gov/ency/article/003497.htm
  6. https://endocrinology.testcatalog.org/show/ALKI
https://www.cff.org/What-is-CF/Testing/Sweat-Test/