در روز جهانی تست HIV، بیشتر از این بیماری بدانیم

, ,

روز 27 ژوئن هر سال با عنوان روز جهانی تست HIV، برای اطلاع رسانی در زمینه این بیماری و اهمیت غربالگری سالیانه در کشور های مختلف سازماندهی می شود. شعار روز جهانی تست HIV امسال ” تست من، راه من” است. با توجه به شیوع ویروس  کرونا و کاهش رفت و آمدها تعداد افرادی که همچنان تست HIV را انجام می دهند کاهش یافته است. بنابراین شعار امسال به تشویق مردم به استفاده از ساده ترین و بهترین راه برای غربالگری (حتی کیت های خانگی) می پردازد.

ویروس HIV

ویروس نقص ایمنی انسان (Human Immunodeficiency Virus) باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن انسان می شود. این ویروس سلول های سیستم ایمنی که با انواع عفونت ها و بیماری ها مقابله میکنند را از بین می برد. به نظر می رسد اولین بار ویروس HIV به علت شکار نوعی شامپانزه آفریقایی و تماس با خون این حیوان به انسان ها منتقل شده است. علیرغم تلاش های فراوان، هنوز درمان قطعی برای اچ آی وی وجود ندارد. اما خوشبختانه با استفاده از داروها و روش های موثر، فرد مبتلا می تواند زندگی عادی و طولانی داشته باشد. همچنین در صورت ابتلا به ویروس اچ آی وی، فرد می تواند با پیروی از دستورالعمل ها و تذکرات پزشک رابطه جنسی سالمی با شریک جنسی خود برقرار نماید و از او در برابر ویروس محافظت نماید.

بیماری HIV

علائم ابتلا به HIV:

برخی افراد، بین 2 تا 4 هفته پس از آلوده شدن به ویروس HIV علائمی مشابه آنفولانزا را تجربه می کنند. بروز این علائم که ممکن است از چند روز تا چند هفته ادامه دار باشند، به معنای ابتلای قعطی به بیماری نیست. گرچه توصیه می شود در صورتیکه به آلودگی با ویروس اچ آی وی شک دارید بهتر است به پزشک مراجعه نموده، تست های مربوطه را انجام دهید. موارد زیر از احتمالا از علائم عفونت با ویروس HIV می‌باشند:

  1. تب و لرز و دردهای عضلانی
  2. تعرق در شب
  3. گلو درد
  4. احساس خستگی
  5. تورم غدد لنفاوی
  6. بروز زخم در دهان

راه های انتقال ویروس HIV

بیشتر افراد مبتلا به اچ آی وی، از طریق رابطه جنسی محافظت نشده و یا استفاده از سرنگ و سوزن آلوده به خون یا مایعات بدن فرد آلوده به این ویروس مبتلا شده اند. ویروس اچ آی وی می تواند از طریق مادر به جنین انتقال یابد. این انتقال از طریق زایمان طبیعی یا سزارین و همچنین شیردهی امکان پذیر است. این نوع انتقال ویروس، انتقال پری ناتال یا مادر به کودک نام دارد. خوشبختانه با پیشرفت علم در زمینه درمان و جلوگیری از پیشرفت بیماری HIV، امکان این نوع انتقال از مادر به کودک بسیار کاهش یافته است. به عبارتی دیگر، در صورتی که مادر مبتلا به اچ آی وی در دوران بارداری از داروهای تجویز شده توسط پزشک مصرف نماید و همچنین نوزاد او در دوره زمانی مشخص شده پس از تولد، دارو مصرف کند، احتمال ابتلا نوزاد به زیر یک درصد می رسد.

ویروس در خارج از بدن موجود زنده توانایی رشد و تکثیر را ندارد، بنابراین پس از مدتی از روی سطوح از بین می رود. در زمینه انتقال ویروس HIV، باید برخی از باورهای غلط و آزاردهنده برای افراد مبتلا را کنار بگذاریم. ویروس اچ آی وی با در آغوش کشیدن، دست دادن، برقراری روابط روزانه اجتماعی و از طریق هوا منتقل نخواهد شد. پشه، کنه ها و سایر حشرات منتقل کننده ویروس HIV نیستند.

مراحل بیماری HIV

HIV دارای سه مرحله پیشرفت است که در صورت شناسایی به موقع و شروع درمان، بیماری فرد هرگز به مرحله پیشرفته وارد نخواهد شد.

  1. مرحله اول (عفونت حاد): در این مرحله میزان ویروس در بدن فرد آلوده، یا به اصطلاح بار ویروسی زیاد است. چون بدن فرد به تازگی در معرض ویروس قرار گرفته و ویروس به سرعت شروع به تکثیر می نماید. در این مرحله، بعضی افراد علائم مشابه آنفولانزا تجربه می کنند. در مرحله حاد، آزمایش آنتی ژن/ آنتی بادی و یا آزمایش NAT که برای تشخیص ماده ژنتیکی ویروس در خون بیمار است، قادر به تشخیص ابتلا به بیماری هستند.
  2. 1)      مرحله دوم (عفونت مزمن، فاز عفونت بدون علامت یا مرحله تاخیر بالینی):  در این مرحله گرچه ویروس فعال وجود دارد، اما سرعت تکثیر آن بسیار پایین تر است. در صورت عدم مصرف داروهای مربوط به جلوگیری از پیشرفت بیماری، احتمالا ده سال یا بیشتر فرد در این دوره به سر می برد و پس از آن با بروز یک سری علائم وارد فاز پیشرفته یا ایدز می شود. در صورتیکه فرد از درمان های موثر موجود بهره گیرد، نه تنها می تواند به زندگی طبیعی خود بازگردد بلکه هرگز وارد فاز ایدز نخواهد شد.
  3. مرحله سوم (سندرم نقص ایمنی اکتسابی یا ایدز): شدیدترین و پیشرفته ترین دوره عفونی بیماری HIV، ایدز است. در این دوره سیستم ایمنی بدن فرد به قدری ضعیف است که توانایی مقابله با ساده ترین عوامل مهاجم و عفونی را نداشته، در اثر ابتلا به آنها دچار عوارض و علائم شدید می شود. به این عفونت ها که در زمان ضعف سیستم ایمنی بدن خودشان را نشان می دهند، عفونت های فرصت طلب گفته می شود. بار ویروسی در این مرحله از بیماری بسیار بالا بوده، بدون درمان فرد تا حدود 3 سال به زندگی خود ادامه می دهد.

درمان HIV

هیچ درمان دارویی خاصی به معنای از بین رفتن کامل ویروس از بدن وجود ندارد، اما با درمان های ضد ویروسی می‌توان پیشرفت بیماری را کنترل کرد. این دارو ها با کاهش بار ویروسی می توانند به مبتلایان برای ادامه روند زندگی طبیعی خود کمک کنند. درمان های موثر، تعداد ویروس HIV را به 200 عدد در هر میلی لیتر (یا کمتر) کاهش می دهد. در اغلب موارد با استفاده از دارو های ضد ویروسی، بار ویروس به حدی می‌رسد که قابل شناسایی نیست، در این صورت امکان انتقال آن به شریک جنسی، از طریق رابطه جنسی یا انتقال پری ناتال از مادر به کودک در حین زایمان به صفر خواهد رسید. اما همچنان توصیه می شود مادران مبتلا به HIV از شیر دادن به نوزاد خود خودداری کنند، زیرا احتمال انتقال از طریق شیردهی و یا انتقال از طریق آلودگی خونی همچنان وجود دارد. بنابراین در صورت ابتلا به HIV یا احتمال آلودگی با این ویروس حتما به پزشک متخصص مراجعه کرده، از درمان های دارویی موثر استفاده کنید.

چه نوع آزمایش هایی برای تشخیص ویروس HIVدر دسترس هستند؟

راه اطمینان از ابتلا فرد به ویروس HIV، تشخیص آن طریق روش های آزمایشگاهی است. سه روش تشخیص آزمایشگاهی برای بررسی وضعیت سلامتی افراد وجود دارد:

  1. آزمایش نوکلئیک اسید (NAT): می تواند ماده ژنتیکی ویروس HIV را در خون بیمار شناسایی کند. این روشريا، مشابه همان راهکار تست های PCR برای کووید-19 می باشد که در آن با تکثیر ژنوم ویروس، آن را در خون بیمار شناسایی می کنند. با استفاده از روش NAT بار ویروسی نیز اندازه گیری می شود. به نسبت سایر روش ها، این روش گران قیمت تر بوده تنها زمانی که فرد به آلودگی با ویروس مشکوک است یا برای درمان نیاز به آگاهی از بار ویروسی او می باشد، موردر استفاده قرار می گیرد. کند.
  1. آزمایش آنتی ژن/ آنتی بادی: آنتی ژن همان پروتئین های سطحی ویروس است که توسط سیستم ایمنی شناسایی شده، آنتی بادی یا پادتن علیه آن ترشح می شود. خون فرد آلوده شده با ویروس HIV حتی قبل از اینکه آنتی بادی در بدن او تولید شود، حاوی آنتی ژن ویروسی است بنابراین این روش موثری برای بررسی ابتلا به بیماری می باشد.
  2. آزمایش آنتی بادی: تنها میزان آنتی بادی تولید شده علیه ویروس مورد بررسی قرار می گیرد. این آزمایش دارای کیت های ساده ایست که حتی استفاده از آنها در مطب پزشک نیز امکان پذیر است.

امیدواریم این مطلب مورد توجه شما قرار گرفته باشد. جهت انجام آزمایش حضوری و همچنین غیر حضوری (نمونه گیری در منزل) میتوانید از خدمات آزمایشگاه سروش استفاده نمایید.

آزمایشگاه پاتوبیولوژی سروش دارای دستگاه های پیشرفته و مدرن می باشد و قادر به انجام تمام تست های روتین ، تخصصی و فوق تخصصی در زمینه ی کلینیکال و پاتولوژی می باشد .

منابع:

  1. https://www.cdc.gov/HIV/basics/index.html
  2. https://www.HIV.gov/events/awareness-days/HIV-testing-day
/0 دیدگاه/توسط

آزمایش کراتینین، شرایط و نتایج

,

آزمایش کراتینین

آزمایش کراتینین آزمایشی است که از طریق آن توانایی کلیه‌ها در فیلتر کردن مواد زاید خون بررسی می‌شود. کراتینین یک ترکیب شیمیایی است که بر اثر فرایندهای تولید انرژی در بدن به وجود می‌آید و در عضلات باقی می‌ماند. اگر کلیه سالم باشد، کراتینین خون را فیلتر می‌کند. کراتینین یک ماده زائد است که در شرایط طبیعی از طریق ادرار از بدن دفع می‌شود. اندازه گیری میزان کراتینین موجود در ادرار یا خون به پزشک در تشخیص کارکرد صحیح کلیه‌ها کمک می‌کند.

آزمایش کراتینین

هر کلیه تعداد زیادی فیلتر کننده خون به نام نفرون دارد. نفرون‌ها دائما خون را از طریق خوشه کوچکی از رگ‌های خونی به نام گلومرول تمیز می‌کنند. آنها مواد زاید، آب و دیگر ناخالصی‌های موجود در خون را فیلتر می‌کنند. سموم حاصل از این فیلتراسیون در مثانه ذخیره شده و به وسیله ادرار از بدن دفع می‌شود.

علت انجام آزمایش کراتینین

پزشک ممکن است آزمایش کراتینین را به علت‌های زیر تجویز کند:

  • اگر شما علائمی از بیماری کلیه دارید
  • اگر به بیماری‌هایی مانند فشار خون و دیابت مبتلا هستید یا دارای شرایطی هستید که احتمال ابتلا به بیماری کلیه را افزایش می‌دهند
  • اگر در حال درمان بیماری کلیه هستید، پزشک برای نظارت بر روند درمان یا میزان پیشرفت بیماری ممکن است این آزمایش را تجویز کند
  • برای نظارت بر عوارض جانبی داروهایی که ممکن است در روند فعالیت طبیعی کلیه اختلال ایجاد کنند.
  • برای نظارت بر عملکرد کلیه پیوندی
  • وجود التهاب در گلومرول
  • مبتلا بودن فرد به پیلونفریت که به عنوان یک نوع عفونت کلیه شناخته شده است
  • اگر بیماری پروستات یا بزرگ شدن آن در فرد وجود داشته باشد
  • انسداد مجاری ادراری که اغلب به علت سنگ کلیه اتفاق می‌افتد
  • کاهش جریان خون در کلیه‌ها که می‌تواند به دلیل نارسایی احتقانی قلب، مشکلات مربوط به دیابت یا کم آبی بدن ایجاد شود
  • از بین رفتن سلول‌های کلیوی در اثر مصرف بیش از حد مواد مخدر
  • عفونت‌هایی از نوع استرپتوکوک
آزمایش کراتینین معمولا برای بررسی مشکلات کلیوی تجویز می‌شود

علائم بیماری کلیوی

عمده ترین علت تجویز آزمایش کراتینین بررسی شرایط مربوط به کلیه است. علائم بیماری کلیوی عبارتند از: خستگی و مشکلات خواب، احساس کم اشتهایی به طور مداوم، ورم کردن صورت، مچ پا یا شکم، احساس درد در اطراف کلیه‌ها، تغییر در میزان و دفعات دفع ادرار، فشار خون بالا، حالت تهوع و استفراغ. پزشک با مشاهده این نشانه‌ها در صورت وجود دیگر علائم قرینه، ممکن است آزمایش کراتینین را برای فرد تجویز کند.

آمادگی برای آزمایش کراتینین

برای اندازه گیری میزان کراتینین خون از آزمایش خون استفاده می‌شود. ممکن است مانند برخی آزمایش‌های دیگر پزشک به شما توصیه کند که در حالت ناشتا باشید یا چند ساعت قبل از آزمایش از خوردن و آشامیدن خودداری کنید.

برای آزمایش ادرار کراتینین، ممکن است متخصص مراقبت‌های بهداشتی از شما بخواهد به مدت 24 ساعت ادرار خود را در ظروف ارائه شده توسط کلینیک جمع آوری کنید و برای بررسی به آنها تحویل دهید.

برای هر دو آزمایش ممکن است از شما خواسته شود از خوردن گوشت به مدت مشخصی قبل از آزمایش خودداری کنید. همچنین در صورت مصرف مکمل کراتین احتمالا باید مصرف آن را قطع کنید.

نحوه انجام آزمایش کراتینین

این آزمایش همانند آزمایش خون انجام می‌شود؛ بدین صورت که متخصص مراقبت‌های بهداشتی با زدن یک سوزن در بازوی شما مقداری نمونه خون جمع آوری می‌کند.

یکی از روش‌های انجام آزمایش کراتینین، آزمایش خون است

برای آزمایش ادرار کراتینین از شما خواسته می‌شود در کلینیک نمونه ارائه دهید یا اینکه به مدت مشخصی نمونه‌هایی را در منزل جمع آوری کنید و به متخصص تحویل دهید.

نتایج آزمایش کراتینین

آزمایش کراتینین از جنبه‌های زیادی می‌تواند تفسیر شود. برخی از آنها به شرح زیر هستند:

سطح کراتینین سرم

کراتینین معمولا در خون جریان پیدا می‌کند و با سرعت ثابت و مشخصی توسط کلیه‌ها فیلتر می‌شود. میزان این ماده در خون باید تقریبا ثابت باشد. افزایش سطح کراتینین از مقدار طبیعی آن نشان دهنده این است که کلیه نتوانسته آن را به خوبی فیلتر کند و احتمالا نشانه‌ای از وجود مشکل در کلیه‌ها است.

میزان کراتینین در سرم به صورت میلی گرم کراتینین در دسی لیتر خون گزارش می‌شود. میزان معمول کراتینین در خون برای مردان بزرگسال 74/0 تا 35/1 میلی گرم در دسی لیتر و برای زنان بزرگسال 59/0 تا 04/1 میلی گرم در دسی لیتر است.

نرخ فیلتراسیون گلومرولی (GFR)

از میزان کراتینین سرم هم می‌توان متوجه شد که کلیه‌ها با چه سرعتی این ماده را در خون فیلتر می‌کنند اما به دلیل اینکه کراتینین سرم در افراد مختلف متفاوت است، GFR می‌تواند معیار دقیق‌تری برای اندازه گیری این نرخ باشد. در محاسبه GFR میزان کراتینین سرم و عواملی مانند جنسیت و سن فرد در نظر گرفته می‌شوند. در صورتی که این نرخ از 60 کمتر باشد، نشانه اختلال در عملکرد کلیه است.

میزان تصفیه کراتینین

شاخصی است که نشان می‌دهد کراتینین تا چه اندازه توسط کلیه‌ها فیلتر شده است. برای به دست آوردن این شاخص معمولا از نتایج هر دو آزمایش ادرار جمع آوری شده طی 24 ساعت و نمونه خون استفاده می‌کنند. البته ممکن است دوره زمانی جمع آوری ادرار تغییر کند. زمان‌بندی جمع آوری نمونه می‌تواند در تشخیص دقیق بسیار مؤثر باشد.

میزان تصفیه کراتینین یا همان کلیرانس کراتینین به صورت میلی لیتر کراتینین در دقیقه در واحد سطح بدن (BSA) گزارش می‌شود. رنج معمول این شاخص برای مردان بین سنین 19 تا 75 سال، 77 تا 160 میلی لیتر در دقیقه بر واحد سطح است.

محدوده طبیعی کلیرانس کراتینین برای زنان به صورت زیر است:

18 تا 29 سال: 78 تا 161 میلی لیتر در دقیقه / BSA

30 تا 39 سال: 72 تا 154 میلی لیتر در دقیقه / BSA

40 تا 49 سال: 67 تا 146 میلی لیتر در دقیقه / BSA

50 تا 59 سال: 62 تا 139 میلی لیتر در دقیقه / BSA

60 تا 72 سال: 56 تا 131 میلی لیتر در دقیقه / BSA

در صورتی که نتایج با توجه به سن شما در محدوده بالا نیست، ممکن است نشان دهنده مشکلی در عملکرد کلیه‌های شما باشد.

نسبت آلبومین به کراتینین

یکی دیگر از شاخص‌هایی که از آن برای تفسیر نتایج آزمایش کراتینین استفاده می‌شود، نسبت آلبومین به کراتینین است. آلبومین نام یکی از پروتئین‌های خون است. کلیه‌های سالم معمولا آن را از خون فیلتر نمی‌کنند؛ بنابراین انتظار می‌رود آلبومین کمی در ادرار وجود داشته باشد یا اصلا نباشد.

نسبت آلبومین به کراتینین موجود در نمونه مشخص می‌کند که به ازای مقدار مشخصی آلبومین در خون، چه مقدار کراتینین در آن وجود دارد. نتایج معمولا بر حسب میلی گرم آلبومین به ازای هر گرم کراتینین مشخص می‌شوند. در مورد کلیه سالم برای مردان بزرگسال این نسبت باید کمتر از 17 میلی گرم در گرم و برای زنان بزرگسال این نسبت باید کمتر از 25 میلی گرم در گرم باشد. در صورتی که نتیجه آزمایش کراتینین بیش از مقادیر ذکر شده باشد، نشانه‌ای از وجود مشکل در عملکرد کلیه است. به طور خاص ممکن است به بیماری کلیوی دیابتی اشاره کند.

اگر شاخص‌های اندازه گیری شده با آزمایش کراتینین در محدوده نرمال نباشند، کلیه عملکرد طبیعی ندارد

پزشک یا ارائه دهنده خدمات بهداشتی شما را از نتیجه آزمایشتان آگاه می‌کند و در صورتی که نتایج نرمال نباشند، به شما راهکارهای لازم را ارائه می‌دهد. به صورت کلی می‌توان گفت اگر شاخص‌های آزمایش کراتینین شما در محدوده طبیعی نباشند، نشان دهنده وجود آسیب یا التهابی در کلیه‌ها است. اگر این آسیب در اثر عواملی همچون کم آبی بدن، رژیم غذایی با پروتئین بسیار بالا یا استفاده از مکمل‌های غیر مجاز به طور موقت ایجاد شده باشد، با تغییر شرایط وضعیت کلیه نیز به حالت نرمال برمی‌گردد. همچنین افراد دیالیزی بعد از دیالیز شدن سطح پایین‌تری از کراتین را در خون خود نشان می‌دهند.

امیدواریم این مطلب مورد توجه شما قرار گرفته باشد. جهت انجام آزمایش حضوری و همچنین غیر حضوری (نمونه گیری در منزل) میتوانید از خدمات آزمایشگاه سروش استفاده نمایید.

آزمایشگاه پاتوبیولوژی سروش دارای دستگاه های پیشرفته و مدرن می باشد و قادر به انجام تمام تست های روتین ، تخصصی و فوق تخصصی در زمینه ی کلینیکال و پاتولوژی می باشد .

منابع

  1. https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/creatinine-test/about/pac-20384646
  2. https://www.healthline.com/health/creatinine-blood
/4 دیدگاه/توسط

همه چیز درباره آزمایش شمارش RBC و گلبول های قرمز خون

, ,

آزمایش شمارش RBC چیست؟

شمارش گلبول های قرمز یک نوع آزمایش خون است که پزشک برای تعیین تعداد گلبول های قرمز (RBC)  شما از آن استفاده می کند. آزمایش شمارش RBC از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا گلبول قرمز حاوی هموگلوبین است که نقش اصلی در انتقال اکسیژن به بافت های بدن شما را بر عهده دارد. تعداد RBC های موجود در خون می تواند بر میزان اکسیژن دریافتی سلول ها تاثیر بگذارد.

گلبول قرمز (RBC) چیست؟

گلبول های قرمز یا اریتروسیت ها، فراوان ترین سلول های خونی هستند. این سلول ها در انسان به شکل دیسک های مقعرالطرفین می باشند. گلبول قرمز بالغ، برخلاف سلول های عادی هسته و میتوکندری (کارخانه تولید انرژی برای سلول) ندارد. این خصوصیات باعث می شود گلبول های قرمز وظیفه خود را در انتقال اکسیژن به طور موثر انجام دهند. در واقع، اندازه کوچک و شکل خاص این سلول ها باعث افزایش نسبت سطح به حجم و بهبود تبادل گازها می شود. همچنین نبود هسته باعث ایجاد فضای بیشتر برای هموگلوبین (یک پروتئین اصلی در انتقال اکسیژن) می شود. فقدان میتوکندری باعث می شود گلبول های قرمز خون از اکسیژنی که در حال حمل آن هستند، استفاده نکنند و حداکثر میزان اکسیژن را به بافت های بدن برسانند. (میتوکندری برای سوزاندن قند و تولید انرژی نیاز به اکسیژن دارد.). طول عمر گلبول های قرمز حدودا 120 روز است. زیرا این سلول ها به واسطه عدم حضور میتوکندری و منبع محدود انرژی که در اختیار دارند و همچنین به علت آسیب های وارده به غشای سلول ضمن عبور از کوچکترین رگ ها (عدم وجود هسته این توانایی را به گلبول قرمز می دهد.) عمر محدودی دارند. گلبول های قرمز قدیمی یا آسیب دیده در کبد و طحال تجزیه می شوند و سلول های جدید در مغز استخوان تولید می شوند. تولید گلبول های قرمز توسط هورمون اریتروپویتین کنترل می شود که در پاسخ به سطح اکسیژن پایین توسط کلیه ها ترشح می شود.

گلبول های قرمز خون

چرا گلبول های قرمز خون اهمیت دارند؟

 گلبول های قرمز (Red Blood Cells) از طریق گردش خون به سمت ریه ها رفته اکسیژن جذب می کنند و دوباره از طریق سیستم گردش خون، اکسیژن را به سلول های بدن می رسانند. گلبول های قرمز همچنین نقش مهمی در انتقال دی اکسید کربن تولید شده از بافت ها به ریه دارند. مقداری از دی اکسید کربن مستقیماً به هموگلوبین متصل می شود و مقداری از آن هم توسط آنزیمی که گلبول های قرمز حمل می کنند به بی کربنات تبدیل می شود. بیکربنات در پلاسما حل می شود و به ریه ها منتقل می شود و دوباره به دی اکسید کربن تبدیل شده، از طریق عمل بازدم از ریه ها خارج می شود.

انتقال اکسیژن از ریه به سلول های بدن

علائم تغییر در تعداد گلبول های قرمز خون چیست؟

با توجه به نقش اسای RBC در بدن، کاهش یا افزایش تعداد آن از حد نرمال، علائمی را ایجاد می کند. این علائم موجب می شود تا پزشک تست آزمایش کامل خون که شمارش تعداد گلبول ها، هموگلوبین و هماتوکریت نیز جزئی از آن است را تجویز کند. بدیهی است که این علائم ممکن است علل دیگری داشته باشند که با انجام آزمایش خون از آن اطمینان حاصل می شود.

علائمی که عموما در هنگام کمبود گلبول های قرمز ایجاد می شود:

  • خستگی
  • تنگی نفس
  • سرگیجه، ضعف یا سبکی سر
  • افزایش ضربان قلب
  • سردرد
  • پوست رنگ پریده

در صورت افزایش تعداد گلبول های قرمز علائم احتمالی به شرح زیر است:

  • خستگی
  • تنگی نفس
  • درد مفصل
  • ایجاد حساسیت در ناحیه کف دست یا کف پا
  • خارش پوست، به ویژه پس از دوش گرفتن یا حمام
  • اختلال خواب

روش های آزمایش شمارش تعداد RBC:

مرحله اول جداسازی سلول های خونی: اجزای اصلی خون را می توان در آزمایشگاه به وسیله دستگاه سانتریفیوژ ( دستگاهی که به وسیله ایجاد نیروی گریز از مرکز موجب ته نشینی سلول های خونی می شود.) از یکدیگر جدا کرد. پس از سانتریفیوژ سه فاز در لوله ی آزمایش قابل رویت است. سلول های قرمز خون در فاز زیرین، پلاکت ها و گلبول های سفید در فاز میانی به رنگ سفید و پلاسما در فاز رویی به رنگ زرد قابل مشاهده هستند.

جداسازی اجزای اصلی خون و مشاهده سه فاز اصلی
(اگر تعدا RBC خیلی کم یا زیاد باشد از طریق حجم فاز زیرین می توان فهمید که فرد بیمار است.)

مرحله دوم، شمارش RBC: روش های متعددی برای این امر وجود دارد اما مهم ترین و متداول ترین آنها عبارتند از:

  • اندازه گیری میزان هموگلوبین (Hgb) در نمونه خون: همانطور که پیش از این اشاره شد، این پروتئین در حمل گازهای تنفسی نقش مهمی دارد. علت رنگ قرمز خون انسان حضور هموگلوبین است. هموگلوبین خون به عنوان بخشی از آزمایش های CBC یا همان آزمایش کامل خون اندازه گیری می شود. اگر سطح این پروتئین پایین تر از حد معمول باشد، نشانه کم خونی است.
  • هماتوکریت (Hct): درصد حجمی خون که شامل RBC است، هماتوکریت نامیده می شود. در این مرحله با استفاده از مقیاسی خاص، گلبول های قرمز در زیر میکروسکوپ شمرده می شوند. این شاخص نیز در آزمایش کامل خون اندازه گیری شده، یکی از مهم ترین معیارهای اندازه گیری سطح گلبول های قرمز می باشد.

آیا نیاز به آمادگی خاصی پیش از انجام این آزمایش است؟

به طور معمول هیچ آمادگی خاصی برای این آزمایش لازم نیست. اما اگر هر نوع دارو مصرف می کنید باید پزشک خود را مطلع سازید. روند انجام این آزمایش مانند همه ی انواع آزمایش های خون می باشد.

نتایج آزمایش شمارش RBC:

رنج نرمال تعداد گلبول های قرمز خون در مردان 1/6-7/4 میلیون سلول در هر میکرولیتر، در زنان (در صورت عدم بارداری 4/5-2/4 میلیون سلول در هر میکرولیتر و در کودکان 5/5-4 میلیون سلول در میکرولیتر می باشد. البته ممکن است این اعداد طبق نظر پزشک معالج و با در نظر گرفتن بیماری ها و شرایط فیزیولوژیک فرد متفاوت باشد.

نتایج بالاتر از حد نرمال آزمایش شمارش RBC به چه معنی است؟

به حالتی که در آن تعداد گلبول های قرمز فرد بالاتر از رنج نرمال است، پلی سیتمی (polycythemia) می گویند که می تواند علل متفاوتی داشته باشد از جمله آنها می توان به سیگار کشیدن، بیماری قلبی مادرزادی، کمبود آب بدن کارسینومای سلول کلیوی (نوعی سرطان کلیه) و عوارض مصرف بعضی از داروها اشاره کرد. حتی زمانی که فردی به مناطق مرتفع مسافرت می کند به علت کمبود اکسیژن در این مناطق، گلبول های قرمز افزایش می یابند. در هر صورت شما باید تشخیص اصلی را به پزشک خود بسپارید چون تشخیص در این موارد بسیار تخصصی است.

نتایج بالاتر از حد نرمال آزمایش شمارش RBC به چه معنی است؟

اگر تعداد RBC کمتر از حد نرمال باشد ، موارد زیر محتمل هستند:

  • کم خونی (آنمی)
  • نارسایی مغز استخوان (چون سلول های قرمز خون از مغز استخوان منشا میگیرند.)
  • کمبود هورمون اریتروپویتین، که علت اصلی کم خونی در بیماران مبتلا به بیماری مزمن کلیه است
  • همولیز (تخریب RBC) ناشی از تزریق و آسیب رگهای خونی
  • خون ریزی داخلی یا خارجی
  • انواع خاصی از سرطان خون
  • سو تغذیه
  • کمبودهای غذایی، از جمله کمبود آهن ، مس ، فولات و ویتامین های B6 و B12
  • اختلالات تیروئید
  • مصرف برخی داروها

در صورت مشاهده نتایج غیر عادی آزمایش شمارش RBC چه باید کرد؟

پزشک با مشاهده نتایج آزمایش و علائم و شرایط بیمار تشخیص خود را اعلام می کند. البته به احتمال زیاد به یک سری آزمایش های بعدی مانند اسمیر خون (به جهت بررسی شکل و خصوصیات سلول های خون در زیر میکروسکوپ)، نمونه برداری از مغز استخوان، سونوگرافی اندام خاصی مانند کلیه و قلب. همچنین نوار قلب را جهت تشخیص دقیق تر نیاز است.

مشاهده اسمیر خون در زیر میکروسکوپ
گلبول قرمز(R)، نوعی گلبول سفید به نام بازوفیل (B)

همچنین تغییر سبک زندگی بیمار و انتخاب های سالم تر یکی از راه حل های درمانی در این زمینه است. این راه حل ها شامل موارد زیر می باشند:

  • خودداری از مصرف سرخود قرص هایی مانند آسپرین
  • عدم مصرف دخانیات
  • نوشیدن آب بیشتر
  • ورزش منظم
  • خودداری از نوشیدنی های الکلی و کافئین دار
  • اضافه کردن منابع غذایی حاوی آهن مانند گوشت و اسفناج و در صورت صلاحدید پزشک مصرف مکمل های حاوی آهن
  • استفاده از مواد غذایی حاوی ویتامین B12 مانند تخم مرغ

امیدواریم این مطلب مورد توجه شما قرار گرفته باشد. جهت انجام آزمایش حضوری و همچنین غیر حضوری (نمونه گیری در منزل) میتوانید از خدمات آزمایشگاه سروش استفاده نمایید.

آزمایشگاه پاتوبیولوژی سروش دارای دستگاه های پیشرفته و مدرن می باشد و قادر به انجام تمام تست های روتین ، تخصصی و فوق تخصصی در زمینه ی کلینیکال و پاتولوژی می باشد .

منابع:

  1. https://www.khanacademy.org/science/biology/human-biology/circulatory-pulmonary/a/components-of-the-blood
  2. https://www.healthline.com/health/RBC-count#next-steps
  3. https://labtestsonline.org/tests/hematocrit
  4. https://www.cancer.net/navigating-cancer-care/diagnosing-cancer/reports-and-results/understanding-your-complete-blood-count-cbc-tests
  5. https://www.precisionnutrition.com/all-about-blood-work

/0 دیدگاه/توسط

آزمایش HPV چیست و به چه منظور انجام می‌شود؟

,

HPV کوتاه شده عبارت human papillomavirus است که به معنای ویروس پاپیلومای انسانی است. این ویروس به عنوان عامل یکی از عفونت‌های شایع ویروسی شناخته می‌شود که علائم خاصی ندارد و گاهی اوقات خود به خود نیز برطرف می‌شود. آزمایش HPV یکی از آزمایش‌های غربالگری است که برای تشخیص سرطان دهانه رحم از آن استفاده می‌شود. این آزمایش به شما نمی‌گوید که سرطان دارید یا خیر اما در صورتی که ویروس این بیماری در بدنتان وجود داشته باشد، شما را از آن آگاه می‌کند.

آزمایش HPV

آزمایش HPV معمولا برای سنین زیر 30 سال انجام نمی‌شود و اساسا در این سنین زیاد مفید نیست. این ویروس از طریق روابط جنسی گسترش می‌یابد و از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود. استفاده از کاندوم می‌تواند از انتقال نوعی از این ویروس جلوگیری کند با این حال کاندوم به دلیل این که تمام پوست دستگاه تناسلی را پوشش نمی‌دهد، نمی‌تواند به طور کامل خطر انتقال را از بین ببرد. این ویروس حتی با یک بار تماس جنسی نیز می‌تواند انتقال یابد. تغییرات دهانه رحم که سرطان رحم را ایجاد می‌کنند بسیار آرام صورت می‌پذیرد و معمولا تا چند سال طول می‌کشد. پزشک در این بیماری به جای آن که فورا بیمار را معالجه کند، ابتدا دوره مراقبت برای او تجویز خواهد کرد.

بیماری‌های مشخص شده با آزمایش HPV

آزمایش HPV می‌تواند در تشخیص همه موارد زگیل تناسلی و سرطان دهانه رحم، 90% سرطان‌های مقعدی، 65% سرطان‌های واژن، 50% سرطان‌های وولوار، 35% سرطان‌های آلت تناسلی مردان به کار رود.

نشانه‌های بیماری

با توجه به اینکه بیمار به چه نوعی از HPV مبتلا باشد، علائم متفاوتی از خود نشان می‌دهد. اگر HPV کم خطر داشته باشد ممکن است زگیل روی گردن رحم ایجاد شود و باعث تحریک یا درد شود. در صورتی که نشانه‌هایی مانند درد هنگام رابطه جنسی، درد در ناحیه لگن، ترشحات غیر معمول از واژن و خونریزی غیر معمول مثلا بعد از رابطه جنسی را دارید، پزشک ممکن است برای شما آزمایش HPV تجویز کند. البته این ویروس در برخی افراد هیچ گونه علائمی ایجاد نمی‌کند. بنابراین تنها راه مطمئن این است که به صورت منظم آزمایش انجام دهید.

پزشک با توجه به برخی نشانه‌ها برای فرد آزمایش HPV تجویز می‌کند

ریسک آزمایش HPV

گاهی اوقات ممکن است نتایج آزمایش HPV به اشتباه تعیین شود. این آزمایش نیز مانند بقیه آزمایش‌های غربالگری ممکن است نتیجه کاذب به دست دهد.

مثبت کاذب: یک نتیجه آزمایش HPV مثبت کاذب نشان می‌دهد که شما به ویروس پاپیلومای انسانی گرفتار شده‌اید، در صورتی که واقعا این گونه نیست. این امر می‌تواند منجر به صورت گرفتن برخی اقدامات غیر ضروری مانند کولپوسکوپی یا بیوپسی و یا ایجاد استرس و اضطراب در فرد شود.

منفی کاذب: در این صورت شما به ویروس مبتلا هستید، اما آزمایش HPV چیزی را نشان نمی‌دهد. این موضوع ممکن است باعث تأخیر در آزمایش‌های لازم یا پیگیری‌های بعدی شود و می‌تواند خطرناک باشد.

آمادگی برای انجام آزمایش HPV

برای انجام آزمایش HPV آماده سازی خاصی نیاز نیست. با این وجود از آنجا که این آزمایش اغلب با آزمایش پاپ انجام می‌شود، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید تا دقت نتایج هر دو آزمایش افزایش یابد:

  • به مدت دو روز قبل از آزمایش از انجام مقاربت، دوش گرفتن و استفاده از داروهای واژینال، کرم یا ژل خودداری کنید.
  • سعی کنید در دوران قاعدگی آزمایش را انجام ندهید. اگر در زمانی غیر از این چرخه آزمایش را انجام دهید، نمونه بهتری از سلول‌ها جمع‌آوری خواهد شد.

آزمایش پاپ  اسمیر آزمایشی است که سلول‌ها را از دهانه رحم جمع‌آوری می‌کند تا هر گونه ناهنجاری یا سرطان در آن قسمت را بررسی کند. آزمایش HPV را می‌توان با استفاده از همان نمونه تست پاپ انجام داد یا اینکه نمونه جدیدی از دهانه رحم تهیه کرد. در بسیاری از افرادی که به ویروس HPV مبتلا هستند، آزمایش پاپ اسمیر کاملا طبیعی است؛ بنابراین غربالگری تنها راهی است که می‌تواند افراد را از وجود یا عدم وجود ویروس مطمئن کند.

آزمایش پاپ اسمیر و آزمایش HPV اغلب همراه با هم انجام می‌شوند

نحوه انجام آزمایش HPV

آزمایش HPV به همراه آزمایش پاپ در مطب پزشک انجام می‌شود و تنها چند دقیقه طول می‌کشد. ممکن است از شما خواسته شود لباس خود را از کمر به پایین لخت کنید.  احتمالا به پشت و روی زانو خم شوید و روی میز دراز بکشید. پاشنه‌های شما در ساپورتی به نام رکاب قرار داده خواهند شد. پزشک ابزاری به نام اسپکولوم را به آرامی وارد واژن شما می‌کند. این وسیله دیواره‌های واژن را از هم دور می‌کند تا پزشک بتواند دهانه رحم شما را به خوبی ببیند. بعد از قرار گرفتن این وسیله در بدنتان ممکن است در ناحیه لگن خود احساس فشار کنید. پزشک به وسیله یک برس نرم و یک ابزار خراشیده تخت به نام کاردک از سلول‌های دهانه رحم شما نمونه‌برداری می‌کند. البته این کار بسیار ایمن است و به شما صدمه‌ای وارد نخواهد کرد تا آنجا که ممکن است احساس کنید هیچ نمونه‌ای گرفته نشده است.

بعد از آزمایش

بعد از گرفتن نمونه می‌توانید بدون محدودیت به کارهای روزانه خود ادامه دهید. در مورد اینکه نتایج آزمایش شما چه زمانی آماده خواهد شد با پزشک خود صحبت کنید.

نتایج آزمایش HPV

نتیجه آزمایش HPV می‌تواند مثبت یا منفی باشد. در صورتی که نتیجه این آزمایش مثبت باشد، به این معنی است که ویروس HPV در بدن شما وجود دارد. وجود ویروس در بدن به این معنی نیست که شما اکنون به سرطان دهانه رحم مبتلا هستید؛ بلکه به این معنی است که احتمال اینکه در آینده به آن گرفتار شوید وجود دارد. در صورت مثبت بودن آزمایش HPV پزشک معمولا بعد از یک سال مجددا انجام این آزمایش را توصیه می‌کند تا ببیند عفونت برطرف شده است یا خیر و همچنین علائم سرطان دهانه رحم را بررسی کند. نتیجه منفی این آزمایش نشان می‌دهد که شما هیچ یک از انواع HPV که ممکن است به سرطان دهانه رحم منجر شود را ندارید.

در صورتی که نتیجه آزمایش شما مثبت است نیازی نیست نگران شوید. این بیماری با تماس جنسی منتقل می‌شود؛ بنابراین در تمام افرادی که رابطه جنسی دارند می‌تواند وجود داشته باشد. سیستم ایمنی بدن معمولا این عفونت را از بین می‌برد. در نتیجه جای نگرانی نیست.

آزمایش HPV آزمایش ایمنی است و صدمه‌ای به شما نخواهد زد

با توجه به نتیجه آزمایش HPV، پزشک ممکن است یکی از راه‌حل‌های زیر را برای شما تجویز کند:

نظارت عادی: در شرایطی که نتیجه آزمایش HPV شما منفی است و تست پاپ شما نیز طبیعی است، پزشک به شما توصیه می‌کند تا برنامه تکرار دو تست در پنج سال آینده را دنبال کنید.

کولپوسکوپی: در صورتی که نتیجه تست شما غیر طبیعی باشد، این روش پیگیری به شما توصیه می‌شود. در روش کولپوسکوپی پزشک از لنز بزرگنمایی ویژه برای بررسی دقیق‌تر دهانه رحم استفاده می‌کند.

نمونه‌برداری ویژه: در این روش که معمولا همراه با کولپوسکوپی انجام می‌گیرد، پزشک از سلول‌های دهانه رحم نمونه‌برداری می‌کند تا با میکروسکوپ از نزدیک آنها را بررسی کند.

برداشتن سلول‌های غیر طبیعی دهانه رحم: برای جلوگیری از رشد غیر طبیعی سلول‌های سرطانی، پزشک ممکن است روشی را برای از بین بردن قسمت‌هایی که حاوی سلول‌های غیر طبیعی هستند، پیشنهاد کند.

مراجعه به متخصص: اگر نتیجه تست پاپ یا HPV غیر طبیعی باشد، پزشک ممکن است شما را برای معاینه کولپوسکوپی به متخصص زنان ارجاع دهد. اگر نتیجه آزمایش احتمال ابتلا به سرطان را نشان دهد، ممکن است برای درمان به پزشک متخصص در درمان سرطان‌های دستگاه تناسلی زنان معرفی شوید.

اقدامات لازم برای کاهش خطر HPV

مطالعات نشان داده‌اند که فولات که نوعی از ویتامین B محلول در آب محسوب می‌شود، می‌تواند در کاهش ابتلا به HPV یا زودتر برطرف شدن علائم آن مؤثر باشد. برخی غذاهای سرشار از فولات عبارتند از آووکادو، نخود، عدس، آب پرتقال و توت فرنگی که مصرف آن به همه افراد مخصوصا زنان در معرض HPV توصیه می‌شود.

امیدواریم این مطلب مورد توجه شما قرار گرفته باشد. جهت انجام آزمایش حضوری و همچنین غیر حضوری (نمونه گیری در منزل) میتوانید از خدمات آزمایشگاه سروش استفاده نمایید.

آزمایشگاه پاتوبیولوژی سروش دارای دستگاه های پیشرفته و مدرن می باشد و قادر به انجام تمام تست های روتین ، تخصصی و فوق تخصصی در زمینه ی کلینیکال و پاتولوژی می باشد .

منابع

  1. https://www.cancer.org.au/what-is-hpv
  2. https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/hpv-test/about/pac-20394355#:~:text=The%20HPV%20test%20is%20a,increase%20your%20cervical%20cancer%20risk.

/1 دیدگاه/توسط

آزمایش‌های غربالگری در بارداری

,

آزمایش‌های غربالگری معمولا در مورد افرادی تجویز می‌شوند که در معرض خطر تهدید سلامتی بیشتری نسبت به افراد عادی قرار دارند. این آزمایش‌ها کمک می‌کنند تا در صورت وجود خطر زودتر به آن پی برد و جلوی پیشرفت آن را گرفت یا به درمانش اقدام نمود. به این نکته نیز باید توجه کرد که آزمایش‌های غربالگری همیشه دقیق نیستند؛ یعنی ممکن است به فردی گفته شود که شما یا کودکتان مشکلی دارید در حالی که واقعا این گونه نباشد. با این وجود در بسیاری از موارد می‌توانند به تشخیص ناهنجاری‌ها کمک کنند.

آزمایش‌های غربالگری

آزمایش‌های غربالگری شامل چه مواردی می‌شوند؟

آزمایش‌های غربالگری که در دوران بارداری تجویز می‌شوند، معمولا نوعی آزمایش خون یا اسکن سونوگرافی هستند. گاهی نیز ترکیبی از این دو برای نشان دادن نتایج به کار می‌روند.

اسکن اولتراسوند می‌تواند وجود شرایطی مانند اسپینا بیفیدا را نشان دهد. آزمایش خون نیز مشخص می‌کند که آیا احتمال ابتلا به برخی بیماری‌های ارثی مانند کم خونی سلول داسی شکل یا تالاسمی در شخص وجود دارد یا خیر. آزمایش خون می‌تواند وجود عفونت‌هایی مانند HIV، هپاتیت B یا سفلیس را نیز در فرد تشخیص دهد.

آزمایش خون گرفته شده در ترکیب با نتایجی که از اسکن به دست می‌آید در تشخیص بهتر مواردی همچون جنین مبتلا به سندروم داون، سندروم ادواردز یا پاتائو مؤثر است.

آزمایش‌های غربالگری چگونه انجام می‌شوند؟

آزمایش‌های غربالگری از نوع آزمایش‌های غیر تهاجمی به شمار می‌روند. از این رو برای انجام آنها احتیاجی به ایجاد شکاف یا خراش در قسمتی از بدن نیست.

در صورتی که نیاز به آزمایش خون باشد، مانند بقیه آزمایش‌های خون با گرفتن مقدار مشخصی نمونه از بازوی فرد انجام می‌گیرد.

در صورتی که نیاز به انجام سونوگرافی اولتراسوند باشد نیز ابتدا با استفاده از ژل مخصوص سطح شکم را لغزنده می‌کنند تا برای تصویربرداری آماده شود. بعد از آن با حرکت وسیله کوچکی روی شکم خانم باردار تصویری از جنین تهیه می‌کنند. این تصویر نتیجه ارسال موج صوتی و سپس بازگشت آن است.

آزمایش‌های غربالگری- سونوگرافی اولتراسوند

خطرات آزمایش‌های غربالگری

آزمایش‌های غربالگری در دسته آزمایشات ایمن قرار می‌گیرند که انجام آنها برای مادر یا جنین خطری به همراه ندارد.

در مورد آزمایش خون ممکن است بعد از ورود سوزن به بدن تا مدتی (حداکثر چند ساعت) احساس تورم یا سوزش روی پوست داشته باشید که خیلی زود برطرف می‌شود.

سونوگرافی اولتراسوند هم به دلیل اینکه در این تصویربرداری از امواج صوتی استفاده می‌شود، کاملا ایمن است و برای سلامتی خطری ایجاد نمی‌کند. این امواج جزء امواج فراصوت معمولی محسوب می‌شوند و خطری ندارند.

آزمایش‌های غربالگری چه زمانی انجام می‌شوند؟

هر دورانی از بارداری آزمایش‌های غربالگری خاص خودش را دارد. آزمایش غربالگری سلول داسی شکل و آزمایش تالاسمی جزء اولین آزمایش‌هایی هستند که می‌بایست قبل از هفته 10 بارداری به آن پرداخته شود.

آزمایش‌های خون غربالگری که برای تشخیص عفونت‌های HIV، هپاتیت B و سفلیس به کار می‌روند نیز باید در اسرع وقت انجام شوند. این امر به آن علت است که در صورت وجود مشکل بتوان به موقع اقدامات درمانی مشخصی را برای سلامتی جنین و مادر انجام داد. این آزمایش‌ها باید قبل از اولین سونوگرافی انجام شوند.

آزمایش‌های مربوط به سونوگرافی که برای تشخیص ناهنجاری‌های سندروم داون، سندروم ادواردز و سندروم پاتائو انجام می‌شوند باید در حد فاصل هفته 11 تا 14 بارداری انجام شود.

برای بررسی وضعیت رشد جنین در فاصله بین هفته‌های 18 تا 21 بارداری باید سونوگرافی انجام شود.

آیا نتیجه آزمایش‌های غربالگری دقیق است؟

برای پاسخ به این سوال باید ببینیم کدام آزمایش غربالگری را انجام داده‌اید و آزمایش برای تشخیص چه چیزی به کار رفته است.

آزمایش‌های غربالگری که برای تشخیص بیماری‌هایی مانند ایدز و هپاتیت به کار می‌روند، بسیار دقیق هستند و به طور قطعی مشخص می‌کنند که آیا این عفونت‌ها در بدن وجود دارند یا خیر. در صورتی که آزمایش وجود بیماری خاصی را نشان دهد، از طرف پزشک آزمایش‌های دیگری نیز تجویز می‌شود تا وضعیت فرد کنترل شود.

آزمایش‌های غربالگری که به منظور تشخیص سندروم داون، سندروم ادواردز و سندروم پاتائو به کار می‌روند، نمی‌توانند به طور قطع بگویند که جنین به این بیماری‌ها مبتلا است. تنها می‌توانند بگویند که درصد ابتلای جنین به این ناهنجاری‌ها چقدر است. اگر جنین مشکوک به این بیماری‌ها باشد پزشک تست دقیق‌تری را برای تشخیص آن به فرد پیشنهاد می‌دهد که به آن آزمایش‌های تشخیصی (Diagnostic Tests) می‌گویند.

نتیجه آزمایش‌های غربالگری در مورد ابتلا به سندروم‌های داون، ادواردز و پاتائو دقیق نیستند

آزمایش غربالگری سلول داسی شکل و کم خونی شما را از وجود این شرایط یا ناقل بودن آن آگاه می‌کنند. این آزمایش‌ها در مورد اینکه جنین به این وضعیت مبتلا است یا خیر چیزی نمی‌گویند.

اگر شما یا پدر کودک به این بیماری‌ها مبتلا باشید، آزمایشات تشخیصی خاصی به شما پیشنهاد می‌شود تا ببینید که آیا جنین تحت تأثیر قرار گرفته است یا خیر.

آزمایش‌های تشخیصی

اگر آزمایش غربالگری شما شانس بالای ابتلا به سندروم داون را نشان نمی‌دهد، احتیاجی به انجام آزمایش‌های تشخیصی نیست. این آزمایش‌ها برای زنانی تجویز می‌شوند که آزمایش غربالگری‌شان شانس بالای ابتلای جنین به بیماری‌های ژنتیکی را نشان داده است و آنها می‌خواهند در این مورد اطلاعات بیشتری کسب کنند.

نمونه برداری از پرزهای کوریونی (CVS)

این آزمایش بین هفته‌های یازدهم تا چهاردهم بارداری انجام می‌شود. نتیجه آن شما را از ابتلای کودکتان به سندروم داون یا ناهنجاری‌های دیگری مانند کم خونی داسی شکل و تالاسمی آگاه می‌کند.

در این آزمایش پزشک به وسیله سوزن نازکی که وارد شکم می‌کند، از جفت نمونه می‌گیرد. برای انجام این کار ابتدا موضع مورد نظر بی حس می‌شود و سونوگرافی به عنوان راهنمایی برای اطمینان از اینکه سوزن در جای مناسب قرار گرفته است، استفاده می‌شود. گاهی اوقات آزمایش CVS را از طریق عبور فورسپس از دهانه رحم نیز انجام می‌دهند. هر دو گزینه ایمن است و تنها 1 درصد خطر سقط وجود دارد.

آمنیوسنتز

یکی دیگر از آزمایش‌های تشخیصی است که بعد از هفته پانزدهم انجام می‌شود و می‌تواند جنین را از نظر سندرم داون و دیگر ناهنجاری‌ها بررسی کند.

در این آزمایش نمونه‌برداری از مایع آمنیوتیک که اطراف جنین را احاطه کرده است، انجام می‌شود. مانند آنچه در CVS صورت گرفت، این آزمایش نیز از طریق وارد کردن یک سوزن در نقطه مشخصی از شکم و ردیابی محل صحیح آن از طریق سونوگرافی انجام می‌گیرد. این آزمایش همانند CVS تنها 1 درصد خطر سقط دارد.

آزمایش‌های غربالگری تشخیصی – آمنیوسنتز

آزمایش غیر تهاجمی قبل از تولد (NIPT)

این آزمایش کمی گران تر از دو مورد قبل است و در همه کلینیک‌ها انجام نمی‌شود. در برخی مراکز پیشرفته آن را انجام می‌دهند که می‌تواند با احتمال دقیق‌تری ابتلا یا عدم ابتلای جنین به بیماری سندروم داون و دیگر شرایط نامناسب را مشخص کند. در این آزمایش با استفاده از اسکن اولتراسوند به همراه گرفتن نمونه از DNA کودک متوجه بروز ناهنجاری می‌شوند. آزمایش NIPT از 10 هفته مانده به پایان بارداری می‌تواند انجام گیرد. این آزمایش بر خلاف دو آزمایش آمنیوسنتز و CVS که یک درصد خطر سقط داشتند، کاملا ایمن بوده و خطری جنین را تهدید نمی‌کند.

آزمایش‌های غربالگری برای تشخیص انواع ناهنجاری‌های احتمالی جنین به کار می‌روند

آیا انجام آزمایش‌های غربالگری الزامی است؟

آزمایش‌های غربالگری الزامی نیستند. انجام آنها به خود شما بستگی دارند. در واقع این انتخاب شخصی شما است که به انجام این آزمایش‌ها اقدام کنید.

می‌توانید در مورد انواع آزمایش‌های غربالگری با پزشک یا مامای خود صحبت کنید و بعد تصمیم بگیرید که با توجه به شرایطتان بهتر است کدام یک را انجام دهید.

برخی از آزمایش‌های غربالگری که به شما پیشنهاد می‌شود شامل موارد زیر است:

  • آزمایش خون برای تشخیص ابتلا به بیماری‌های عفونی
  • غربالگری چشم در صورتی که به دیابت مبتلا باشید
  • آزمایش غربالگری نوزادان

این آزمایش‌ها کمک می‌کند بفهمید که آیا در شرایط اضطراری که نیاز به درمان فوری داشته باشید، قرار دارید یا خیر.

 محرمانگی اطلاعات

طبق قوانین موجود تمام افرادی که در زمینه انجام آزمایش‌های غربالگری فعالیت می‌کنند، موظف هستند اطلاعات افراد را نزد خود نگه دارند و حریم خصوصی افراد را حفظ کنند. سوابق آزمایش‌های غربالگری شما فقط بین افرادی که باید آنها را ببینند به اشتراک گذاشته می‌شود.

منابع

  1. https://www.nhs.uk/pregnancy/your-pregnancy-care/screening-tests/
  2. https://www.tommys.org/pregnancy-information/im-pregnant/antenatal-care/screening-and-diagnostic-tests
/0 دیدگاه/توسط

همه چیز در مورد آزمایش قند A1C

,

آزمایش قند A1C که به آزمایش هموگلوبین A1C (HbA1C) نیز شناخته شده است، نوعی از آزمایش خون است که میانگین قند خون فرد را در سه ماه گذشته  بررسی می‌کند. این آزمایش یکی از آزمایش‌های معمول است که برای تشخیص ابتلای فرد به دیابت‌های نوع 1 و 2 تجویز می‌شود. سطوح بالای قند خون می‌تواند با دیابت در ارتباط باشد. اگر دیابت دارید، بسیار مهم است که میزان قند خون خود را در محدوده مشخصی نگه دارید و با این آزمایش می‌توانید از آن اطلاع پیدا کنید. در این مقاله اطلاعات کامل‌تری از آزمایش قند A1C بررسی خواهند شد.

آزمایش قند A1C

آزمایش قند A1C چه چیزی را اندازه می‌گیرد؟

وقتی قند به جریان خون وارد می‌شود، به هموگلوبین موجود در گلبول‌های قرمز خون اتصال پیدا می‌کند. همه افراد مقداری قند متصل به هموگلوبین در بدنشان دارند اما در صورتی که فرد دیابت داشته باشد، مقدار بیشتری قند به پروتئین هموگلوبین متصل است. آزمایش قند A1C درصد گلبول‌های قرمز خون که هموگلوبین روکش شده به وسیله قند دارند را مشخص می‌کند و از طریق آن طبیعی بودن یا نبودن وضعیت قند خون فرد بررسی می‌شود.

در چه شرایطی فرد باید برای آزمایش قند A1C اقدام کند؟

یکی از مواردی که فرد باید به آزمایش قند A1C اقدام کند، در مورد تشخیص دیابت یا پیش دیابت است. اگر شما بزرگسالی هستید که بیش از 45 سال سن دارید یا اگر کمتر از 45 سال دارید ولی اضافه وزن دارید و یک یا چند عامل ابتلا به دیابت در بدن شما وجود دارد، می‌بایست برای انجام آزمایش قند A1C اقدام کنید.

اگر نتیجه آزمایش شما طبیعی بود اما بالای 45 سال سن دارید یا فاکتورهای خطر در مورد شما صدق می‌کند یا سابقه دیابت بارداری داشته اید، آزمایش قند A1C را هر سه سال یک بار تکرار کنید.

اگر علائم دیابت دارید، بهتر است به انجام آزمایش قند A1C اقدام کنید

اگر نتیجه آزمایش شما نشان داد که مبتلا به پیش دیابت هستید، با پزشک خود در مورد راهکارهایی برای کاهش خطر  صحبت کنید. اگر به موقع اقدام نکنید، ممکن است به دیابت گرفتار شوید. در این صورت آزمایش قند A1C را طبق توصیه پزشک به دفعات تکرار کنید (معمولا سالی یک بار یا دو سالی یک بار).

اگر هیچ علائمی در خود نمی‌بینید اما نتیجه آزمایش شما می‌گوید که به دیابت یا پیش دیابت مبتلا هستید، بهتر است بعد از چند روز مجددا آزمایش را تکرار کنید.

اگر نتیجه شما دیابت را نشان داد و علائم آن هم در شما وجود داشت، از پزشک بخواهید تا شما را به مرکز کنترل دیابت معرفی کند تا بتوانید به خوبی دیابت خود را مدیریت کنید.

مدیریت دیابت: اگر به دیابت مبتلا هستید، می‌بایست حداقل دو بار در سال آزمایش قند A1C انجام دهید. اگر داروی خود را تغییر داده‌اید یا شرایط خاص دیگری دارید، ممکن است به تعداد بیشتری آزمایش در سال نیاز داشته باشید. می‌توانید با پزشک خود در مورد تعداد دفعات مناسب آزمایش صحبت کنید.

آماده شدن برای آزمایش قند A1C

این آزمایش مانند بقیه انواع آزمایش خون است و نیاز به آمادگی خاصی ندارد. نمونه خون از انگشت یا بازوی شما گرفته می‌شود. ممکن است به همراه آزمایش قند A1C نیاز به انجام آزمایش‌های دیگری نیز برای تشخیص داشته باشید که در مورد آن آزمایش‌ها و نیاز به آمادگی برای آنها می‌توانید با پزشک خود صحبت کنید.

نمونه خون آزمایش قند A1C را می‌توان از بازو یا انگشت تهیه کرد

نتیجه آزمایش قند

گفتیم که آزمایش قند A1C درصد گلبول‌های قرمز که هموگلوبین آنها با روکش قند پوشانده شده است را اندازه می‌گیرد. در صورتی که این درصد کمتر از 7/5 باشد، قند خون فرد نرمال است. بین 7/5 تا 4/6 درصد قند خون در مرحله پیش دیابت و بیش از 4/6 درصد فرد دیابتی است.

روش دیگری نیز برای بیان نتیجه آزمایش قند A1C به کار می‌رود و آن برآورد متوسط گلوکز است که بر حسب میلی گرم در دسی لیتر گزارش می‌شود. در این صورت میزان قند خون طبیعی فرد باید بین 60 تا 110 میلی گرم در دسی لیتر باشد.

نتیجه آزمایش قند A1C

عوامل تأثیرگذار بر نتیجه آزمایش

برخی عوامل هستند که در صورت وجود می‌توانند به اشتباه میزان قند خون شما را بالاتر یا پایین‌تر از مقدار آن نشان دهند. اگر شما در شرایط زیر هستید، ممکن است نتیجه آزمایش شما به اشتباه تشخیص داده شود:

  • اگر بیماری‌هایی مانند نارسایی کلیه، بیماری کبدی و کم‌خونی‌های شدید داشته باشید
  • اگر به مصرف داروهای خاصی مانند مواد افیونی و برخی داروهای HIV می‌پردازید
  • اگر اخیرا خون از دست داده‌اید یا انتقال داده‌اید
  • اگر در اوایل یا اواخر دوران بارداری هستید

در صورتی که هر یک از این عوامل وجود داشت به پزشک خود اطلاع دهید و از او سوال کنید که آیا نیاز به آزمایشات دیگری دارید یا خیر.

بهترین میزان قند خون

در صورتی که فرد مبتلا به دیابت باشد، میزان قند خون 7% یا کمتر برایش مناسب است. البته میزان دقیق آن به سن، جنس و سایر شرایط پزشکی فرد بستگی خواهد داشت. برای تعیین میزان دقیق آن با پزشک مشورت کنید.

آزمایش قند A1C تنها بخشی از کار است

آزمایش قند A1C ابزاری مهم در تشخیص و مدیریت دیابت است، اما نمی‌تواند جایگزین آزمایش‌های منظم قند خون در خانه شود. ممکن است دو نفر نتیجه آزمایش قند A1C یکسان داشته باشند، در حالی که یکی از آنها قند خون ثابت و دیگری قند خون دارای نوسان دارد. بنابراین برای تشخیص دقیق قند خون باید به طور منظم آزمایش قند خون در خانه را انجام دهید. معمولا تست‌های قند خون در خانه در سه حالت ناشتا، قبل از خوردن غذا و بعد از خوردن غذا توسط پزشک تجویز می‌شوند. در صورتی که در ساعات مختلف روز نوسان زیادی در قند خون شما به وجود می‌آید، حتما این مورد را با پزشک خود در میان بگذارید.

با کیت‌های آزمایش قند A1C می‌توانید در خانه نیز به تست قند خون خود اقدام کنید

آیا آزمایش قند A1C در دوران بارداری نیز انجام می‌شود؟

متخصصان مراقبت‌های بهداشتی ممکن است در اوایل بارداری خانم این آزمایش را برای او تجویز کنند تا ببینند آیا او در قبل از بارداری نشانه‌های ابتلا به دیابت را دارد یا خیر. از آنجا که آزمایش A1C سطح متوسط قند خون در سه ماه گذشته را بررسی می‌کند، آن چیزی که نتیجه آزمایش در اوایل بارداری به دست می‌دهد در واقع مربوط به  قبل از بارداری است. همچنین در طی بارداری برای چک کردن وضعیت دیابت بارداری از تست تحمل گلوکز خوراکی استفاده می‌شود. این آزمایش معمولا بین هفته‌های 24 تا 28 بارداری انجام می‌گیرد.

اگر در آزمایش‌ها مشخص شود که مبتلا به دیابت بارداری هستید، باید حداکثر 12 هفته بعد از تولد کودک، وضعیت دیابت شما چک شود. اگر بعد از این مدت همچنان گلوکز خون شما بالا باشد، ممکن است به دیابت نوع 2 مبتلا باشید. حتی اگر بعد از این مدت گلوکز خون شما به حالت نرمال رسید، باز هم بهتر است که هر 3 سال یک بار آزمایش دهید.

آیا تست‌های دیگری نیز برای تشخیص دیابت نوع 2 و پیش دیابت استفاده می‌شوند؟

بله. متخصصان مراقبت‌های بهداشتی از آزمایش قند خون پلاسما در ناشتا (FPG) و تست تحمل گلوکز خوراکی (OGGT) به منظور تشخیص دیابت نوع 2 و پیش دیابت بهره می‌برند. برای انجام این آزمایش باید حداقل به مدت 8 ساعت قبل از آزمایش از خوردن و آشامیدن خودداری کنید. اگر علائم دیابت دارید، پزشک ممکن است در مورد شما از آزمایش تصادفی گلوکز پلاسما استفاده کند که نیازی به ناشتا بودن یا نخوردن غذا قبل از آن نیست. در بسیاری از موارد پزشکان آزمایش قند A1C را به همراه آزمایش قند خون دیگری به کار می برند تا نتایج حاصل از آزمایش‌ها محکم‌تر شوند.

آیا ممکن است نتایج حاصل از آزمایش قند خون و آزمایش A1C متفاوت باشند؟

بله. در بعضی افراد ممکن است آزمایش قند خون دیابت را نشان دهد در حالی که آزمایش A1C آن را نشان نمی‌دهد. عکس این موضوع نیز می‌تواند اتفاق بیفتد. اگر نتایج آزمایش‌های مختلف قند در فردی با یکدیگر مغایرت داشته باشد، احتمالا در اوایل بیماری است و هنوز قند خون وی تا اندازه‌ای بالا نرفته که در تمام تست‌ها تشخیص داده شود. به دلیل این مسائل معمولا متخصصان قبل از تشخیص، آزمایش‌ها را تکرار می‌کنند.

امیدواریم این مطلب مورد توجه شما قرار گرفته باشد. جهت انجام آزمایش حضوری و همچنین غیر حضوری (نمونه گیری در منزل) میتوانید از خدمات آزمایشگاه سروش استفاده نمایید.

آزمایشگاه پاتوبیولوژی سروش دارای دستگاه های پیشرفته و مدرن می باشد و قادر به انجام تمام تست های روتین ، تخصصی و فوق تخصصی در زمینه ی کلینیکال و پاتولوژی می باشد .

منابع

/1 دیدگاه/توسط

هورمون شناسی

,

آزمایش‌های هورمون شناسی از جمله آزمایش‌هایی هستند که به پزشک در تشخیص اختلالات مربوط به هورمون‌های بدن کمک می‌کنند. سیستم غدد درون ریز از هورمون‌ها و غدد متفاوتی تشکیل شده است. این سیستم به هماهنگی کلیه عملکردهای بدن شما کمک می‌کند. نقش مدیریتی این سیستم در تنظیم سطح هورمون‌های بدن در زمان‌ها و شرایط مختلف هم برای بقا و هم برای سلامتی فرد مهم است. سطح هورمون‌های بدن انسان در سنین مختلف فرق می‌کند و آزمایش‌ها نشان داده‌اند که با افزایش سن میزان هورمون‌های بدن کاهش می‌یابد. سیستم مهم دیگری که عملکردهای بدن فرد را تنظیم می‌کند، سیستم عصبی است. سیستم غدد درون ریز و سیستم عصبی با همکاری یکدیگر عملکردهای مهمی در بدن انسان انجام می‌دهند که یکی از آنها کنترل سطح هورمون‌های بدن است.

انواع مختلف هورمون

غدد درون ریز در سراسر بدن قرار دارند و برخی از آنها به شرح زیر هستند:

  • هیپوتالاموس که مسئول کنترل تشنگی، گرسنگی، خواب، میل جنسی، خلق و خو و دمای بدن است و ترشح دیگر هورمون‌های بدن را نیز کنترل می‌کند.
  • پاراتیروئید که کلسیم بدن را کنترل می‌کند
  • تیموس که کنترل کننده سیستم ایمنی است
  • لوزالمعده که سطح قند خون را کنترل می‌کند و …

در صورتی که هر یک از غدد درون ریز بدن مشکلی در ترشح میزان مطلوب داشته باشند، بدن دچار عدم تعادل هورمونی خواهد شد. برخی از هورمون‌هایی که در بدن یافت می‌شوند عبارتند از:

  • هورمون استروژن که تنظیم‌کننده چرخه قاعدگی در زنان و میل جنسی در زنان و مردان است
  • پروژسترون که بر تغییرات بدن در دوران بارداری تأثیر می‌گذارد
  • تستوسترون که تنظیم‌کننده میل جنسی در مردان و زنان است
  • کورتیزول که استرس را کنترل می‌کند
  • ملاتونین که ریتم شبانه‌روزی بدن را تنظیم می‌کند و …

انواع آزمایش‌های هورمون شناسی

آزمایش‌های هورمون شناسی زیادی وجود دارد که پزشک با توجه به نشانه‌های شما آزمایش مناسب را برایتان تجویز می‌کند. یکی از روش‌های متداول آزمایش برای چک کردن سطح هورمون‌های بدن، آزمایش خون است. این آزمایش می‌تواند سطح تستوسترون، استروژن، کورتیزول و تیروئید را تشخیص دهد. آزمایش بزاق نیز می‌تواند سطح برخی از هورمون‌های بدن مانند استرادیول، پروژسترون و تستوسترون را نشان دهد. اگر پزشک در مورد غده خاصی از بدن شما نگرانی داشته باشد، ممکن است سونوگرافی را تجویز کند. این روش می‌تواند برای بررسی غده هیپوفیز، رحم، بیضه‌ها، تخمدان‌ها و تیروئید به کار رود. ممکن است پزشک برای تشخیص برخی موارد، تصویربرداری اشعه ایکس یا MRI را نیز تجویز کند.

در صورتی که آقایان در مورد میزان اسپرمشان نگرانی داشته باشند یا پزشک به اختلال در تعداد طبیعی آنها شک کند، ممکن است آزمایش‌های هورمون شناسی مربوط به این موارد را تجویز کند. از طرف دیگر برای تشخیص کیست‌ها، توده‌ها و سایر ناهنجاری‌های اندام تولید مثل در خانم‌ها ممکن است آزمایشات این موارد نیز تجویز شود؛ زیرا چنین مواردی تحت تأثیر مستقیم یا غیر مستقیم عملکرد هورمون‌ها قرار دارند.

آزمایش‌های هورمون شناسی انواع مختلفی دارند

آزمایش‌های هورمون شناسی – هورمون استروژن

آزمایش استروژن یکی از آزمایش‌های هورمون شناسی است که پزشک برای بررسی مشکلات بلوغ، بارداری، قاعدگی، یا یائسگی برای خانم‌ها تجویز می‌کند. استروژن چهار نوع مختلف دارد که ترشح هر یک در خون در دورانی از زندگی زن افزایش می‌یابد. با توجه به علائم بیمار و مشکلی که قرار است بررسی شود، پزشک نوع خاصی از آزمایش استروژن را تجویز می‌کند. در صورتی که نشانه‌های زیر را مشاهده می‌کنید، پزشک ممکن است برای شما آزمایش هورمون شناسی استروژن را تجویز کند:

  • خونریزی واژن پس از یائسگی
  • مشکلات مربوط به دوره‌های قاعدگی
  • ناباروری
  • علائم یائسگی مانند تعریق شبانه، گرگرفتگی و قاعدگی نامنظم

اگر برای درمان علائم یائسگی از هورمون درمانی استفاده می‌کنید، پزشک ممکن است برای بررسی روند پیشرفت درمان، نوع خاصی از آزمایش استروژن را تجویز کند. پزشک ممکن است برای دخترانی که اندام جنسی آنها زودتر یا دیرتر از حد نرمال رشد می‌کند نیز چنین آزمایشی را تجویز کند.

آزمایشگر می‌تواند آزمایش استروژن را با ادرار، بزاق یا خون شما انجام دهد. نحوه انجام این تست‌ها به شرح زیر است:

آزمایش بزاق: این آزمایش را می‌توان در خانه نیز انجام داد. پزشک به شما توضیح می‌دهد که کدام کیت را تهیه کنید و چگونه آزمایش را انجام دهید.

آزمایش ادرار 24 ساعته: پزشک یا آزمایشگر از شما می‌خواهد که ادرار خود را در بازه زمانی 24 ساعته جمع‌آوری کنید. مراحل جمع‌آوری نمونه برای شما توضیح داده می‌شود.

آزمایش خون: پزشک یا کارمند آزمایشگاه مقداری از بازوی شما خون می‌گیرد و بعد این نمونه را آزمایش می‌کند.

آزمایش هورمون شناسی استروژن

آزمایش‌های هورمون شناسی – هورمون‌های تیروئید

آزمایش تیروئید را می‌توان یکی از آزمایش‌های هورمون شناسی محسوب کرد. در صورتی که بیمار نشانه‌هایی از اختلالات تیروئید داشته باشد، پزشک برای او آزمایش‌های TSH، T3، T4 تجویز خواهد کرد. اگر می‌خواهید اطلاعات کامل‌تری در مورد آزمایش تیروئید به دست آورید، مقاله آزمایش تیروئید در همین سایت را مطالعه کنید.

آزمایش‌های هورمون شناسی – پروژسترون

آزمایش پروژسترون یکی دیگر از انواع آزمایش‌های هورمون شناسی است. سطح هورمون پروژسترون در بارداری مهم است. این هورمون بدن زن را برای حمایت از تخمک بارور آماده می‌کند. پروژسترون همچنین پستان زن را برای تولید شیر تحریک می‌کند. پزشک معمولا برای بررسی اختلالات باروری، وضعیت تخمک‌گذاری، بررسی امکان سقط جنین در بارداری، بارداری پرخطر و حاملگی‌های خارج رحمی، آزمایش هورمون شناسی پروژسترون را تجویز می‌کند. تشخیص طبیعی بودن این هورمون در بدن از طریق آزمایش خون انجام می‌شود.

اگر نتیجه آزمایش نشان دهد که سطح هورمون پروژسترون شما نوسانات طبیعی خود را ندارد، ممکن است تخمک‌گذاری نکنید یا قاعدگی نامنظم داشته باشید. در این صورت بارداری دشوارتر می‌شود. اگر سطح پروژسترون از سطح طبیعی آن پایین‌تر باشد نیز ممکن است شخص مشکلات تخمک‌گذاری یا بارداری غیر معمول داشته باشد.

آزمایش هورمون شناسی پروژسترون

آزمایش‌های هورمون شناسی – تستوسترون

یکی دیگر از آزمایش‌های هورمون شناسی، آزمایش تستوسترون است. تستوسترون هورمونی ضروری است که در عملکردهای مختلف بدن نقش دارد. این هورمون به عنوان هورمون جنسی مردانه شناخته شده و به تولید و نگهداری بافت تولید مثل مردان کمک می‌کند. این هورمون در سلامتی استخوان و عضله نیز نقش دارد. کمبود تستوسترون اغلب با علائمی مانند افزایش وزن به صورت چربی و نه عضله یا میل پایین جنسی خود را نشان می‌دهد. سطح پایین این هورمون در مردان می‌تواند منجر به اختلالات نعوظ شود. تستوسترون بالا در مردان نیز می‌تواند نتایجی از جمله کاهش تعداد اسپرم، کاهش اندازه بیضه، آکنه و تغییر در عملکرد جنسی داشته باشد. سطح بالای این هورمون ممکن است ژنتیکی باشد یا به علت مصرف استروئید آنابولیک ایجاد شده باشد. این آزمایش هورمون شناسی نیز با گرفتن نمونه خون از بیمار انجام می‌شود.

تستوسترون یکی از هورمون‌های مهم بدن است که میزان آن در خون با آزمایش هورمون شناسی مشخص می‌شود

آزمایش پرولاکتین

این آزمایش یکی دیگر از انواع آزمایش‌هایی است که در بخش هورمون شناسی آزمایشگاه گرفته می‌شود و میزان هورمونی به نام پرولاکتین را در خون مشخص می‌کند. این هورمون در غده هیپوفیز ساخته می‌شود. هنگامی که زنان باردار هستند یا تازه زایمان کرده‌اند، سطح پرولاکتین خون آنها افزایش می‌یابد تا بتوانند شیر مادر تولید کنند، اما ممکن است در برخی موارد به علت‌های دیگر سطح پرولاکتین بدن در آزمایش هورمون شناسی بالاتر از حد طبیعی تشخیص داده شود. معمولا در صورتی که علائم قاعدگی نامنظم یا پریود نشدن، ناباروری، ترشح از پستان در صورتی که باردار یا شیرده نیستید، حساسیت در پستان یا … را داشته باشید، پزشک ممکن است چنین آزمایشی را تجویز کند.

آزمایش هورمون شناسی پرولاکتین برای بررسی سطح این هورمون در خون انجام می‌شود

آزمایش کورتیزول

کورتیزول یکی دیگر از هورمون‌هایی است که در آزمایش های هورمون شناسی به بررسی آن پرداخته می‌شود. این هورمون در کنترل استرس، مبارزه با عفونت، تنظیم قند خون، تنظیم فشار خون و تنظیم متابولسیم نقش عمده‌ای ایفا می‌کند. این آزمایش به پزشک در تشخیص اختلالات غده فوق کلیه کمک می‌کند. مواردی مانند سندرم کوشینگ باعث می‌شود بدن شما بیش از حد کورتیزول تولید کند و بیماری‌هایی مانند آدیسون موجب می‌شوند تولید هورمون کورتیزول بدن از حد طبیعی کمتر شود.

منابع

  1. https://www.healthtestingcenters.com/hormone-imbalance-and-hormone-level-testing/#:~:text=A%20blood%20test%20is%20one,hormones%20than%20a%20men’s%20test.
  2. https://www.webmd.com/women/guide/estrogen-test
  3. https://www.webmd.com/a-to-z-guides/prolactin-test
  4. https://www.everlywell.com/blog/testosterone/testing-your-testosterone-levels-know-the-difference-between-free-t-and-total-t/
  5. https://medlineplus.gov/lab-tests/cortisol-test/
/0 دیدگاه/توسط

انواع آزمایش‌ خون و نتایج آن

,

اکثر آزمایش‌های پزشکی از طریق خون انجام می‌شوند. به دلیل عبور خون از تمام اندام‌های بدن، بیماری‌های بسیاری را می‌توان از طریق آزمایش خون تشخیص داد. انواع مختلفی از آزمایش خون وجود دارد که وضعیت خونی که از قلب به تمام بدن پمپاژ می‌شود را بررسی می‌کند. هر یک از آزمایش‌ها با هدف خاصی انجام می‌شود و ویژگی خاصی در بدن را اندازه می‌گیرد. بهتر است تمامی آزمایش‌های خون را در حالت ناشتا انجام دهید تا نتایج به دست آمده دقیق‌تر باشند. همچنین در صورتی که داروی خاصی مصرف می‌کنید، به پزشک خود اطلاع دهید. در این مطلب می‌خواهیم به معرفی این آزمایش‌ها بپردازیم و نتایج به دست آمده را نیز توضیح دهیم.

آزمایش خون – آزمایش تروپونین

آزمایش تروپونین یک نوع آزمایش خون است که میزان تروپونین خون را بررسی می‌کند. تروپونین پروتئینی است که هنگامی که عضله قلب آسیب ببیند، توسط قلب در جریان خون آزاد می‌شود. در صورتی که شما احساس درد در قفسه سینه خود دارید یا نفستان به سختی خارج می‌شود، ممکن است پزشک آزمایش تروپونین را تجویز کند. آزمایش این پروتئین می‌تواند به تشخیص آسیب دیدگی قلب کمک کند؛ با این وجود سطح پایین تروپونین لزوما به معنای بدون مشکل بودن قلب نیست. زنان معمولا تروپونین کمتری نسبت به مردان تولید می‌کنند. نتایج بالاتر از حد نرمال این آزمایش به معنای خطر بالای حمله قلبی است.

این آزمایش باید با سرعت بالایی انجام شود؛ چرا که آزمایش تروپونین برای بررسی در معرض خطر حمله قلبی بودن یا نبودن انجام می‌شود و حملات قلبی معمولا جزء موارد اورژانسی به حساب می‌آیند. 3 نوع تروپونین در خون یافت می‌شود: تروپونین I، T و C. معمولا برای اندازه‌گیری میزان تروپونین در جریان خون، میزان تروپونین I و T خون را اندازه می‌گیرند. در شرایط عادی میزان کمی از این تروپونین‌ها در جریان خون وجود دارند که قابل اندازه‌گیری نیست. در صورتی که آسیب قلبی وجود داشته باشد، میزان آن در خون حدود 3 یا 4 ساعت بعد از آسیب به شدت افزایش می‌یابد و این افزایش گاهی تا چند روز نیز ادامه پیدا می‌کند.

آزمایش های خون
آزمایش تروپونین یکی از انواع آزمایش خون است

آزمایش خون – آزمایش گلوکز

آزمایش گلوکز یکی از انواع آزمایش خون است که سطح گلوکز بدن شما را بررسی می‌کند. از طریق این تست می‌توانید متوجه شوید که دیابت دارید یا خیر. زیرا در بیماری دیابت میزان گلوکز خون از حد طبیعی آن فراتر می‌رود. کنترل میزان قند خون در بدن به وسیله هورمونی به نام انسولین انجام می‌شود. در صورتی که فرد مبتلا به دیابت باشد، بدن او نمی‌تواند به میزان کافی انسولین تولید کند. در این شرایط گلوکز خون بالا می‌رود. اگر میزان گلوکز شما کمی از سطح معمول بالاتر باشد اما در حدی نباشد که بتوان عنوان دیابت را به آن نسبت داد، پزشک به شما می‌گوید که وضعیت شما مرزی است و در معرض ابتلا به دیابت قرار دارید. این آزمایش معمولا در حالت ناشتا انجام می‌شود. معمولا در صورتی که شما مشکوک یا مبتلا به دیابت نوع 1، 2 یا دیابت بارداری باشید، پزشک این آزمایش را تجویز می‌کند. البته در برخی موارد نیز برای تشخیص وضعیت هیپوگلیسمی که در آن میزان قند خون بدن از حالت طبیعی پایین‌تر است نیز تجویز می‌شود.

میزان طبیعی گلوکز خون باید بین 60 تا 110میلی گرم در دسی لیتر باشد. در صورتی که میزان گلوکز در خون بین 100 تا 125 میلی گرم در دسی لیتر باشد، نشان دهنده فردی است که در معرض ابتلا به دیابت قرار دارد و در صورتی که بیش از 125 میلی گرم در دسی لیتر باشد، نشان دهنده مبتلا بودن فرد به دیابت است. در وضعیتی که نتایج در محدوده نرمال نباشند، ممکن است پزشک آزمایش‌های دیگری را نیز تجویز کند.

آزمایش خون – آزمایش کلسترول

آزمایش کلسترول یک نوع آزمایش خون است که در جراحی GP یا بعد از حمله قلبی گرفته می‌شود. این آزمایش سطوح کلسترول خوب، بد و تری گلیسیرید را اندازه‌گیری می‌کند. در صورت غیر طبیعی بودن نتایج پزشک ممکن است برای شما استاتین تجویز کند تا خطر حمله قلبی را در شما کاهش دهد. در صورتی که شما داروهای کاهنده کلسترول مصرف می‌کنید نیز می‌توانید از طریق این آزمایش خون ببینید که میزان تأثیرگذاری داروها تا چه حد بوده است و اینکه آیا نیاز به افزایش دوز داروی شما وجود دارد یا خیر.

میزان مطلوب نتیجه این تست کمتر از 200 میلی گرم در دسی لیتر است. بین 200 تا 239 در معرض خطر است و بالاتر از 240 خطرناک است. معمولا در مواردی که فرد شرایطی مانند مشکل در ذخیره گلیکوژن، تیروئید کم کار، رژیم غذایی پرچرب، فشار خون بالا، مشکلات سیروز و … داشته باشد سطح کلسترول از حد طبیعی آن بالاتر می‌رود.

آزمایش کلسترول یکی از انواع آزمایش خون

آزمایش عملکرد کبد

آزمایش عملکرد کبد (LFT) یک آزمایش خون است که برای اطمینان از عملکرد طبیعی کبد انجام می‌شود. این آزمایش چندین پروتئین و آنزیم مختلف را بررسی می‌کند که در صورتی که کبد آسیب دیده باشد مقدار اینها در خون از حد طبیعی بالاتر یا پایین‌تر است. البته نتیجه آزمایش غیر طبیعی لزوما به این معنا نیست که کبد شما خوب کار نمی‌کند.

آزمایش CBC (FBC)

یکی از انواع آزمایش خون است که تعداد گلبول‌های قرمز خون را شمارش می‌کند و شما را از کم خون بودن یا نبودنتان آگاه می‌کند. این آزمایش می‌تواند برخی عفونت‌ها را تشخیص دهد و در تشخیص بیماری‌های ویروسی مانند میوکاردیت نیز مؤثر است.

آزمایش خون CBC

آزمایش اوره و الکترولیت

این آزمایش یک آزمایش خون است که میزان الکترولیت‌های خون مانند سدیم، پتاسیم و منیزیوم را اندازه می‌گیرد. میزان نرمال پتاسیم در خون 3.6-5mEq/L،  میزان نرمال سدیم 135-145mEq/L و میزان نرمال منیزیوم بین 1.8mg/dL تا 2.6 است. در صورتی که هر یک از این موارد در محدوده نرمال خود نباشند، ریتم ضربان قلب به هم می‌خورد؛ بنابراین سطح طبیعی آنها در خون بسیار ضروری است.

یکی از پروتئین‌هایی که توسط بدن ساخته می‌شود، اوره است که تجزیه آن معمولا در کلیه‌ها صورت می‌گیرد. در صورتی که میزان این پروتئین در خون بیش از اندازه طبیعی آن باشد،  نشان دهنده این است که در عملکرد کلیه اختلال وجود دارد. مشکل در عملکرد کلیه می‌تواند روی قلب نیز تأثیر بگذارد.

برخی داروهای قلبی مانند مهارکننده‌های ACE می‌توانند بر عملکرد کلیه‌ها تأثیر بگذارند. پزشک با تجویز این آزمایش خون می‌تواند از بی خطر بودن دوز مصرفی شما اطمینان یابد.

آزمایش خون اوره

آزمایش BNP

این آزمایش خون شدت نارسایی قلبی را تشخیص می‌دهد. این کار را پزشک عمومی انجام می‌دهد یا در بیمارستان انجام می‌شود. اگر علائم نارسایی قلبی مانند ورم مچ پا یا تنگی نفس دارید، ممکن است پزشک آزمایش BNP را برای شما تجویز کند. در صورت مثبت بودن نتایج باید در اولین فرصت مصرف داروی خود را شروع کنید.

آزمایش گاز خون

گاهی اوقات برای بررسی تعادل شیمیایی بین دی اکسید کربن و اکسیژن خون، از شریان مچ خون گرفته می‌شود البته این کار در مکان‌هایی مانند A&E یا بخش مراقبت‌های ویژه انجام می‌شود. اگر در تنفس خود احساس مشکل می‌کنید یا از ناراحتی‌های ریوی رنج می‌برید، به احتمال زیاد این آزمایش برای شما تجویز خواهد شد.

آزمایش خون بارداری

نوعی از آزمایش خون بارداری به این منظور گرفته می‌شود که مشخص شود فرد باردار است یا خیر که به آن آزمایش خون کیفی نیز می‌گویند. نوع دیگر آن که به آزمایش کمی معروف است به این منظور گرفته می‌شود که مقدار hCG موجود در خون را مشخص کند. این هورمون در زمان بارداری در خون تولید می‌شود.

آزمایش تیروئید و آزمایش سرطان

آزمایش‌های مربوط به غده تیروئید و تشخیص انواع سرطان نیز با آزمایش خون انجام می‌شوند. در آزمایش تیروئید هورمون‌های T3، T4 و TSH اندازه‌گیری می‌شوند. برای تشخیص سرطان نیز با توجه به نوع سرطان، آزمایش خون مورد نظر تجویز می‌شود.

امیدواریم این مطلب مورد توجه شما قرار گرفته باشد. جهت انجام آزمایش حضوری و همچنین غیر حضوری (نمونه گیری در منزل) میتوانید از خدمات آزمایشگاه سروش استفاده نمایید.

آزمایشگاه پاتوبیولوژی سروش دارای دستگاه های پیشرفته و مدرن می باشد و قادر به انجام تمام تست های روتین ، تخصصی و فوق تخصصی در زمینه ی کلینیکال و پاتولوژی در شرق تهران منطقه پیروزی می باشد .

منابعhttps://www.bhf.org.uk/informationsupport/heart-matters-magazine/medical/tests/blood-tests/different-types-of-blood-tests

/0 دیدگاه/توسط

آزمایش چکاپ ویتامین‌های بدن و کاربرد آن

,

آزمایش چکاپ ویتامین‌های بدن یکی از انواع آزمایش خون است که به منظور تشخیص کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری در بدن انجام می‌شود. ویتامین‌ها و مواد معدنی از جمله موادی هستند که بدن به میزان کم به آنها نیاز دارد. اما همین میزان کم باید در بدن وجود داشته باشد و در صورت کمبود می‌تواند مشکلات عدیده‌ای را برای بدن ایجاد کند.

علت کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی در بدن

کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی در بدن معمولا به علت رژیم غذایی نامناسب و فقیر رخ می‌دهد. با این حال علل کلی این کمبود به شرح زیرند:

  • ناتوانی بدن در جذب کافی مواد مغذی که ممکن است به علت بیماری‌هایی مانند سلیاک یا کرون رخ دهد
  • رژیم غذایی با میزان کم میوه و سبزی
  • رژیم‌های غذایی گیاه‌خواری و عدم مصرف گوشت
  • مصرف بیش از اندازه الکل
  • مصرف برخی داروها
  • بارداری که می‌تواند نیاز بدن به ویتامین‌ها و مواد معدنی را افزایش دهد
داشتن رژیم غذایی سرشار از میوه و سبزی می‌تواند نتیجه آزمایش چکاپ ویتامین‌های بدن را طبیعی نشان دهد

در چه شرایطی آزمایش چکاپ ویتامین‌های بدن تجویز می‌شود؟

در صورتی که فرد نشانه‌هایی از کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی را داشته باشد، آزمایش چکاپ ویتامین‌های بدن برای او تجویز می‌شود. نشانه‌های کمبود ویتامین در بدن بسیار گسترده هستند؛ با این وجود در زیر به برخی از رایج‌ترین آنها اشاره می‌شود.

علائم کمبود آهن

آهن یکی از مواد معدنی است که بدن برای تولید گلبول‌های قرمز خون به آن نیاز دارد. این ماده در رساندن اکسیژن به بافت‌ها نقش دارد. اگر آهن موجود در بدن کافی نباشد ممکن است علائمی مانند ضعف، خستگی، سرگیجه، تنگی نفس، تپش قلب یا سردرد را تجربه کنید.

از دست دادن خون می‌تواند یکی از دلایل کم خونی باشد؛ بنابراین خطر ابتلا به کم خونی در زنان به دلیل پریود و دوران بارداری که تجربه می‌کنند بیشتر از مردان است. همچنین در صورتی که فرد گیاه‌خوار باشد بیشتر در معرض خطر کم خونی قرار می‌گیرد؛ زیرا بدن نمی‌تواند آهن منابع گیاهی را به خوبی آهن منابع حیوانی جذب کند. این‌ گونه افراد نیاز بیشتری به آزمایش چکاپ ویتامین‌های بدن و از جمله آزمایش آهن دارند.

علائم کمبود ویتامین D

ویتامین D تقریبا توسط تمام سلول‌های بدن استفاده می‌شود. این ویتامین برای سلامتی استخوان‌ها و دندان‌ها و عملکرد صحیح عضله ضروری است. در تقویت عملکرد سیستم ایمنی بدن نیز نقش به سزایی دارد. علائمی که کمبود ویتامین D در بدن ایجاد می‌کند شامل مریض‌ شدن ‌های پی در پی، احساس خستگی در بدن، استخوان‌های ضعیف و شکننده (در طولانی مدت پوکی استخوان)، دردهای عضلانی یا احساس اضطراب و افسردگی می‌شوند. در صورت مشاهده این علائم در بدن، پزشک برای فرد آزمایش چکاپ ویتامین‌های بدن و آزمایش ویتامین D را تجویز می‌کند.

علائم کمبود فولات (ویتامین B9)

فولات یکی از انواع ویتامین B به حساب می‌آید. این ویتامین در ساخت گلبول‌های قرمز خون و ترمیم ساختار DNA نقش دارد. از فولات با عنوان اسید فولیک نیز یاد می‌شود. اسید فولیک شکل مصنوعی و فولات شکل طبیعی ویتامین B9 است. اگر بدن به میزان کافی از این ویتامین بهره‌مند نباشد ممکن است علائمی مانند خستگی، ضعف، تنگی نفس، تپش قلب، سردردهای مکرر، تحریک پذیری، سرگیجه و ضعف در تمرکز در فرد ایجاد شوند. در این شرایط شخص باید برای انجام آزمایش چکاپ ویتامین‌های بدن به کلینیک مراجعه کند.

فولات از جمله موادی نیست که بدن بتواند به مدت طولانی آن را در خود ذخیره کند. بنابراین اگر رژیم غذایی شما به مدت چند هفته فاقد میزان کافی این ویتامین باشد، ممکن است به کمبود آن دچار شوید.

علائم کمبود ویتامین B12

این ویتامین در تولید گلبول‌های قرمز خون نقش دارد و در عملکرد صحیح سیستم عصبی بدن هم مؤثر است. در صورت کمبود این ویتامین در بدن ممکن است فرد علائمی از قبیل خستگی شدید، احساس ضعف، سوزنی شدن بدن، ایجاد زخم در دهان، ورم زبان، تاری دید، مشکل در به خاطر سپاری و احساس افسردگی را تجربه کند.

شایع‌ترین علتی که موجب می‌شود بدن نتواند به خوبی ویتامین B12 را جذب کند، کمبود نوع خاصی از پروتئین در معده است. همچنین در افرادی که بالای 50 سال سن دارند، این ویتامین به میزان کمتری تولید می‌شود. گیاه‌خواران در معرض خطر بیشتری برای کمبود این ویتامین هستند؛ چرا که ویتامین B12 اغلب در منابع غذایی حیوانی یافت می‌شود. در صورتی که فرد چنین شرایطی را داشته باشد، احتمالا آزمایش چکاپ ویتامین‌های بدن برای او تجویز خواهد شد.

آزمایش چکاپ ویتامین‌های بدن می‌تواند کمبود ویتامین B12 را تشخیص دهد

نحوه انجام آزمایش چکاپ ویتامین‌های بدن

کمبودهای ویتامینی و مواد معدنی بدن معمولا با گرفتن نمونه خون مشخص می‌شوند. این نمونه می‌تواند از نوک انگشت یا از بازوی فرد گرفته شود.

در حالتی که از بازو گرفته شود، متخصص مراقبت‌های بهداشتی سوزن تمیز و کوچکی را در بازوی شما فرو می‌کند و مقداری خون در ظرف مخصوص آزمایشگاهی جمع می‌کند.

در صورتی که نمونه از انگشت گرفته شود نیز با استفاده از لانست خراشی روی پوست انگشت ایجاد شده و مقدار مشخصی خون جمع‌آوری می‌شود.

هر دو روش خون‌گیری بیش از 5 دقیقه طول نمی‌کشد.

نمونه لازم برای آزمایش چکاپ ویتامین‌های بدن می‌تواند از انگشت یا بازو گرفته شود

ریسک آزمایش چکاپ ویتامین‌های بدن

آزمایش چکاپ ویتامین‌های بدن هیچ گونه خطری ندارد. انجام آن بسیار ساده است و مانند تمامی آزمایش‌های خون فقط ممکن است در لحظه ورود سوزن به بدن و در لحظه خارج شدن آن مقداری احساس سوزش و درد داشته باشید. بعد از آزمایش نیز ممکن است کمی احساس تورم در محل فرو کردن سوزن داشته باشید که بسیار سریع و حداکثر ظرف چند ساعت برطرف می‌شوند.

آزمایش چکاپ ویتامین‌های بدن در کجا انجام می‌شود؟

در اکثر کلینیک‌های درمانی این آزمایش انجام می‌شود. در بیمارستان‌های محلی نیز می‌توانید آن را انجام دهید. معمولا نمونه گیری از بازوی فرد انجام می‌گیرد. خونگیری توسط یک پزشک یا پرستار آموزش دیده و یا متخصص مراقبت‌های بهداشتی انجام می‌شود.

آزمایش چکاپ ویتامین‌های بدن را در خانه نیز می‌توانید انجام دهید. اگر نمی‌خواهید به کلینیک بروید و در آنجا تست شوید، کیت‌های مخصوص این آزمایش را سفارش دهید و در خانه به انجام آن بپردازید. نتایج را می‌توانید به صورت آنلاین بررسی کنید یا از پزشک خود بپرسید.

نتیجه آزمایش چکاپ ویتامین‌های بدن

با استفاده از نتیجه آزمایش چکاپ ویتامین‌های بدن پزشک تشخیص می‌دهد که شما کمبود ویتامین دارید یا خیر. مقادیر نرمال هر آزمایش به شرح زیر است:

آزمایش آهن

  • فریتین خون بین 13 تا 150 نانوگرم بر لیتر در خانم‌ها و 30 تا 400 نانوگرم در لیتر برای آقایان
  • هموگلوبین بین 120 تا 160 گرم بر لیتر برای خانم‌ها و 130 تا 170 گرم بر لیتر در آقایان
  • اشباع ترانسفرین بین 20 تا 55 درصد برای خانم‌ها و آقایان

آزمایش ویتامین D

بهترین روش برای اندازه‌گیری میزان ویتامین D در خون، آزمایش 25 هیدروکسی ویتامین D است. مقادیر طبیعی این آزمایش:

  • بین 50 تا 175 نانومول بر لیتر طبیعی است
  • بین 75 تا 100 نانومول بر لیتر مطلوب است

آزمایش ویتامین B12

  • ویتامین B12 فعال بین 37.5 تا 188 پیکومول بر لیتر طبیعی است
  • ویتامین B12 کل بین 300 تا 569 پیکومول بر لیتر طبیعی است

آزمایش فولات

محدوده نرمال فولات بین 8.83 تا 60.8 نانومول بر لیتر است.

چه زمانی نیاز به مصرف مکمل است؟

اگر بتوانید تغییراتی در رژیم غذایی خود به وجود بیاورید که شامل انواع مواد غذایی مورد نیاز بدنتان باشد، نیازی به استفاده از مکمل نخواهید داشت. بیشتر افراد می‌توانند با پیروی از یک رژیم غذایی سالم نیازهای تغذیه‌ای خود را برطرف کنند. تا جایی که می‌توانید، سعی کنید از مواد طبیعی ریز مغذی ‌های مورد نیاز بدنتان را به دست آورید. مواد مصنوعی هیچ وقت به خوبی موادی که به طور طبیعی در غذاها یافت می‌شوند، عمل نمی‌کنند. با این وجود در برخی موارد و در شرایط خاص ممکن است پزشک استفاده از مکمل را برای فرد تجویز کند.

کمبود ویتامین مشاهده شده در نتیجه آزمایش چکاپ ویتامین‌های بدن می‌تواند با مصرف مکمل برطرف شود

به عنوان مثال برای دریافت طبیعی ویتامین D می‌توانید مدت زمان رفتن در آفتاب را بیشتر کنید یا به مصرف بیشتر ماهی‌های چرب بپردازید. برای دریافت طبیعی ویتامین B12 از آنجا که این ویتامین در منابع حیوانی وجود دارد، می‌توانید مصرف گوشت، شیر، پنیر و فرآورده‌های آنها را در رژیم غذایی تان بیشتر کنید.

در آخر اینکه قبل از هر گونه تغییری در رژیم غذایی و سبک زندگی خود بهتر است با پزشکتان در این مورد مشورت کنید.

منابع :

  1. https://thriva.co/hub/vitamins/vitamin-and-mineral-blood-tests
/6 دیدگاه/توسط

آزمایش‌های سرولوژی

,

سرولوژی به معنای مطالعه علمی سرم و دیگر مایعات بدن است. آزمایش‌های سرولوژی که آزمایش‌های آنتی‌بادی نیز نامیده شده‌اند، معمولاً در مواردی استفاده می‌شوند که قصد تشخیص آنتی بادی در سرم وجود داشته باشد؛ آنتی‌بادی‌هایی که معمولاً در پاسخ به عفونت‌ها و بیماری‌های مختلف یا حتی علیه پروتئین‌های خود بدن شخص به وجود می‌آیند. در آزمایش‌های سرولوژی این پیش فرض وجود دارد که بهتر است به جای جستجو برای پیدا کردن یک آنتی ژن که در بدن باعث ناهنجاری شده است، پاسخ بدن به آنتی ژن را بررسی کنیم.

نکاتی وجود دارند که در تعیین نتایج آزمایش‌های سرولوژی مؤثر هستند؛ به عنوان مثال در اکثر این آزمایش‌ها همولیز نمونه در نتیجه آزمایش خطا ایجاد می‌کند و نباید انجام شود. مورد دیگر این است که مانند بسیاری از آزمایش‌های دیگر بهتر است بیمار آزمایش‌های سرولوژی را در حالت ناشتا انجام دهد. همچنین به بیمار توصیه می‌شود که در صورتی که داروی خاصی مصرف می‌کند، قبل از انجام هر گونه آزمایش با پزشک خود در این مورد صحبت کند.

انواع مختلفی از آزمایش‌های سرولوژی وجود دارند؛ برای نمونه می‌توان آزمایشهای لخته سازی، خنثی سازی، مهار هماگلوتینین و سنجش‌های ایمنی مرتبط با آنزیم ELISA را نام برد. در این مطلب می‌خواهیم به اختصار به توضیح انواع آزمایش‌های سرولوژی بپردازیم.

آزمایش‌های سرولوژی برای تشخیص بسیاری از بیماری‌ها استفاده می‌شوند.

تفسیر آزمایش‌های سرولوژی

با وجودی که انجام آزمایش سرولوژی برای همه افراد به طور تقریبا یکسان صورت می‌گیرد، اما تفسیر نتایج آن برای افراد مختلف متفاوت است. عواملی مانند سن، جنس و ویژگی‌های فیزیولوژیکی بیمار، داشتن یا نداشتن بیماری‌های قبلی، آب و هوای محیط و … می‌توانند در تعیین نرمال بودن یا نبودن نتیجه آزمایش فرد مؤثر باشند.

انواع آزمایش‌های سرولوژی – آزمایش ELISA

الایزا (ELISA) یکی از آزمایش‌های سرولوژی است که برای تشخیص میزان ترشح آنتی‌بادی‌های خاصی در خون استفاده می‌شود و مخصوصا برای تشخیص بیماری ایدز یک تست استاندارد در نظر گرفته شده است. تست ELISA معمولا برای تشخیص بیماری‌های ایدز، لایم، کم‌خونی شدید، ویروس روتا، ویروس واریسلا زوستر که باعث ایجاد بیماری‌های زونا و آبله‌مرغان می‌شود و … توسط پزشک تجویز می‌گردد.

بعد از گرفتن نمونه خون از بیمار، آنتی‌ژن‌های مخصوص را به آن اضافه می‌کنند. در صورتی که خون فرد حاوی آنتی بادی برای آنتی ژن باشد، این دو به هم متصل می‌شوند و وجود بیماری مورد نظر در فرد تأیید می‌شود.

آزمایش‌های سرولوژی- آزمایش ELISA

انواع آزمایش‌های سرولوژی – آزمایش تثبیت مکمل

آزمایش تثبیت مکمل بیشتر برای تشخیص میکروب‌هایی به کار می‌رود که با روش کشت قابل شناسایی نیستند و در بیماری‌های روماتیسمی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته آزمایش‌هایی مانند ELISA و روش‌های تشخیص پاتوژن مبتنی بر DNA می‌توانند جایگزین این آزمایش شوند. سیستم مکمل سیستمی از پروتئین‌های سرم است که با کمپلکس‌های آنتی ژن – آنتی بادی واکنش نشان می‌دهد. در صورتی که این واکنش در سطح سلول اتفاق بیفتد منجر به تشکیل منافذ غشایی از طریق غشاء و در نتیجه تخریب سلول می‌شود. مراحل این آزمون به شرح زیر است:

  1. سرم از بیمار جدا می‌شود.
  2. بیماران به طور طبیعی سطوح مختلفی از پروتئین‌های مکمل را در خون خود دارند. برای اینکه نتیجه آزمایش خطا نداشته باشد، پروتئین‌های مکمل در سرم بیمار باید از بین بروند و با پروتئین‌های مکمل استاندارد جایگزین شوند. این جایگزینی به صورت زیر انجام می‌شود:
  3. سرم به گونه‌ای حرارت داده می‌شود که تمام پروتئین‌های مکمل آن از بین بروند و در عین حال آنتی‌بادی‌ها باقی بمانند. با توجه به اینکه پروتئین‌های مکمل در مقایسه با آنتی‌بادی‌ها مقاومت کمتری در برابر حرارت دارند، این کار امکان پذیر است.
  4. –          مقدار مشخصی از پروتئین‌های مکمل استاندارد به سرم اضافه می‌شوند.
  5. آنتی ژن مورد نظر به سرم اضافه می‌شود
  6. گلبول‌های قرمز خون گوسفند (sRBC) که از قبل به آنتی‌بادی‌های ضد sRBC متصل شده‌اند، به سرم اضافه می‌شوند. اگر محلول در این مرحله به رنگ صورتی درآید، نتیجه آزمایش منفی و در غیر این صورت مثبت خواهد بود.

انواع آزمایش‌های سرولوژی – آزمایش VDRL

تست VDRL یک آزمایش غربالگری برای تشخیص بیماری سیفلیس است. این آزمایش آنتی‌بادی‌هایی که بدن در صورت وجود بیماری سیفلیس تولید می‌کند را شناسایی می‌کند.  در صورتی که بیمار علائم بیماری‌های مقاربتی را داشته باشد، پزشک ممکن است انجام این آزمایش را تجویز کند. آزمایش VDRL به عنوان یکی از آزمایش‌های غربالگری در دوران بارداری نیز شناخته شده است. این آزمایش مشابه آزمایش جدیدتری است که واکنش سریع پلاسما (RPR) نام دارد.

نتیجه منفی نرمال است. منفی بودن تست به این معنی است که هیچ آنتی بادی از سیفلیس در خون فرد وجود ندارد. به احتمال زیاد در مراحل نهفته و ثانویه بیماری سیفلیس، نتیجه تست مثبت می‌شود. ممکن است در مراحل اولیه بیماری یا در اواخر آن نتیجه تست به اشتباه منفی شود، در حالی که آثار بیماری در بدن وجود دارد. این آزمایش باید با آزمایش خون دیگری تأیید شود تا پزشک از وجود بیماری سیفلیس اطمینان یابد.

نتیجه مثبت این آزمایش به معنای ابتلای بیمار به سیفلیس است که در این صورت آزمایش‌های خاص‌تری مانند FTA-ABS برای او تجویز خواهد شد.

آزمایش‌های سرولوژی – آزمایش VDRL

انواع آزمایش‌های سرولوژی – آزمایش CRP

آزمایش پروتئین واکنشی C یا CRP یکی از آزمایش‌های انجام شده در بخش سرولوژی است که میزان پروتئین C را در خون اندازه‌گیری می‌کند. این پروتئین در صورتی که در بدن شما التهاب وجود داشته باشد، به جریان خون سرازیر می‌شود. التهاب روشی است که بدن برای محافظت از خودش در برابر آسیب یا عفونت به کار می‌برد. به صورت نرمال باید مقادیر پایینی از این پروتئین در خون وجود داشته باشد. سطح بالا معمولا نشان‌دهنده عفونت یا اختلالات جدی دیگر است.

در مواردی که پزشک به وجود عفونت باکتریایی، قارچی یا بیماری‌های التهابی روده در فرد شک کند، ممکن است این آزمایش را تجویز کند. بیماری‌هایی مانند اختلالات خود ایمنی یا عفونت استخوان نیز می‌توانند موجب افزایش مقدار این پروتئین در خون شوند. اگر شما احساس می‌کنید علائم عفونت‌های باکتریایی مانند تب، لرز، تنفس سریع و پی در پی یا تهوع و استفراغ را دارید، ممکن است به این آزمایش نیاز پیدا کنید.

تست CRP یکی از تست‌های پرکاربرد سرولوژی است

انواع آزمایش‌های سرولوژی – آزمایش WIDAL

آزمایش WIDAL یکی دیگر از تست‌های سرولوژی است که مخصوصا برای تشخیص بیماری حصبه مورد استفاده قرار می‌گیرد. عامل ایجاد این بیماری، باسیل‌های سالمونلا هستند. آنتی‌ژن‌های سالمونلا سه نوع هستند که با نام‌های K، H و O مورد بررسی قرار می‌گیرند. آنتی ژن O از جنس لیپوپلی ساکارید است و اغلب از روش‌های غیر متحرک ساخته می‌شود. آنتی‌بادی‌های مبارزه کننده با این آنتی ژن معمولا اواخر هفته اول در سرم ظاهر می‌شوند و میزان آنها به تدریج افزایش پیدا می‌کند و در اواخر هفته ششم بیماری به حداکثر میزان خود می‌رسد. بعد از آن به تدریج کاهش می‌یابند و ترشح آنها بعد از شش ماه یا یک سال تقریبا به صفر می‌رسد. آنتی ژن H  از پروتئین ساخته شده است. آنتی‌بادی‌های ضد H  غالبا چند روز بعد از آنتی‌بادی‌های ضد O در خون ظاهر می‌شوند اما سرعت افزایش آنها از آنتی‌بادی‌های ضد نوع O  بیشتر است. آنتی‌بادی‌های ضد K آخرین آنتی‌بادی‌هایی هستند که در اثر این بیماری در بدن ظاهر می‌شوند و به دلیل دیرتر ظاهر شدن، از نظر تشخیص بیماری چندان مورد توجه نیستند.

انواع آزمایش‌های سرولوژی – آزمایش رایت

این آزمایش یکی دیگر از آزمایش‌های سرولوژی است که به پزشک در تشخیص بیماری تب مالت کمک می‌کند. آنتی‌بادی‌های این بیماری معمولا در اواخر هفته دوم بیماری که بیمار در شرایط حاد است در خون آزاد می‌شوند و میزان آنها در هفته سوم تا ششم بیماری به اوج خود می‌رسد. با ابتلای شخص به بیماری تب مالت دو نوع آنتی بادی در خون ترشح می‌شوند: IgM و IgG که IgM زودتر از IgG آزاد می‌شود. در صورتی که بیمار نشانه‌های بهبودی را از خود نشان دهد، میزان این آنتی‌بادی‌ها در خون کاهش می‌یابند. در صورتی که این دو آنتی بادی بعد از چند روز افزایش یابند، ابتلا به بیماری حتمی است.

آزمایشگاه سروش منطقه پیروزی تهران

امیدواریم این مطلب مورد توجه شما قرار گرفته باشد. جهت انجام آزمایش حضوری و همچنین غیر حضوری (نمونه گیری در منزل) میتوانید از خدمات آزمایشگاه سروش استفاده نمایید.

آزمایشگاه پاتوبیولوژی سروش دارای دستگاه های پیشرفته و مدرن می باشد و قادر به انجام تمام تست های روتین ، تخصصی و فوق تخصصی در زمینه ی کلینیکال و پاتولوژی در شرق تهران محله پیروزی می باشد .

منابع

  1. https://www.britannica.com/science/serological-test.
  2. https://www.sciencedirect.com/topics/agricultural-and-biological-sciences/neutralization-tests
https://medlineplus.gov/lab-tests/c-reactive-protein-crp-test/#:~:text=A%20c%2Dreactive%20protein%20test,injured%20or%20have%20an%20infection
/1 دیدگاه/توسط