نوشته‌ها

آزمایش با روش ایمونوفلورسانس مستقیم

آزمایش با روش ایمونوفلورسانس یا سیتومتری برای برچسب گذاری یک آنتی ژن هدف خاص با حامل فلورسنت استفاده می شود. در این آزمایش فلوروفور یک ترکیب شیمیایی فلورسنت است که می تواند در صورت برانگیختن نور دوباره تابش نور کند. وقتی فلوروفور به آنتی ژن مورد نظر متصل می شود، اجازه می دهد تا مولکول هدف در نمونه شناسایی شود.

 برای توضیح بیشتر، هنگامی که یک آنتی ژن به آنتی بادی خاصی متصل می شود، می تواند با فلوروفور ترکیب شود. بنابراین، وجود آنتی ژن مورد نظر در نمونه به راحتی قابل مشاهده است. در این مقاله به بررسی آزمایش با روش ایمونوفلورسانس مستقیم می پردازیم.

تشخیص در آزمایش با روش ایمونوفلورسانس مستقیم

شواهد مربوط به بافت، آنتی بادی و ساختارهای بیماری زا با برچسب ایمنی جدید و دقیق است. ایمونوفلورسانس به برچسب ایمنی آنتی بادی های فلورسنت که برای تابش در زیر نور UV آماده شده اند، اشاره دارد.

در تشخیص در آزمایش با روش ایمونوفلورسانس مستقیم بستر مستقیما با استفاده از آنتی بادی های فلورسنت، بدون آنتی بادی اولیه یا آنتی ژن مصنوعی مورد بررسی قرار می گیرد.

تفاوت بین آزمایش با روش ایمونوفلورسانس مستقیم و غیر مستقیم چیست؟

بسته به ترکیب فلوروفور با آنتی بادی های مورد استفاده، ایمونوفلورسانس می تواند مستقیم یا غیر مستقیم باشد. در ایمونوفلورسانس مستقیم، فلوروفور با آنتی بادی اولیه، تنها آنتی بادی که از این تکنیک استفاده می کند، ترکیب می شود. در مقابل، در ایمونوفلورسانس غیر مستقیم، فلوروفور با آنتی بادی ثانویه، یکی از دو نوع آنتی بادی که این تکنیک در آن گنجانده شده است، ترکیب می شود. از این رو، تفاوت اصلی بین آزمایش با روش  ایمونوفلورسانس مستقیم و غیر مستقیم نوع آنتی بادی است که با فلوروفور ترکیب می شود.

شباهت های ایمونوفلورسانس مستقیم و غیر مستقیم چیست؟

  • آن ها دو نوع تکنیک ایمونوفلورسانس هستند.
  • آنتی بادی های اولیه و فلوروفورها در هر دو روش دخیل هستند.
  • همچنین، واکنش آنتی ژن-آنتی بادی به هر دو صورت رخ می دهد.
  • علاوه بر این، ایمونوفلورسانس مستقیم و غیر مستقیم از میکروسکوپ فلورسانس برای تشخیص آنتی ژن استفاده می کند.

تشخیص مستقیم ایمونوفلورسانس چیست؟

آنتی ژن های اختصاصی تومور را می توان مستقیما با استفاده از آزمایش با روش ایمونوفلورسانس در بافت های تومور تشخیص داد. این امر امکان یافتن منبع متاستازها در بدن را ممکن می سازد.

تشخیص ایمونوفلورسانس مستقیم یک روش تشخیصی مبتنی بر دانش ایمونولوژی، ایمونوهیستوشیمی و ایمونوهیستوشیمی است. در اینجا تمرکز بر توانایی آنتی بادی ها برای اتصال به نقاط خاص در بافت ها یا آنتی ژن های سرم خون است. این مکان ها اپیتوپ هستند.

در تشخیص بیوشیمیایی، آنتی بادی ها یا آنتی بادی های مصنوعی وجود دارند که باعث می شود پیوندهای آنتی بادی و آنتی ژن با فلورسانس یا رادیواکتیویته مشخص شوند. ترکیبات آنتی بادی مصنوعی از یک سو به اپی توپ ها متصل می شوند و از طرف دیگر در صورت ایمونوفلورسانس دارای علامت فلورسنت هستند. این یک جایگزین برای استفاده از برچسب های رادیواکتیو است.

 مزیت تشخیص در آزمایش با روش ایمونوفلورسانس مستقیم در مقایسه با تشخیص غیرمستقیم این است که آنتی بادی که به حلقه آنتی ژن ماده مورد بررسی متصل می شود، همچنین نشان دهنده آنتی بادی فلزسنت کونژوگه شده با برچسب فلورسنت است. آنتی بادی های اضافی برای تشخیص مستقیم ضروری نیست.

فلوروسن که در زیر نور ماوراء بنفش می درخشد و ایزوتیوسیانات فلورسئین (FITC) به عنوان رنگ برای ساخت آنتی بادی مصنوعی در ایمونوفلورسانس استفاده می شود. کمی پیچیده به نظر می رسد؛ اما تشخیص ایمونوفلورسانس مستقیم یک روش تشخیص آزمایشگاهی پزشکی استاندارد برای انواع سوالات پزشکی است. 

عملکرد، تأثیر و اهداف

تشخیص ایمونوفلورسانس مستقیم برای سنجش بافت ها برای لکه گیری ساختارهای خاص در بافت ها در دسترس است. اما برای تک سلولی ها نیز موجود می باشد. در اینجا فلوسایتومتری نقش اصلی را ایفا می کند. در نهایت، سنجش فاز جامد و مایع وجود دارد. سنجش ایمونوفلورسانس بافتی در سرطان شناسی، یعنی درمان دارویی بیماری های سرطانی، از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

آنتی ژن های اختصاصی تومور را می توان مستقیما با استفاده از ایمونوفلورسانس در بافت های تومور تشخیص داد. این بررسی ها بر نمونه های بافتی گرفته شده از تومورها اغلب برای یافتن منبع متاستازها در بدن یا به منظور قضاوت در مورد خوش خیم یا بدخیم بودن تومور مهم است. غربالگری تک تک سلول ها با استفاده از تشخیص ایمونوفلورسانس مستقیم برای یافتن آنتی ژن های ویروس، آنتی ژن های باکتریایی و دیگر اپی توپ ها استفاده می شود.

به عنوان مثال، می توانید بفهمید که آیا سلول ها به ویروس آلوده شده اند و سلول ها در چه مرحله ای از چرخه عفونت هستند. نام FACS (= طبقه بندی سلول های فعال فلورسنت) یک روش فلوسیتومتری بسیار کارآمد است که در آن سلول های دارای علامت فلورسنت بسته به نوع رنگ در لوله های آزمایش مختلف توزیع می شوند. این روش در ایمونولوژی، هماتولوژی و بیماری های عفونی مهم است.

سنجش ایمونوفلورسانس امکان تشخیص مستقیم سموم محیطی، ارگانیسم های اصلاح شده ژنتیکی و برخی افزودنی ها در غذا را فراهم می کند. در این مجموعه آزمایشی، همیشه یک فاز جامد و مایع وجود دارد. بسیاری از عوامل بیماری زا نیز قابل تشخیص هستند، از جمله HIV که باعث ایدز می شود. با این حال، هنگام تشخیص بیماری های عفونی و خود ایمنی، اغلب بحث تشخیص آنتی بادی ها است نه آنتی ژن ها. این ها مولکول های دفاعی هستند که توسط سیستم ایمنی بدن تشکیل شده اند. با توجه به تعریفی که در اینجا ارائه شده است، این اثبات ها مستقیم نیستند، زیرا آنتی بادی های فلورسنت مستقیما به آنتی ژن های بدن متصل نمی شوند، بلکه به آنتی ژن های درجه آزمایش متصل می گردند.

این آنتی ژن ها در محیط تجربی به نوبه خود به آنتی بادی های بدن متصل می شوند. آزمایش با روش تشخیص ایمونوفلورسانس مستقیم عفونت های شایع، مانند ویروس HIV و کلامیدیا، تنها در آزمایش های تشخیص و تأیید ویژه استفاده می شود.

 آزمایشات بسیاری از بیماری ها وجود دارد. در بیشتر موارد، تشخیص غیر مستقیم آنتی بادی ها برای بیماری های عفونی مناسب تر است؛ زیرا سیستم ایمنی بدن توانایی به یاد آوردن عفونت های گذشته را دارد. در موارد دیگر، تشخیص مستقیم آنتی ژن ها و تشخیص غیر مستقیم آنتی بادی ها مکمل یکدیگر هستند. مورد دوم نشان می دهد که عفونت قبلا رخ داده است؛ در حالی که مورد اول اطلاعات دقیق تری در مورد وضعیت فعلی فعالیت بیماری زا ارائه می دهد.

خطرات و عوارض جانبی

با تشخیص آزمایش با روش ایمونوفلورسانس مستقیم، مانند تمام شواهد پزشکی، دو خطر وجود دارد: خطر نتیجه مثبت کاذب و خطر نتیجه منفی کاذب. نتایج مثبت کاذب باعث ناراحتی روانی و استرس زیاد برای بیمار می شود.

بنابراین، روش های آزمایش اضافی به نتایج مثبت اضافه می شود؛ به ویژه اگر تشخیص منجر به تغییرات شدید زندگی شود. خطر بدست آوردن نتیجه منفی کاذب این است که بیمار به موقع از خطر سلامتی خود و شاید حتی سلامت عمومی اطلاع ندارد. همراه با سایر روش های تشخیص مستقیم و غیر مستقیم بیماری ها و آسیب شناسی ها، این امر باعث افزایش دقت تشخیص می شود.

تشخیص مستقیم بستگی به ترکیب آنتی بادی دارد که از یک سو به اپی توپ های آنتی ژن متصل می شود و از طرف دیگر باعث فلورسانس می گرد. بنابراین، این محصول فقط در یک نوع روش آزمایش مورد استفاده قرار می گیرد و برای سایر انواع روش های آزمایش استفاده نمی شود. این تفاوت رویه ای مهم برای شواهد غیرمستقیم است؛ زیرا آنتی بادی های فلورسنت قبل از آنتی بادی های اولیه متصل به اپی توپ هستند. بنابراین، مزدوج آنتی بادی برای آزمایش های مختلف مناسب است. این تفاوت رویه ای با تفاوت پزشکی بین تشخیص غیر مستقیم آنتی بادی ها و تشخیص مستقیم آنتی ژن ها متفاوت است.

از ژنتیک چه میدانید؟

حتما تا به حال واژه های DNA، کروموزوم و کاریوتایپ را به خصوص در آزمایشات قبل از ازدواج یا تست های پیش از تولد نوزاد، شنیده اید. آیا با این مفاهیم آشنا هستید؟ برخی بیماری های ژنتیکی مربوط به تغییر در تعداد یا مشکلات ساختاری کروموزوم هاست، بنابراین آنالیز آنها از اهمیت ویژه ای در پیشگیری اختلالات کروموزومی برخوردار است. اگر مایل به درک بهتر این مفاهیم از لحاظ زیست شناسی و ژنتیکی هستید، این مقاله را از دست ندهید. در این مقاله سعی شده توضیحاتی به زبان ساده برای دی ان ای، کروموزوم، کروماتین و اهمیت آنها ارائه شود.

کروموزوم

آنالیز کروموزوم ها

تجزیه و تحلیل کروموزوم، آزمایشی برای بررسی آن در نمونه ای از سلول ها است که به شناسایی ناهنجاری های ژنتیکی مرتبط با کروموزوم ها به عنوان علت یک بیماری کمک می کند. در آنالیز کروموزوم ها یا به اصطلاح تهیه کاریوتایپ، کروموزوم ها از لحاظ ساختار و تعداد مورد بررسی قرار می گیرند. معمولاً این آزمایش در آزمایشگاه طبی بر روی نمونه خون انجام می شود. در دوران بارداری، کروموزوم های جنین از طریق تست NIPT و در صورت لزوم به وسیله آمنیوسنتز مورد بررسی قرار می گیرند. NIPT دی ان ای جنینی که در گردش خون مادر وجود دارد را بررسی می کند و آمنیوسنتز یک روش تهاجمی جهت بررسی محتوای ژنتیکی جنین است. در این روش از مایع آمنیوتیک نمونه برداری می شود. همچنین این آزمایشات ممکن است توسط پزشک یا مشاور ژنتیک برای تعیین علل ژنتیکی ناتوانی ذهنی، تأخیر در رشد، اختلالات طیف اوتیسم، نقص مادرزادی یا کوتاهی قد تجویز شود. برای درک بهتر کروموزوم ها به توضیح مفاهیم پایه در این رابطه می پردازیم.

سلول و تقسیم سلولی

سلول ها کوچکترین واحد ساختاری موجودات زنده هستند. هر سلول کارایی و عملکرد خاص خود را دارد. سلول های سازنده بدن انسان دارای یک هسته و اندامک دیگر هستند که کارهای مختلفی را انجام می دهند. هسته سلول حاوی کل ماده ژنتیکی آن سلول و در نتیجه تعیین کننده هویت و عملکرد آن است. سلول ها به دلایل مختلفی تقسیم می شوند و دو سلول جدید ایجاد می کنند. برای مثال هنگامی که دست شما می برد، تعداد زیادی از سلول های پوست و بافت زیرین آن میمیرند، بنابراین در جهت ترمیم زخم، سلول ها در این ناحیه شروع به تقسیم می کنند. ایجاد سلول های جنسی را می توان به عنوان نوعی دیگر از تقسیم سلولی نام برد. هنگامی که یک سلول تقسیم می شود، هر سلول دختر باید حتما یکی نسخه کامل از مواد ژنتیکی سلول مادر را داشته باشد. اشتباهات هنگام کپی برداری یا تقسیم نابرابر ماده ژنتیکی بین سلول ها می تواند منجر به تولید سلول هایی ناسالم یا ناکارآمد شود. این اختلالات می توانند در سطح DNA یا در سطح کروموزوم باشند. اما دقیقاً این ماده ژنتیکی چیست و در طول تقسیم سلولی چگونه رفتار می کند؟

DNA و ژنوم ها

احتمالا تا به حال شنیده اید که زبان کامپیوتر ها صفر و یک است. یعنی تمام اطلاعات به صورت رمزهای حاوی صفر و یک در کامپیوتر ذخیره می شوند. در سلول های بدن ما نیز چیزی شبیه به این صفر و یک ها وجود دارد. DNA یا دئوکسی ریبونوکلئیک اسید ها بلوک های سازنده ماده ژنتیکی انسان هستند. 4 نوع دئوکسی ریبونوکلئیک اسید وجود دارد و از کنار هم قرار گرفتن آنها رشته DNA و رمز های ژنتیکی ایجاد می شوند. برای مثال رمز های ژنتیکی می توانند رمزگردانی شده، پروتئین ها  را بسازند. در انسان، DNA تقریباً در تمام سلولهای بدن یافت می شود و دستورالعملهای لازم برای رشد، عملکرد و واکنش سلول به محیط اطرافش را فراهم می کند. اغلب می توان گفت که هر ژن حاوی اطلاعات مربوط به ساخت یک پروتئین یا سایر مولکول های حیاتی سلول است.

مجموعه کل DNA یک سلول را ژنوم آن می نامند. تمام سلولهای یک موجود زنده (به استثنای چند مورد) حاوی DNA یکسانی هستند. تمام سلول ها ژنوم یکسانی دارند اما تنها برخی از ژن ها در هر سلول، بسته به عملکرد و خصوصیات آن روشن و فعال بوده، برخی دیگر در زمان های خاصی فعال می شوند. بنابراین سلول ها در بافت های مختلف، خصوصیات و عملکردهای خاص خود را دارند. 

کروماتین و کروموزوم

در یک سلول، DNA معمولاً به صورت برهنه وجود ندارد. یعنی رشته دی ان ای با میانکش با پروتئین های خاص سازمان یافته می شود و ساختار خاص خود را می یابد. از آنجایی که اطلاعات زیادی در ژنوم سلول ذخیره می شود، بنابراین رشته های دی ان ای حاوی این اطلاعات بسیار طویل هستند. برای گنجاندن ماده ژنتیکی در هسته سلول پروتئین های خاصی به نام هیستون ها وجود دارند هیستون ها علاوه بر سازماندهی و فشرده سازی DNA، نقش مهمی در تنظیم بیان ژن ها دارند. مجموعه DNA به علاوه هیستون ها و سایر پروتئین های ساختاری را کروماتین می نامند. در بیشتر عمر سلول، اگر هسته آن را زیر میکروسکوپ مشاهده کنید کروماتین وجود دارد. در این حالت، DNA برای ماشین آلات سلولی (مانند پروتئین هایی که DNA را می خوانند و کپی می کنند) به راحتی قابل دسترسی است. کروماتین همچنین می تواند متراکم شود. فشرده شدن و به اصطلاح بسته بندی کروماتین زمانی اتفاق می افتد که سلول در شرف تقسیم است. این روند در چند سطح فشرده سازی انجام می شود و در نهایت کروموزوم ها که فشرده ترین حالت DNA هستند، در مراحل تقسیم سلولی قابل مشاهده می باشند.

DNA

کروموزوم ها

هر گونه از موجودات تعداد مشخصی از کروموزوم ها را دارد. به عنوان مثال، انسان دارای 46 کروموزوم در یک سلول معمولی بدن دارد. این 46 عدد به صورت 23 جفت در سلول وجود دارند (به استثنای کروموزوم های جنسی که جنسیت را مشخص می کنند و به صورت XX (ماده) و XY (نر) می باشند). هنگام لقاح سلول جنسی نر و ماده که هر کدام 23 عدد کروموزوم دارند، هر فرد 23 عدد کروموزوم از مادر و 23 تا از پدر به ارث می برد و اینگونه سلول تخم 46 کروموزومی شکل می گیرد. بنابراین، برای هر جفت کروموزوم همولوگ (مشابه) در ژنوم شما، یکی از همولوگ ها از مادر شما و دیگری از پدر شما می آید.

دو کروموزوم موجود در یک جفت همولوگ بسیار شبیه به هم هستند و اندازه و شکل یکسانی دارند. از همه مهمتر، آنها اطلاعات ژنتیکی یکسانی را حمل می کنند؛ یعنی ژن های با عملکرد اصلی یکسان در مکان های مشابه دارند. با این حال، کروموزوم های همولوگ لزوما نسخه های مشابه ژن ها را ندارند. دلیل این امر این است که شما ممکن است دو نسخه ژن مختلف از مادر و پدرتان به ارث برده باشید.

به عنوان یک مثال واقعی ژنی را در کروموزوم شماره 9 در نظر میگیریم که گروه خونی A،B ، AB یا  Oرا مشخص می کند. در سلول های همه افراد سالم، ژن مربوط به گروه خونی در قسمت خاصی از کروموزوم 9 قرار دارد. اما گروه های خونی متفاوت است. مثلا فردی که گروه خونی AB دارد، بر روی یکی از کروموزوم های شماره 9 او اطلاعات مربوط به A و بر روی جفت آن اطلاعات مربوط به B قرار دارد.

اختلالات کروموزومی:

اختلالات کروموزومی

اختلالات کروموزومی انواع متعددی دارند برای مثال ممکن است در تعداد طبیعی آن ها تغییر ایجاد شود یا بخش هایی از یک کروموزوم حذف یا به آن اضافه شود. اختلالات عددی یکی از مهم ترین انواع آن هستند که در غربالگری های پیش از تولد اهمیت ویژه ای دارند. سندرم داون یکی از این بیماری ها به شمار می آید که در آن فرد سه کروموزوم 21 دارد. به عبارتی دیگر، هر فرد سالم یک جفت کروموزوم 21 دارد اما در افراد مبتلا به سندرم داون این عدد به 3 رسیده است و بیماران یک کروموزوم اضافی دارند. برای مطالعه بیشتر در این زمینه به مقاله مربوط به کاریوتایپ در همین سایت مراجعه فرمایید.

منابع:

  1. https://www.britannica.com/science/cell-biology
  2. https://www.childrensmn.org/educationmaterials/childrensmn/article/16562/chromosome-analysis/

آزمایش (TSB) بیلی روبین خون

آزمایش بیلی روبین خون یا TSB، میزان بیلی روبین در خون را اندازه گیری می کند. بیلی روبین ماده ای مایل به زرد و قهوه ای است که در طی روند طبیعی تجزیه سلول های قرمز خون به عنوان یک محصول جانبی تولید می شود. این ماده در صفرا، مایع مهم گوارشی که توسط کبد از خون جدا می شود، وجود دارد. صفرا در کبد تولید شده و در کیسه صفرا ذخیره می شود، سپس به منظور تسهیل تجزیه چربی غذا در روده کوچک آزاد می شود. اگر کبد سالم باشد، بیشتر بیلی روبین را از خون پاکسازی می کند. در صورت آسیب دیدگی کبد، بیلی روبین از کبد خارج شده و به خون نشت می کند. ورود مقدار زیادی بیلی روبین به جریان خون، می تواند باعث زردی شود. به عبارتی دیگر نشت بیلی روبین در خون باعث زرد شدن پوست و چشم ها می شود. علائم زردی همراه با آزمایش خون بیلی روبین، می تواند به پزشک در تشخیص بیماری های کبدی کمک کند.

آزمایش بیلی روبین خون

بیلی روبین چیست؟

یکی از عملکردهای اصلی کبد تجزیه گلبول های قرمز قدیمی یا آسیب دیده است که طی این فرآیند بیلی روبین تولید می شود. بیلی روبین با مواد دیگر ترکیب شده صفرا را تشکیل می دهد. صفرا در کیسه صفرا ذخیره می شود و برای تسهیل در هضم چربی ها به روده کوچک می ریزد. در افراد سالم، این مایع از طریق ادرار و مدفوع از بدن خارج می شود. (علت رنگ قهوه ای مدفوع وجود بیلی روبین در آن است)

بیلی روبین به دو صورت در جریان خون مشاهده می شود.

  1. بیلی روبین غیر مستقیم (غیرکونژوگه): این فرم نامحلول بوده در آب حل نمی شود. بیلی روبین غیر مستقیم از طریق جریان خون به کبد رفته در آنجا به فرم محلول در آب تبدیل می شود.
  2. 2)      بیلی روبین مستقیم (کونژوگه): همان بیلی روبین محلول است که توسط پروسه شیمیایی خاصی در کبد تولید می شود.

هر دو شکل بیلی روبین و همچنین سطح کل این ماده در خون، برای کمک به تعیین وضعیت سلامتی فرد اندازه گیری می شود. به طور کلی، مقادیر بالاتر این ماده در بدن شواهدی از مشکلات بیماری کبدی (مانند هپاتیت)، اختلالات خونی و همچنین انسداد مجاری صفراوی (لوله هایی است که کبد را به روده کوچک متصل می کند) می باشد. از آنجا که وجود بیلی روبین بیش از حد در جریان خون (با نام هیپربیلی روبینمی) می تواند به معنای مشکلات قابل توجهی در سلامتی باشد، شناختن علائم این بیماری که مهمترین آنها زردی است، از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

زردی یا یرقان چیست؟

زمانی که تجمع بیلی روبین در خون باعث تغییر رنگ عادی پوست، غشاهای مخاطی و قسمت سفید چشم به رنگ زرد شود، فرد مبتلا به زردی است. زردی به خودی خود یک بیماری خطرناک نیست، بلکه نشانه یک بیماری است که باید علت اصلی آن مورد بررسی قرار گیرد.

زردی علاوه بر رنگ زرد که در پوست، چشم و غشاهای مخاطی دیده می شود، باعث ایجاد علائمی مانند خارش پوست، تغییر در رنگ ادرار و مدفوع و خستگی نیز می شود.

تجمع بیلی روبین در خون می تواند به دلیل افزایش غیر عادی تجزیه گلبول های قرمز خون، سنگ کیسه صفرا یا بیماری های کبدی (مانند هپاتیت یا سیروز) باشد. زردی گاهی در نوزادان نیز اتفاق می افتد؛ (زردی نوزاد) زیرا کبد آنها نابالغ بوده، پردازش بیلی روبین در بدن آنها با مشکل مواجه می شود.

زردی چشم یکی از علائم یرقان و افزایش بیلی روبین

آزمایش بیلی روبین خون برای چه منظوری استفاده می شود؟

برای بررسی سلامت کبد از آزمایش بیلی روبین خون استفاده می شود. به علاوه این آزمایش معمولاً برای کمک به تشخیص زردی نوزادان استفاده می شود. بسیاری از نوزادان سالم مبتلا به زردی می شوند، زیرا کبد آنها به اندازه کافی بالغ نیست که بتواند بیلی روبین را به طور کامل از خون پاکسازی کند. زردی نوزاد تازه متولد شده معمولاً بی خطر بوده و طی چند هفته برطرف می شود. اما در بعضی موارد، بالا بودن سطح بیلی روبین می تواند منجر به آسیب مغزی شود، بنابراین اغلب انجام این آزمایش برای نوزادانی با علائم زردی به عنوان احتیاط انجام می شود.

چه عواملی موجب تجویز آزمایش بیلی روبین خون می شود؟

هنگامی که پزشک علائم و نشانه های آسیب کبدی را در بیمار مشاهده کند، آزمایش بیلی روبین خون را به همراه آزمایشات کامل مربوط به کبد تجویز می کند. این علائم شامل موارد زیر است:

  1. زردی
  2. ادرار تیره و به رنگ کهربا
  3. حالت تهوع و استفراغ
  4. درد یا تورم در ناحیه شکم
  5. خستگی و بی حالی عمومی که اغلب همراه با بیماری های مزمن کبدی است.

همچنین آزمایش بیلی روبین خون در موارد زیر  و به منظور بررسی شرایط سلامت بیمار تجویز می شود:

  1. سابقه نوشیدن مقادیر زیاد الکل
  2. علائم و نشانه های مسمومیت دارویی
  3. ابتلا به ویروس هپاتیت
  4. آگاهی از وجود انسداد در لوله های صفراوی
  5. کنترل بیماری یا اختلال کبدی
  6. تشخیص اختلالاتی مانند کم خونی همولیتیک
  7. بررسی سطح بیلی روبین موجود در خون نوزاد مبتلا به زردی

آیا برای انجام آزمایش بیلی روبین خون به آمادگی نیاز است؟

روند نمونه گیری آزمایش بیلی روبین خون مانند آزمایش خون معمول است و نیاز به آمادگی خاصی ندارد. بسته به آزمایشگاهی که مراجعه می کنید ممکن است نیاز به ناشتایی وجود داشته باشد، بنابراین حتما از مسئول آزمایشگاه مربوطه سوال کنید. همچنین، در صورتیکه آزمایش بیلی روبین خون همراه با تست های دیگر انجام شود، ممکن است نیاز به ناشتایی داشته باشید. تنها ممکن است در محل نمونه گیری احساس سوزش و گاها کبودی داشته باشید. این تست برای نوزادان با استفاده از سوزنی خاص و نمونه گیری از پاشنه پا انجام می گیرد. پیش از انجام آزمایش های خونی مسئول آزمایشگاه را در مورد داروهای مصرفی خود مطلع سازید. آزمایشگاه سروش با ارائه خدمات نمونه گیری در محل، آماده خدمت رسانی به شماست.

نمونه گیری از پاشنه پای نوزاد

نتایج آزمایش بیلی روبین خون

نتایج این بیماری می بایست توسط پزشک و با بررسی کلیه شواهد و سوابق بیمار انجام شود. به طور کلی عموما سطح بیلی روبین کاهش نمی یابد یا نشان دهنده بیماری خاصی نیست. در ادامه به معرفی برخی از شایع ترین علل افزایش بیلی روبین خواهیم پرداخت.

افزایش سطح بیلی روبین در بزرگسالان و کودکان:

سطح بیلی روبین کامل که به طور عمده بیلی روبین غیر کونژوگه (غیر مستقیم) می باشد؛ ممکن است در اثر افزایش غیر معمول تخریب گلبول های قرمز، ناتوانی در پردازش بیلی روبین توسط کبد و ابتلا به سندرم گیلبرت و کاهش سطح آنزیمی که باعث تولید بیلی روبین مستقیم می شود افزایش یابد.

اگر بیلی روبین کونژوگه (مستقیم) بیشتر از نوع غیر کونژوگه (غیر مستقیم) آن باشد، به طور معمول مشکلی در ارتباط با کاهش دفع بیلی روبین توسط سلول های کبدی وجود دارد. این اختلال به علت ابتلا به هپاتیت ویروسی و واکنش دارویی رخ می دهد. همچنین گاهی اوقات کبد قادر به پردازش بیلی روبین است اما انسداد مجاری صفراوی وجود دارد و در صورت ابتلا به سنگ مجاری صفراوی، تومور و ایجاد زخم در مجاری صفراوی، سطح بیلی روبین کونژوگه بیشتر از بیلی روبین غیر کونژوگه است.

افزایش سطح بیلی روبین در نوزادان تازه متولد شده

افزایش سطح بیلی روبین نوزادان تازه متولد شده در چند روز اول پس از تولد نسبتاً شایع است که به آن زردی فیزیولوژیک نوزاد می گویند. معمولاً زردی فیزیولوژیک نوزاد متولد شده موقت است و طی چند روز تا دو هفته برطرف می شود. با این حال در موارد زردی شدید، این عارضه احتمالا دلایل دیگری مانند برخی از عفونت های مادرزادی دارد که تشخیص آن به عهده پزشک است.

آزمایش بیلی روبین خون تنها یکی از معیارهای سلامت کبد است. در صورت صلاحدید پزشک، آزمایشات دیگری نیز به جهت بررسی عملکرد و شرایط کبد انجام می شود. این موارد شامل آزمایشات عملکرد کبد، آزمایش کامل خون و آزمایش پروتئین های خاص که توسط کبد ساخته می شوند، هستند. علاوه بر این، در صورت نیاز آزمایش ادرار، سونوگرافی یا بیوپسی (نمونه برداری از بافت کبد) برای بررسی بیشتر پیشنهاد می شود.

امیدواریم این مطلب مورد توجه شما قرار گرفته باشد. جهت انجام آزمایش حضوری و همچنین غیر حضوری (نمونه گیری در منزل) میتوانید از خدمات آزمایشگاه سروش استفاده نمایید.

آزمایشگاه پاتوبیولوژی سروش دارای دستگاه های پیشرفته و مدرن می باشد و قادر به انجام تمام تست های روتین ، تخصصی و فوق تخصصی در زمینه ی کلینیکال و پاتولوژی در شرق تهران منطقه پیروزی می باشد .

منابع:

  1. https://www.verywellhealth.com/bilirubin-5076079
  2. https://medlineplus.gov/lab-tests/bilirubin-blood-test/
https://labtestsonline.org/tests/bilirubin

آزمایش شمارش گلبول سفید خون

آزمایش شمارش گلبول سفید (White Blood Cell) به منظور غربالگری، تشخیص و مانیتور تمام عوامل و بیماری های موثر بر تعداد گلبول های سفید انجام می پذیرد. التهاب و عفونت در بدن از عوامل تاثیرگذار بر این عدد هستند. همچنین برای کنترل تعداد WBC در طول دوره درمان برخی از بیماری ها از این آزمایش استفاده  می شود.

شمارش گلبول های سفید در زیر میکروسکوپ

گلبول سفید خون

گلبول های سفید خون (لکوسیت ها) حدود یک درصد از سلول های خونی را تشکیل می دهند. این سلول ها در خون، بافت ها و غدد لنفاوی وجود دارند. نقش این سلول های خونی در ایمنی بدن و شناسایی، مبارزه و خنثی کردن عوامل بیرونی مانند باکتری ها و ویروس ها می باشد. این سلول ها به محافظت در برابر عفونت کمک کرده در واکنش های التهابی و آلرژیک نقش دارند. گلبول های سفید از گلبول های قرمز بزرگتر هستند و برخلاف آنها، هسته (حاوی ماده ژنتیکی سلول) و میتوکندری (کارخانه تولید انرژی در سلول) طبیعی دارند. هر نوع گلبول سفید نقش خاصی در دفاع دارد. به عنوان مثال، برخی از لکوسیت ها به صورت مستقیم (به عبارتی نبرد تن به تن!) با عوامل خارجی درگیر شده، آنها را تجزیه می کنند. در حالی که برخی دیگر میکروارگانیسم های خاص را شناسایی کرده و پاسخ های ایمنی (سلولی یا هومورال) را علیه آنها شروع می کنند. انواع مختلف WBC ها طول عمر متفاوتی دارند که از ساعاتی تا سالها متغیر است. سلولهای جدید عمدتا در مغز استخوان تولید می شوند (اگرچه برخی از آنها در تیموس، غدد لنفاوی و طحال ساخته یا بالغ می شوند).

گلبول های سفید بر اساس شکل ظاهری و شمایل آنها در زیر میکروسکوپ، به دو گروه گرانولوسیت ها (دانه دار) و آگرانولوسیت ها (بدون دانه یا گرانول) تقسیم بندی می شوند.

انواع ایمنی و گلبول های سفید

گرانولوسیت ها: که پس رنگ آمیزی و مشاهده بر روی میکروسکوپ، گرانول هایی در سیتوپلاسم آنها مشاهده می شوند. گرانول ها یا دانه های موجود در این نوع گلبول های سفید حاوی چند نوع پروتئین هستند. برای مثال می توان آنزیم هایی که هنگام عفونت، واکنش های آلرژیک و آسم آزاد می شوند را نام برد. گرانولوسیت ها به خصوص نوتروفیل ها در مبارزه با عفونت های باکتریایی نقش دارند. این نوع WBC ها به سه نوع عمده تقسیم می شوند.

  1. نوتروفیل ها: به بهبود زخم ها و همچنین برطرف ساختن عفونت ها کمک می کنند. سطوح نوتروفیل ها در خون به طور طبیعی در پاسخ به عفونت ها و جراحات مختلف افزایش می یابد. تعداد این گلبول ها ممکن است در پاسخ به عفونت های شدید یا مزمن، برخی درمان های دارویی و مشکلات ژنتیکی کاهش یابد. نوتروفیل ها با انتقال به بافت آسیب دیده یا آلوده باکتری ها و گاها قارچ ها را می بلعند و از بین می برند.
  2. ائوزینوفیل ها: در مقابله و ایمنی بدن در برابر نماتودها و عفونت های انگلی موثر هستند. ائوزینوفیل ها در واکنش های آلرژیک (برای مثال در آسم) نیز نقش داشته، تجمع بیش از اندازه این سلول ها در واکنش های آلرژیک می تواند مشکل ساز باشد. به علاوه این سلول ها میزان پاسخ های ایمنی و التهاب را کنترل می کنند. به طور طبیعی ائوزینوفیل ها حدود 1-5/0 درصد از گلبول های سفید بدن را تشکیل می دهند اما در افراد آلرژیک و مبتلا به آسم این عدد به 5-3 درصد می رسد. در بیماران مبتلا به کرم های انگلی تعداد آنها به بیش از 5 درصد می رسد.
  3. بازوفیل ها کمتر از یک درصد از سلول های سفید خونی را تشکیل می دهند. بازوفیل ها تنها WBC های موجود در گردش خون می باشند که حاوی هیستامین هستند. هیستامین نشانگر واکنش های آلرژیک است که در کنترل پاسخ های ایمنی بدن موثر می باشد.

آگرانولوسیت ها: به دو گروه لنفوسیت ها و مونوسیت ها تقسیم بندی می شوند.

  1. لنفوسیت ها گلبول های سفید خون هستند که در خون و بافت لنفاوی یافت می شوند. این سلول ها برای دفاع از بدن در برابر مواد خارجی مانند باکتری ها، ویروس ها و سلول های سرطانی که می توانند عملکرد آن را تهدید کنند، با هم کار می کنند. لنفوسیت ها به دو گروه لنفوسیت های B و T تقسیم بندی می شوند. برای مثال، ساخت آنتی بادی بر عهده لنفوسیت های B می باشد.
  2. مونوسیت ها: در صورت لزوم از طریق خون به بافتهای بدن منتقل شده، در آنجا به سلول ماکروفاژ  تبدیل می شوند. ماکروفاژها میکروارگانیسم ها را احاطه کرده و نابود می کنند، مواد خارجی را بلعیده، سلول های مرده را از بین می برند و پاسخ های ایمنی را تقویت می کنند. انواعی از مونوسیت ها به نام سلول های دندریتیک در طی التهاب موجب تقویت پاسخ های ایمنی می شوند. طول عمر مونوسیت ها از سایرین بیشتر است.
انواع گلبول های سفید خون

آزمایش شمارش گلبول سفید چه زمانی انجام می شود؟

این آزمایش می تواند به عنوان بخشی از آزمایش خون کامل (CBC) برای چکاپ منظم انجام شود. آزمایش شمارش گلبول سفید ممکن است برای تشخیص ابتلا به بیماری ها یا عفونت های مرتبط با تعداد WBC ها (مانند آلرژی، سرطان خون یا اختلالات سیستم ایمنی) انجام شود. به علاوه برای مانیتور شرایط بیماران تحت درمان با داروهای خاص،کنترل عملکرد مغز استخوان و همچنین به منظور بررسی اثربخشی درمان، از این آزمایش استفاده می شود. از آزمایش شمارش گلبول سفید می توان برای تشخیص بیماری یا شرایطی که بر گلبول های سفید خون تاثیر می گذارد استفاده کرد، اما برای یافتن علت اصلی به آزمایش های بیشتری نیاز است.

نمونه گیری برای آزمایش شمارش گلبول سفید خون چگونه است؟

نمونه گیری برای این تست بسیار ساده بود همان مراحل خونگیری ساده طی می شود. ایت آزمایش نیاز به آماده سازی خاصی ندارد، اما در صورتی که پزشک دستور آزمایش های دیگر را به همراه آن داده باشد، نیاز به ناشتایی دارید. برای دریافت مشاوره و راهنمایی و همچنین دریافت خدمات نمونه گیری در منزل و محل کار، با آزمایشگاه سروش تهران در ارتباط باشد.

نتایج حاصل از آزمایش شمارش تعداد گلبول سفید خون

برای تشخیص صحیح، پزشک نتایج حاصل از آزمایش شمارش گلبول های سفید را به همراه نتایج کامل آزمایش خون، معاینه بدنی، سابقه پزشکی فرد و علائم او در نظر می گیرد. اگر نتایج نشان دهنده مشکلی باشد، می توان آزمایشات متنوعی دیگر را برای کمک به تعیین علت انجام داد. به عنوان مثال، در صورت لزوم، بیوپسی (نمونه برداری) مغز استخوان برای ارزیابی وضعیت آن انجام می شود.

افزایش تعداد WBC ها: یا لکوسیتوز، ممکن است در اثر برخی بیماری ها و شرایط ایجاد شود. برای مثال می توان از موارد زیر نام برد:

  1. عفونت هایی که معمولاً توسط باکتری ها و برخی ویروس ها ایجاد می شوند.
  2. التهاب یا شرایط التهابی مانند آرتریت روماتوئید، واسکولیت یا بیماری التهابی روده
  3. سرطان خون
  4. شرایطی مانند ضربه، سوختگی، جراحی یا حمله قلبی که منجر به مرگ بافتی (نکروز) می شوند.
  5. پاسخ های آلرژیک (به عنوان مثال : آلرژی، آسم)

کاهش تعداد WBC ها: به نام لکوپنی، که مثال هایی از عوامل ایجاد کننده آن به شرح زیر است:

  1. آسیب مغز استخوان (به عنوان مثال، سم، شیمی درمانی، پرتودرمانی و برخی داروها موجب آسیب به مغز استخوان می شوند.)
  2. اختلالات مغز استخوان که در آنها مغز استخوان قادر به تولید تعداد کافی WBC نیست.
  3. لنفوم یا سرطان دیگری که به مغز استخوان گسترش یافته است (متاستاز می یابد).
  4. اختلالات خود ایمنی مانند لوپوس که بدن به WBC های خودی حمله کرده و آنها را از بین می برد.
  5. رژیم غذایی نامناسب
  6. عفونت های شدید
  7. بیماری های سیستم ایمنی بدن مانند HIV که لنفوسیت های T را از بین می برد.

امیدواریم این مطلب مورد توجه شما قرار گرفته باشد. جهت انجام آزمایش حضوری و همچنین غیر حضوری (نمونه گیری در منزل) میتوانید از خدمات آزمایشگاه سروش استفاده نمایید.

آزمایشگاه پاتوبیولوژی سروش دارای دستگاه های پیشرفته و مدرن می باشد و قادر به انجام تمام تست های روتین ، تخصصی و فوق تخصصی در زمینه ی کلینیکال و پاتولوژی در شرق تهران منطقه پیروزی می باشد .

منابع:

  1. https://labtestsonline.org/tests/white-blood-cell-count-wbc
  2. https://www.cancer.gov/publications/dictionaries/cancer-terms/def/granular-leukocyte
  3. https://www.immunology.org/public-information/bitesized-immunology/cells/eosinophils
  4. https://www.khanacademy.org/science/biology/human-biology/circulatory-pulmonary/a/components-of-the-blood
  5. https://www.medicalnewstoday.com/articles/320987
  6. https://www.urmc.rochester.edu/encyclopedia/content.aspx?ContentID=35&ContentTypeID=160

هپاتیت B چیست؟

کبد یکی از اعضای حیاتی بدن است که تصفیه خون و پردازش مواد مغذی آن و همچنین مقابله با عفونت ها را بر عهده دارد. التهاب کبد یا هپاتیت بر اثر مصرف زیاد نوشیدنی های الکلی، بعضی از داروها و عفونت با انواع ویروس هپاتیت ایجاد می شود. در اثر عفونت با ویروس HBV بیماری هپاتیت B حاد یا مزمن بروز می کند. این ویروس معمولاً در هنگام زایمان و از طریق مادر به نوزاد و همچنین از طریق تماس با خون یا مایعات دیگر از بدن فرد آلوده (از طریق رابطه جنسی با فرد آلوده یا استفاده از سوزن یا سرنگ آلوده)  منتقل می شود. عفونت با ویروس هپاتیت B که با نام های HBV و HepB نیز شناخته می شود در نهایت ممکن است به سیروز کبدی (سفت و زخم شدن بافت کبد) و سرطان کبد منجر شود.

تست HBV در جهت شناسایی ویروس هپاتیت B و آنتی بادی تولید شده علیه آن

انواع بیماری هپاتیت B

دو نوع عفونت هپاتیت B وجود دارد:

  1. حاد: هنگامی که فرد برای اولین بار به HBV آلوده می شود عفونت حاد را تجربه می کند. در واقع 4 مورد از هر 5 نفر بیمار بزرگسال مبتلا به HBV از این بیماری بهبود یافته و عفونت از بدن آنها پاک می شود.
  2. مزمن: اگر در مدت شش ماه یا بیشتر عفونت از بدن بیمار رفع نشود، بیمار به هپاتیت B مزمن مبتلا است (مزمن به معنی طولانی مدت می باشد). هپاتیت B مزمن منجر به التهاب کبد، مشکلات جدی تر و احتمالاً کشنده می شود. درمان به موقع می تواند پیشرفت بیماری را کندتر کرده احتمالا ابتلا به سرطان کبد را کاهش دهد. احتمال اینکه فرد به بیماری از نوع مزمن مبتلا شود، به سن آلودگی او بستگی دارد. کودکان زیر 6 سال که به ویروس هپاتیت B آلوده می شوند بیشتر در معرض عفونت های مزمن هستند.

در سال 2015 و بر اساس تخمین سازمان جهانی بهداشت ، 257 میلیون نفر به عفونت HBV مزمن هپاتیت مبتلا بودند. همچنین بر این اساس در سال 2015، هپاتیت B باعث مرگ 887000 نفر شد که عمدتا بر اثر پیشرفت بیماری و ابتلا به سیروز کبدی و کارسینومای سلولهای کبد (یعنی سرطان اولیه کبد) بود. خوشبختانه با واکسن های بی خطر و موثر موجود می توان از ابتلا به هپاتیت B پیشگیری کرد.

علائم بیماری هپاتیت B چیست؟

برخی از افراد آلوده به HBV هرگز احساس بیماری نمی کنند. علائم در افرادی که به تازگی آلوده شده اند، چند هفته ادامه دارد. این علائم ممکن است خفیف یا شدید باشند.

  1. عضلات یا مفاصل دردناک
  2. دل درد
  3. از دست دادن اشتها
  4. تب خفیف
  5. مدفوع شل (اسهال)
  6. کاهش انرژی و خستگی
  7. یبوست
  8. داشتن پوست یا چشم زرد (علائم زردی).
  9. مشکلات معده
  10. ادرار قهوه ای رنگ

بیش از 90٪ افرادی که در بزرگسالی به هپاتیت B مبتلا می شوند در نهایت بهبود یافته وارد فاز مزمن بیماری نمی شوند.

ویروس هپاتیت B چه گونه منتقل می شود؟

در مناطقی که شیوع هپاتیت B بالاست، این ویروس معمولاً از مادر به کودک و در بدو تولد یا از طریق انتقال افقی (قرار گرفتن در معرض خون آلوده) شیوع می یابد. هپاتیت B همچنین با سوزن یا سرنگ آلوده، خالکوبی با سوزن آلوده، قرار گرفتن در معرض خون و مایعات بدن آلوده (مانند بزاق و ترشحات  واژن و منی) منتشر می شود. بنابراین راه های انتقال HBV موارد زیر هستند.

  1. رابطه جنسی محافظت نشده
  2. استفاده از سوزن یا سرنگ مشترک و آلوده، خالکوبی با سوزن آلوده و مشترک
  3. استفاده از وسایل شخصی روزمره که ممکن است به مایعات بدن آغشته باشند. برای مثال می توان تیغ، مسواک، جواهرات پیرسینگ و ناخن گیر را نام برد.
  4. عدم استفاده مراکز درمانی و دندانپزشکی از وسایل استریل
  5. تولد نوزاد از مادر مبتلا به هپاتیت B، HBV هم از طریق زایمان طبیعی و هم سزارین به جنین منتقل می شود.

برخلاف باورهای غلط، HBV از طریق موارد زیر منتقل نخواهد شد.

  1. بوسیدن گونه یا لب ها
  2. سرفه یا عطسه کردن
  3. در آغوش گرفتن و دست دادن
  4. خوردن غذایی که فرد مبتلا به هپاتیت B تهیه کرده است.
  5. شیر دادن به نوزاد

سیروز کبدی و سرطان کبد عوارض طولانی مدت عفونت های HBV به حساب می آیند. سرطان کبد به سرعت پیشرفت می کند و با توجه به گزینه های درمانی محدود در این زمینه، عموما نتایج قابل توجهی در درمان بیمار بدست نمی آید. جراحی و شیمی درمانی می توانند تا حدودی پیشرفت بیماری را کند کنند. پیوند کبد نیز، در افراد مبتلا به سیروز کبدی، تا حدودی موفقیت آمیز می باشد.

مراحل آسیب کبدی، سیروز کبدی آخرین مرحله از این آسیب است.

به چه کسی ناقل ویروس هپاتیت B می گویند؟

ناقلین هپاتیت B، ویروس هپاتیت B را در خون خود دارند، اما علائم بیماری را احساس نمی کنند. بین 6 تا 10 درصد از افرادی که به ویروس آلوده شده اند ناقل می شوند و بنابراین احتمالا دیگران را بدون اطلاع از آن آلوده میکنند. کودکان در بالاترین خطر حامل شدن قرار دارند. از هر 10 نوزاد که از بدو تولد آلوده می شوند، حدود 9 نفر به ناقلین HBV تبدیل می شوند.

تصویری از ویروس هپاتیت B

روش های تشخیص ابتلا فرد به هپاتیت B چیست؟

سه روش اصلی برای تشخیص عفونت HBV وجود دارد.

  1. آزمایش خون: تشخیص قطعی علت مشکلات کبدی و همچنین تمایز هپاتیت B از هپاتیت ناشی از عوامل ویروسی دیگر با معاینات بالینی امکان پذیر نیست، بنابراین تأیید توسط روش های آزمایشگاهی برای تشخیص HBV ضروری است. تعدادی آزمایش خون برای تشخیص بیماری و مانیتور افراد مبتلا به هپاتیت B در دسترس است که می تواند برای تشخیص عفونت های حاد و مزمن مورد استفاده قرار گیرد. آزمایش خون، آنتی ژن های سطحی ویروس (پروتئین های خاصی که در سطح ویروس قرار دارند) را شناسایی می کند. همچنین تست سرولوژی برای بررسی میزان واکنش بدن فردی که در معرض HBV قرار گرفته و یا در جهت حصول اطمینان از وجود مصونیت در مقابل ویروس به کار می رود. در زمان اهدای خون و برای اطمینان از ایمنی خون و جلوگیری از انتقال تصادفی به افرادی که فرآورده های خونی دریافت می کنند، خون اهدا شده تست می شود.
  2. سونوگرافی شکمی: در سونوگرافی از امواج صوتی برای بررسی اندازه و شکل کبد و میزان جریان خون کبد استفاده می شود.
  3. بیوپسی کبد: نمونه کوچکی از بافت کبد بیمار برداشته می شود و برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه ارسال می شود.

HBV حدود 30 تا 60 روز پس از آلودگی قابل تشخیص است. علائم بیماری در حدود 70 درصد از بزرگسالان به طور متوسط 90 روز پس از آلوده شدن با ویروس ظاهر می شوند.

درمان هپاتیت B چگونه است؟

پزشک بر اساس نوع هپاتیت B، درمان را شروع خواهد کرد.

  • عفونت حاد هپاتیت B: اگر فرد به فرم حاد (کوتاه مدت) مبتلا باشد، احتمالاً نیازی به درمان پزشکی ندارد. برای این بیماران استراحت کافی، نوشیدن مایعات و رژیم غذایی سالم توصیه می شود.
  • عفونت مزمن هپاتیت B: نیاز به درمان دارویی دارد. درمان های دارویی از پیشرفت بیماری و سرعت تکثیر ویروس جلوگیری می کنند. همچنین باعث کاهش تورم کبد می شوند. شرایط بیماران مبتلا به هپاتیت B مزمن باید مرتب تحت نظر پزشک کنترل شود.

روش های پیشگیری از ابتلا به HBV چیست؟

واکسن هپاتیت B اصلی ترین عامل پیشگیری از ابتلا به آن است. طبق توصیه سازمان جهانی بهداشت همه نوزادان باید طبق برنامه واکسیناسیون، واکسن HBV دریافت کنند. همچنین استفاده از روش های حفاظت حین رابطه جنسی و بهره گیری از خدمات بهداشتی معتبر برای جلوگیری از انتشار و شیوع این ویروس، ضروری است.

امیدواریم این مطلب مورد توجه شما قرار گرفته باشد. جهت انجام آزمایش حضوری و همچنین غیر حضوری (نمونه گیری در منزل) میتوانید از خدمات آزمایشگاه سروش (پیروزی) استفاده نمایید.

آزمایشگاه پاتوبیولوژی سروش دارای دستگاه های پیشرفته و مدرن می باشد و قادر به انجام تمام تست های روتین ، تخصصی و فوق تخصصی در زمینه ی کلینیکال و پاتولوژی در شرق تهران منطقه پیروزی می باشد .

منابع:

  1. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/hepatitis-b
  2. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/4246-hepatitis-b

آزمایش پروتئین ادرار

پروتئین ها برای رشد و ترمیم بدن مورد نیاز بوده، در جریان خون انسان وجود دارند. کلیه های سالم تنها مقادیر کمی از پروتئین های بسیار ریز را فیلتر می کنند، چون اکثر مولکول های پروتئینی بسیار بزرگ هستند. پروتئینوریا یا دفع پروتئین در ادرار یک روند طبیعی نبوده به عنوان یک هشدار از وجود مشکل در عملکرد کلیه ها به حساب می آید. آزمایش پروتئین ادرار برای بررسی وجود پروتئین در ادرار، تشخیص آسیب های کلیوی و مانیتور بیماران مبتلا به امراض کلیه انجام می شود. این تست، معمولا به عنوان بخشی از یک آزمایش ادرار انجام شده، نسبت پروتئین به کراتینین (UPCR) نیز همراه با آن گزارش می شود.

آزمایش پروتئین ادرار

پروتئینوریا چیست؟

پروتئین های پلاسما (بخش مایع خون که سایر سلول ها در آن شناورند) برای همه موجودات زنده ضروری هستند. کلیه ها وظیفه فیلتر کردن خون از مواد زائد و دفع ادرار از بدن را بر عهده دارند. وقتی کلیه ها به طور طبیعی کار می کنند ،پروتئین های فیلتر شده را در خون حفظ یا دوباره جذب آن می کنند. اگر کلیه ها آسیب ببینند، کارایی خود در فیلتر کامل پروتئین ها را از دست می دهند که باعث مشاهده مقادیر قابل تشخیص پروتئین در خون می شود. معمولا مشاهده پروتئین در ادرار یا پروتئینوریا در بیماری های مزمن (طولانی مدت) مانند دیابت و یا فشار خون بالا رخ می دهد. پروتئینوریا (پروتئینوری) از ابتدا و با آسیب زودرس کلیه معمولا علائم خاصی ندارد، اما با پیشرفت آسیب و دفع مقادیر بالاتر پروتئین احتمالا علائمی مانند تجمع مایعات و تورم اعضای بدن (ادم)، تنگی نفس، حالت تهوع و خستگی بروز پیدا می کنند. آزمایش روتین ادرار، وجود آلبومین را اندازه گیری می کند. آلبومین پروتئینی است که توسط کبد تولید می شود و حدود 50 تا 60 درصد از پروتئین های خون را تشکیل می ده. با پیشرفت آسیب و بیماری کلیه، میزان آلبومین در ادرار افزایش می یابد. بنابراین وجود مقادیر آلبومین در ادرار (آلبومینوریا) یک عامل کلیدی در تشخیص زود هنگام اختلالات بالقوه کلیه است. آلبومینوریا شاخص تشخیص بیماری کلیوی در افراد دیابتی و یا فشار خون بالا است. بنابراین، بهتر است افراد مبتلا به این شرایط به طور منظم از نظر وجود آلبومین در ادرار غربالگری شوند.

در آزمایش پروتئین ادرار چه چیزی مورد بررسی قرار می گیرد؟

آزمایش پروتئین ادرار، میزان پروتئین آزاد شده در ادرار را تشخیص داده، اندازه گیری می کند. به طور طبیعی دفع پروتئین در ادرار کمتر از 150 میلی گرم در روز و اختصاصا برای پروتئین آلبومین کمتر از 30 میلی گرم در روز است. سطوح بالاتر پروتئین در ادرار اگر موقتی باشند با شرایطی مانند عفونت، استرس، بارداری، رژیم غذایی، قرار گرفتن در معرض سرما یا ورزش سنگین رخ می دهد. مشاهده سطح بالای پروتئین ادرار به صورت مداوم نشان دهنده آسیب احتمالی کلیه یا برخی بیماری های دیگر است که برای تعیین علت نیاز به آزمایش های اضافی دارد.

انواع مختلفی از آزمایشات پروتئین ادرار وجود دارد:

  1. از طریق نوارهای مخصوص و با یک نمونه ادرار تصادفی انجام می شود. این کار حتی در مطب پزشک نیز می تواند انجام گیرد. این روش نیمه کمی محسوب می شود زیرا میزان دقیق پروتئین را مشخص نکرده، رنجی تقریبی از آن را مشخص می کند.
  2. اندازه گیری میزان پروتئین در یک نمونه ادرار طی 24 ساعت، که مقادیر پروتئین آزاد شده در کل این 24 ساعت گزارش می شود.
  3. اندازه گیری مقدار پروتئین همراه با کراتینین ادرار اندازه گیری شده و به عنوان نسبت پروتئین ادرار به کراتینین گزارش می شود (UPCR). کراتینین که محصول جانبی متابولیسم در بدن است؛ به طور معمول با سرعتی ثابت در ادرار آزاد می شود.
انواع آزمایش ادرار که برای آزمایش پروتئین ادرار نیز به همین صورت است.

آیا انجام آزمایش پروتئین ادرار به آمادگی خاصی نیاز دارد؟

برخی از داروها بر سطح پروتئین ادرار تاثیر می گذارند. بنابراین بیمار باید حتما پزشک را از تمام داروهای مصرفی خود  مطلع سازد. طبق دستور پزشک ممکن است قطع دارو یا تغییر دوز آن لازم باشد. همچنین بهتر است قبل از انجام تست از ورزش های سنگین و نوشیدن کم یا بیش از حد آب خودداری فرمایید.

آزمایش پروتئین ادرار با استفاده از نوار های تشخیص میزان پروتئین

نمونه گیری برای آزمایش پروتئین ادرار چگونه انجام می شود؟

نمونه ادرار فرد در هر زمانی از روز  و در یک ظرف تمیز جمع آوری می شود. در صورتی که نیاز به آزمایش ادرار 24 ساعته باشد، فرآیند جمع آوری به طور کلی از اول صبح (به استثنای اولین ادرار صبحگاهی) و جمع آوری تمام ادرار برای مدت 24 ساعت باقی مانده آغاز می شود. نمونه جمع آوری شده باید در این مدت در یخچال نگهداری شود. اغلب اوقات و به خصوص زمانی که نیاز به نمونه ادرار 24 ساعته باشد، احتمالا به نمونه خون برای اندازه گیری سطح پروتئین و کراتینین سرم نیز نیاز باشد. جهت اطلاع دقیق درباره آزمایش پروتئین ادرار، می توانید با آزمایشگاه سروش تهران تماس بگیرید.

تشخیص باندهای رنگی ایجاد شده بر روی نوار تست پروتئین ادرار

چه زمانی به انجام آزمایش پروتئین ادرار نیاز است؟

اندازه گیری میزان پروتئین ادرار، عموما همراه با آزمایش ساده انجام می گیرد. پزشک معالج این آزمایش را به عنوان بخشی از روتین بررسی سلامت جسمانی، برای کنترل وضعیت سلامت مادر باردار و بروز پره اکلامپسی، بررسی عملکرد کلیه و یا مشکوک شدن به وجود عفونت ادراری تجویز خواهد کرد. آزمایش پروتئین ادرار به طور منظم هنگامی که فرد دارویی با اثر جانبی بر کلیه مصرف می کند، برای مثال آنتی بیوتیک ها، مسکن ها و برخی از داروهای ضد التهاب، انجام خواهد شد.

بررسی نتایج آزمایش پروتئین ادرار

بررسی نتایج آزمایش ادرار و تشخیص بیماری باید توسط پزشک متخصص انجام شود. نتیجه آزمایش منفی به این معنی است که در زمان آزمایش مقدار پروتئین بالاتر از حد نرمال نبوده است.

شناسایی پروتئین در نمونه ادرار ممکن است به دلیل عفونت، مصرف دارو، ورزش شدید، بارداری، رژیم غذایی، قرار گرفتن در معرض سرما یا استرس عاطفی و جسمی موقتی باشد. پس از رفع این علل موقت، تکرار آزمایش ضروری است.

از سوی دیگر، وجود پروتئین در ادرار می تواند نشانه هشدار و بروز یک بیماری جدی باشد که نیاز به بررسی بیشتر دارد. معمولا سه نمونه مثبت ادرار در طی یک دوره زمانی مشخص و بدون وجود علائم قابل توجه در بیمار، با آزمایشات اضافی دیگر، از جمله ادرار 24 ساعته پیگیری می شود. ثبات رنج بالای پروتئین یا افزایش این میزان در ادرار ممکن است آسیب کلیه یا بیماری دیگری را نشان دهد. میزان دفع پروتئین با شدت بیماری کلیوی رابطه مستقیم دارد. افزایش آسیب کلیوی و کاهش عملکرد کلیه ها با گذشت زمان موجب افزایش مقادیر پروتئین در ادرار می گردد. شایعترین علت وجود پروتئین در ادرار، آسیب کلیه ناشی از شرایط و بیماری های زیر است.

  1. ابتلا به بیماری های مربوط به گلومرول ها که واحدهای فیلتر کننده درون کلیه هستند. گلومرولونفریت و دیابت از این دست بیماری ها به شمار می آیند. یکی از اولین علائم کاهش عملکرد کلیه در افراد مبتلا به دیابت نوع یک و دو پروتئینوریا می باشد.
  2. پروتئینوریا می تواند در افراد مبتلا به عفونت ادرار هم وجود داشته باشد، اما از علائم اصلی این بیماری به حساب نمی آید.
  3. فشار خون بالا که پروتئینوریا در فرد مبتلا به آن اولین علامت کاهش عملکرد کلیه است.
  4. پره اکلامپسی، لوپوس، سرطان مثانه، مسوم شدن با فلزات سنگین و برخی درمان های دارویی نیز منجر به افزایش میزان پروتئین در ادرار می شوند.

اگر پزشک به بیماری کلیوی مشکوک باشد، ممکن است آزمایشات ادرار دیگر یا تست های مربوطه را تجویز کند.

  1. آزمایش خون که با اندازه گیری مواد شیمیایی خاص عملکرد کلیه را مورد بررسی قرار می دهد.
  2. آزمایشات تصویربرداری مانند سی تی اسکن و سونوگرافی که در جهت تشخیص سنگ کلیه، سرطان و تومور کلیوی با انواع انسداد مجاری ادرار می باشد.
  3. بیوپسی یا نمونه برداری از بافت کلیه به منظور بررسی آن زیر میکروسکوپ

امیدواریم این مطلب مورد توجه شما قرار گرفته باشد. جهت انجام آزمایش حضوری و همچنین غیر حضوری (نمونه گیری در منزل) میتوانید از خدمات آزمایشگاه سروش استفاده نمایید.

آزمایشگاه پاتوبیولوژی سروش دارای دستگاه های پیشرفته و مدرن می باشد و قادر به انجام تمام تست های روتین ، تخصصی و فوق تخصصی در زمینه ی کلینیکال و پاتولوژی می باشد .

منابع:

  1. https://www.nhs.uk/livewell/kidneyhealth/documents/protein%20in%20urine.pdf
  2. https://labtestsonline.org/tests/urine-protein-and-urine-protein-creatinine-ratio
  3. https://www.healthline.com/health/urine-protein-test

سرولوژی به معنای مطالعه علمی سرم و دیگر مایعات بدن است. آزمایش‌های سرولوژی که آزمایش‌های آنتی‌بادی نیز نامیده شده‌اند، معمولاً در مواردی استفاده می‌شوند که قصد تشخیص آنتی بادی در سرم وجود داشته باشد؛ آنتی‌بادی‌هایی که معمولاً در پاسخ به عفونت‌ها و بیماری‌های مختلف یا حتی علیه پروتئین‌های خود بدن شخص به وجود می‌آیند. در آزمایش‌های سرولوژی این پیش فرض وجود دارد که بهتر است به جای جستجو برای پیدا کردن یک آنتی ژن که در بدن باعث ناهنجاری شده است، پاسخ بدن به آنتی ژن را بررسی کنیم.

نکاتی وجود دارند که در تعیین نتایج آزمایش‌های سرولوژی مؤثر هستند؛ به عنوان مثال در اکثر این آزمایش‌ها همولیز نمونه در نتیجه آزمایش خطا ایجاد می‌کند و نباید انجام شود. مورد دیگر این است که مانند بسیاری از آزمایش‌های دیگر بهتر است بیمار آزمایش‌های سرولوژی را در حالت ناشتا انجام دهد. همچنین به بیمار توصیه می‌شود که در صورتی که داروی خاصی مصرف می‌کند، قبل از انجام هر گونه آزمایش با پزشک خود در این مورد صحبت کند.

انواع مختلفی از آزمایش‌های سرولوژی وجود دارند؛ برای نمونه می‌توان آزمایشهای لخته سازی، خنثی سازی، مهار هماگلوتینین و سنجش‌های ایمنی مرتبط با آنزیم ELISA را نام برد. در این مطلب می‌خواهیم به اختصار به توضیح انواع آزمایش‌های سرولوژی بپردازیم.

آزمایش‌های سرولوژی برای تشخیص بسیاری از بیماری‌ها استفاده می‌شوند.

تفسیر آزمایش‌های سرولوژی

با وجودی که انجام آزمایش سرولوژی برای همه افراد به طور تقریبا یکسان صورت می‌گیرد، اما تفسیر نتایج آن برای افراد مختلف متفاوت است. عواملی مانند سن، جنس و ویژگی‌های فیزیولوژیکی بیمار، داشتن یا نداشتن بیماری‌های قبلی، آب و هوای محیط و … می‌توانند در تعیین نرمال بودن یا نبودن نتیجه آزمایش فرد مؤثر باشند.

انواع آزمایش‌های سرولوژی – آزمایش ELISA

الایزا (ELISA) یکی از آزمایش‌های سرولوژی است که برای تشخیص میزان ترشح آنتی‌بادی‌های خاصی در خون استفاده می‌شود و مخصوصا برای تشخیص بیماری ایدز یک تست استاندارد در نظر گرفته شده است. تست ELISA معمولا برای تشخیص بیماری‌های ایدز، لایم، کم‌خونی شدید، ویروس روتا، ویروس واریسلا زوستر که باعث ایجاد بیماری‌های زونا و آبله‌مرغان می‌شود و … توسط پزشک تجویز می‌گردد.

بعد از گرفتن نمونه خون از بیمار، آنتی‌ژن‌های مخصوص را به آن اضافه می‌کنند. در صورتی که خون فرد حاوی آنتی بادی برای آنتی ژن باشد، این دو به هم متصل می‌شوند و وجود بیماری مورد نظر در فرد تأیید می‌شود.

آزمایش‌های سرولوژی- آزمایش ELISA

انواع آزمایش‌های سرولوژی – آزمایش تثبیت مکمل

آزمایش تثبیت مکمل بیشتر برای تشخیص میکروب‌هایی به کار می‌رود که با روش کشت قابل شناسایی نیستند و در بیماری‌های روماتیسمی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته آزمایش‌هایی مانند ELISA و روش‌های تشخیص پاتوژن مبتنی بر DNA می‌توانند جایگزین این آزمایش شوند. سیستم مکمل سیستمی از پروتئین‌های سرم است که با کمپلکس‌های آنتی ژن – آنتی بادی واکنش نشان می‌دهد. در صورتی که این واکنش در سطح سلول اتفاق بیفتد منجر به تشکیل منافذ غشایی از طریق غشاء و در نتیجه تخریب سلول می‌شود. مراحل این آزمون به شرح زیر است:

  1. سرم از بیمار جدا می‌شود.
  2. بیماران به طور طبیعی سطوح مختلفی از پروتئین‌های مکمل را در خون خود دارند. برای اینکه نتیجه آزمایش خطا نداشته باشد، پروتئین‌های مکمل در سرم بیمار باید از بین بروند و با پروتئین‌های مکمل استاندارد جایگزین شوند. این جایگزینی به صورت زیر انجام می‌شود:
  3. سرم به گونه‌ای حرارت داده می‌شود که تمام پروتئین‌های مکمل آن از بین بروند و در عین حال آنتی‌بادی‌ها باقی بمانند. با توجه به اینکه پروتئین‌های مکمل در مقایسه با آنتی‌بادی‌ها مقاومت کمتری در برابر حرارت دارند، این کار امکان پذیر است.
  4. –          مقدار مشخصی از پروتئین‌های مکمل استاندارد به سرم اضافه می‌شوند.
  5. آنتی ژن مورد نظر به سرم اضافه می‌شود
  6. گلبول‌های قرمز خون گوسفند (sRBC) که از قبل به آنتی‌بادی‌های ضد sRBC متصل شده‌اند، به سرم اضافه می‌شوند. اگر محلول در این مرحله به رنگ صورتی درآید، نتیجه آزمایش منفی و در غیر این صورت مثبت خواهد بود.

انواع آزمایش‌های سرولوژی – آزمایش VDRL

تست VDRL یک آزمایش غربالگری برای تشخیص بیماری سیفلیس است. این آزمایش آنتی‌بادی‌هایی که بدن در صورت وجود بیماری سیفلیس تولید می‌کند را شناسایی می‌کند.  در صورتی که بیمار علائم بیماری‌های مقاربتی را داشته باشد، پزشک ممکن است انجام این آزمایش را تجویز کند. آزمایش VDRL به عنوان یکی از آزمایش‌های غربالگری در دوران بارداری نیز شناخته شده است. این آزمایش مشابه آزمایش جدیدتری است که واکنش سریع پلاسما (RPR) نام دارد.

نتیجه منفی نرمال است. منفی بودن تست به این معنی است که هیچ آنتی بادی از سیفلیس در خون فرد وجود ندارد. به احتمال زیاد در مراحل نهفته و ثانویه بیماری سیفلیس، نتیجه تست مثبت می‌شود. ممکن است در مراحل اولیه بیماری یا در اواخر آن نتیجه تست به اشتباه منفی شود، در حالی که آثار بیماری در بدن وجود دارد. این آزمایش باید با آزمایش خون دیگری تأیید شود تا پزشک از وجود بیماری سیفلیس اطمینان یابد.

نتیجه مثبت این آزمایش به معنای ابتلای بیمار به سیفلیس است که در این صورت آزمایش‌های خاص‌تری مانند FTA-ABS برای او تجویز خواهد شد.

آزمایش‌های سرولوژی – آزمایش VDRL

انواع آزمایش‌های سرولوژی – آزمایش CRP

آزمایش پروتئین واکنشی C یا CRP یکی از آزمایش‌های انجام شده در بخش سرولوژی است که میزان پروتئین C را در خون اندازه‌گیری می‌کند. این پروتئین در صورتی که در بدن شما التهاب وجود داشته باشد، به جریان خون سرازیر می‌شود. التهاب روشی است که بدن برای محافظت از خودش در برابر آسیب یا عفونت به کار می‌برد. به صورت نرمال باید مقادیر پایینی از این پروتئین در خون وجود داشته باشد. سطح بالا معمولا نشان‌دهنده عفونت یا اختلالات جدی دیگر است.

در مواردی که پزشک به وجود عفونت باکتریایی، قارچی یا بیماری‌های التهابی روده در فرد شک کند، ممکن است این آزمایش را تجویز کند. بیماری‌هایی مانند اختلالات خود ایمنی یا عفونت استخوان نیز می‌توانند موجب افزایش مقدار این پروتئین در خون شوند. اگر شما احساس می‌کنید علائم عفونت‌های باکتریایی مانند تب، لرز، تنفس سریع و پی در پی یا تهوع و استفراغ را دارید، ممکن است به این آزمایش نیاز پیدا کنید.

تست CRP یکی از تست‌های پرکاربرد سرولوژی است

انواع آزمایش‌های سرولوژی – آزمایش WIDAL

آزمایش WIDAL یکی دیگر از تست‌های سرولوژی است که مخصوصا برای تشخیص بیماری حصبه مورد استفاده قرار می‌گیرد. عامل ایجاد این بیماری، باسیل‌های سالمونلا هستند. آنتی‌ژن‌های سالمونلا سه نوع هستند که با نام‌های K، H و O مورد بررسی قرار می‌گیرند. آنتی ژن O از جنس لیپوپلی ساکارید است و اغلب از روش‌های غیر متحرک ساخته می‌شود. آنتی‌بادی‌های مبارزه کننده با این آنتی ژن معمولا اواخر هفته اول در سرم ظاهر می‌شوند و میزان آنها به تدریج افزایش پیدا می‌کند و در اواخر هفته ششم بیماری به حداکثر میزان خود می‌رسد. بعد از آن به تدریج کاهش می‌یابند و ترشح آنها بعد از شش ماه یا یک سال تقریبا به صفر می‌رسد. آنتی ژن H  از پروتئین ساخته شده است. آنتی‌بادی‌های ضد H  غالبا چند روز بعد از آنتی‌بادی‌های ضد O در خون ظاهر می‌شوند اما سرعت افزایش آنها از آنتی‌بادی‌های ضد نوع O  بیشتر است. آنتی‌بادی‌های ضد K آخرین آنتی‌بادی‌هایی هستند که در اثر این بیماری در بدن ظاهر می‌شوند و به دلیل دیرتر ظاهر شدن، از نظر تشخیص بیماری چندان مورد توجه نیستند.

انواع آزمایش‌های سرولوژی – آزمایش رایت

این آزمایش یکی دیگر از آزمایش‌های سرولوژی است که به پزشک در تشخیص بیماری تب مالت کمک می‌کند. آنتی‌بادی‌های این بیماری معمولا در اواخر هفته دوم بیماری که بیمار در شرایط حاد است در خون آزاد می‌شوند و میزان آنها در هفته سوم تا ششم بیماری به اوج خود می‌رسد. با ابتلای شخص به بیماری تب مالت دو نوع آنتی بادی در خون ترشح می‌شوند: IgM و IgG که IgM زودتر از IgG آزاد می‌شود. در صورتی که بیمار نشانه‌های بهبودی را از خود نشان دهد، میزان این آنتی‌بادی‌ها در خون کاهش می‌یابند. در صورتی که این دو آنتی بادی بعد از چند روز افزایش یابند، ابتلا به بیماری حتمی است.

آزمایشگاه سروش منطقه پیروزی تهران

امیدواریم این مطلب مورد توجه شما قرار گرفته باشد. جهت انجام آزمایش حضوری و همچنین غیر حضوری (نمونه گیری در منزل) میتوانید از خدمات آزمایشگاه سروش استفاده نمایید.

آزمایشگاه پاتوبیولوژی سروش دارای دستگاه های پیشرفته و مدرن می باشد و قادر به انجام تمام تست های روتین ، تخصصی و فوق تخصصی در زمینه ی کلینیکال و پاتولوژی در شرق تهران محله پیروزی می باشد .

منابع

  1. https://www.britannica.com/science/serological-test.
  2. https://www.sciencedirect.com/topics/agricultural-and-biological-sciences/neutralization-tests
https://medlineplus.gov/lab-tests/c-reactive-protein-crp-test/#:~:text=A%20c%2Dreactive%20protein%20test,injured%20or%20have%20an%20infection

هماتولوژی مطالعه خون و اختلالات خونی است. آزمایش‌های هماتولوژی به منظور بررسی سلول‌های خون، پروتئین‌های خون، اندام‌های تولیدکننده خون و مغز استخوان انجام می‌شوند. این آزمایش‌ها می‌توانند اختلالاتی مانند کم‌خونی، عفونت، هموفیلی، لخته شدن خون و سرطان خون را تشخیص دهند. خون انسان از اجزای مختلفی تشکیل شده است که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • پلاسما جزء مایع خون است که سلول‌های خونی در آن معلق هستند
  • گلبول‌های قرمز که وظیفه انتقال اکسیژن از ریه‌ها به تمام بدن را بر عهده دارند
  • گلبول‌های سفید که در ایمنی بدن نقش دارند و با عفونت‌ها مبارزه می‌کنند. خود گلبول‌های سفید انواع مختلفی دارند از جمله لنفوسیت‌ها، مونوسیت‌ها، ائوزینوفیل‌ها و …

سلول‌های خونی در مغز استخوان ساخته می‌شوند. مغز استخوان ماده‌ای نرم و اسفنجی است که در مرکز استخوان قرار دارد و حدود 95 درصد سلول‌های خونی بدن را تولید می‌کند. بیشتر مغز استخوان بدن بزرگسالان در استخوان‌های لگن، استخوان پستان و استخوان‌های ستون فقرات وجود دارد. اندام‌های دیگری نیز در بدن ما وجود دارند که به تنظیم سلول‌های خون کمک می‌کنند. از جمله آنها می‌توان به غدد لنفاوی، طحال و کبد اشاره کرد که وظیفه تنظیم، تخریب و تمایز سلول‌ها را بر عهده دارند. تولید و توسعه سلول‌های جدید فرایندی است که خون‌سازی نامیده می‌شود.

آزمایش‌های هماتولوژی – آزمایش شمارش کامل خون (CBC)

آزمایش CBC یکی از آزمایش‌های هماتولوژی رایج است. در این آزمایش سه جزء اصلی خون ارزیابی می‌شوند: گلبول‌های سفید خون، گلبول‌های قرمز خون و پلاکت‌ها. شمارش کامل سلول‌های خون به معنی اندازه‌گیری سایز، تعداد و بلوغ سلول‌های خونی مختلف در حجم مشخصی از خون است. با شمارش کامل سلول‌های خون می‌توان بسیاری از ناهنجاری‌ها را از طریق تولید یا تخریب سلول‌های خونی مشخص کرد.

. آزمایش‌های هماتولوژی به منظور بررسی سلول‌های خون، پروتئین‌های خون، اندام‌های تولیدکننده خون و مغز استخوان انجام می‌شوند.

از طریق نوساناتی که در تعداد، سایز و بلوغ طبیعی سلول‌های خونی ایجاد می‌شود می‌توان برای تشخیص عفونت یا روند بیماری استفاده کرد. این آزمایش بسیار ساده است و قبل از آن نیازی به آماده‌سازی خاصی وجود ندارد.

آزمایش‌های هماتولوژی – گلبول‌های قرمز خون (RBC)

گلبول‌های قرمز

یکی از مواردی که در آزمایش هماتولوژی ارزیابی می‌شود، گلبول‌های قرمز خون (RBCs) هستند. اگر میزان گلبول‌های قرمز خون فرد از حد طبیعی کمتر باشد، ممکن است به کم‌خونی مبتلا باشد. دامنه نرمال آن برای آقایان، 5 میلیون تا 6 میلیون سلول در میلی‌لیتر و برای خانم‌ها 4 تا 5 میلیون سلول در میلی‌لیتر است.

هموگلوبین

هموگلوبین پروتئین مهمی است که در گلبول‌های قرمز خون وجود دارد. این پروتئین وظیفه رساندن اکسیژن از ریه به تمام بافت‌های بدن را بر عهده دارد. محدوده طبیعی آن برای آقایان 14 تا 17 گرم و برای زنان 12 تا 15 گرم در دسی‌لیتر است. میزان هموگلوبین خون در آزمایش هماتولوژی مشخص می‌شود.

خون از اجزای مختلفی تشکیل شده است که در آزمایش‌های هماتولوژی مورد بررسی قرار می‌گیرند

هماتوکریت

هماتوکریت نسبت گلبول‌های قرمز خون به ماده مایع یا پلاسما در خون را مشخص می‌کند. در واقع مشخص می‌کند که چه مقدار از خون شما از گلبول قرمز تشکیل شده است. میزان کم آن می‌تواند بیانگر کمبود آهن باشد. آهن یک ماده معدنی است که به تولید گلبول‌های قرمز کمک می‌کند. میزان بالاتر از حد طبیعی آن نیز می‌تواند نشانه‌ای از کم‌آبی بدن یا مشکلات دیگر باشد. محدوده نرمال آن برای آقایان 41% تا 50% و برای خانم‌ها 36% تا 44% است. این خصوصیت نیز با آزمایش هماتولوژی مشخص می‌شود.

میانگین حجم کورپوسکولار (MCV)

این پارامتر حجم متوسط گلبول‌های قرمز خون را نشان می‌دهد و با واحد فمتولیتر اندازه‌گیری می‌شود. مقادیر بالاتر از حد نرمال آن می‌تواند به سطوح پایین ویتامین B12 یا فولات اشاره داشته باشد. مقادیر کمتر از حد نرمال نیز می‌تواند نشانه‌ای از کم‌خونی فقر آهن یا تالاسمی باشد. محدوده طبیعی آن 80 تا 95 فمتولیتر است.

میانگین هموگلوبین کورپوسکولار (MCH)

مقدار هموگلوبین در گلبول قرمز را نشان می‌دهد. مقدار آن باید 27 تا 33 پیکو گرم بر سلول باشد. مقادیر کم MCH نشان‌دهنده کم‌خونی فقر آهن است. همچنین می‌تواند ناشی از بیماری ژنتیکی تالاسمی باشد. مقادیر بالای آن اغلب به علت کمبود ویتامین‌های گروه B مخصوصاً B12 و فولات اتفاق می‌افتد.

رتیکولوسیت‌ها

تعداد آنها نشان‌دهنده درصد گلبول‌های قرمز نابالغ در کل گلبول‌های قرمز خون است. میزان نرمال آن 1 تا 2درصد از کل گلبول‌های قرمز است.

وسعت توزیع گلبول‌های قرمز (RDW)

این پارامتر نیز به عنوان بخشی از آزمایش شمارش کامل خون و هماتولوژی گزارش می‌شود. به طور معمول قطر گلبول‌های قرمز خون 6 تا 8 میکرومتر است. با این حال برخی اختلالات باعث می‌شوند که اندازه آنها تغییر پیدا کند. مقادیر بالای RDW نشان‌دهنده تفاوت‌های زیاد در اندازه این گلبول‌ها است. دامنه نرمال RDW در گلبول‌های قرمز انسان بین 5/11 تا 5/14 درصد است. در صورت مشاهده کم‌خونی معمولاً نتایج این پارامتر به همراه نتایج MCV برای تشخیص علت احتمالی اختلال مورد بررسی قرار می‌گیرند.

آزمایش‌های هماتولوژی – گلبول‌های سفید خون (WBC)

طبیعی بودن یا نبودن میزان گلبول‌های سفید موجود در خون با نوعی آزمایش هماتولوژی مشخص می‌شود. عملکرد اصلی گلبول‌های سفید خون مبارزه با عفونت‌ها و بیماری‌ها در بدن است. این گلبول‌ها در برابر بیماری‌ها و مهاجمان خارجی آنزیم‌های خاصی از خود ترشح می‌کنند تا از بدن دفاع کنند. انواع مختلفی از آنها وجود دارند که هر کدام نقش خاص خود را در مبارزه با عفونت‌های ویروسی، قارچی، انگلی و … ایفا می‌کنند.

بالا بودن سطح گلبول‌های سفید می‌تواند نشان‌دهنده وجود التهاب یا عفونت در بخشی از بدن فرد باشد. همچنین کمتر بودن مقادیر آن از حد طبیعی نیز فرد را در خطر عفونت قرار می‌دهد. محدوده طبیعی آن 4500 تا 10000 سلول در هر میکرولیتر است.

لکوسیتوز زمانی اتفاق می‌افتد که تعداد این گلبول‌ها از میزان عادی و طبیعی آن بیشتر شود. لکوسیتوز ممکن است به علت موارد زیر ایجاد شود:

طبیعی یا غیرطبیعی بودن میزان گلبول‌های سفید خون با آزمایش هماتولوژی مشخص می‌شود

افزایش تعداد نوتروفیل

نوتروفیل‌ها فراوان‌ترین گلبول‌های سفید خون هستند که 55 تا 70 درصد گلبول‌های سفید خون را تشکیل داده‌اند. زمانی که تعداد آنها بیش از حدی باشد که برای یک فرد با جنسیت، سن، نژاد و شرایط فیزیولوژیکی خاص انتظار می‌رود، لکوسیتوز نوتروفیلی ایجاد می‌شود. تعداد طبیعی آنها معمولاً از 109* 8 کمتر است. در صورت تجاوز از این تعداد، احتمال وجود التهاب یا آلودگی باکتریایی وجود دارد.

افزایش تعداد لنفوسیت

لنفوسیتوز زمانی اتفاق می‌افتد که تعداد لنفوسیت‌ها در خون بیش از حد طبیعی آن شود؛ یعنی اگر تعداد لنفوسیت‌ها بیش از 4000 عدد برای افراد بزرگسال، 7000 عدد برای کودکان و 9000 عدد برای نوزادان در هر میکرولیتر باشد، لنفوسیتوز وجود دارد.

افزایش تعداد مونوسیت

این گلبول‌ها 5 تا 10 درصد از تعداد گلبول‌های سفید بدن را تشکیل می‌دهند. مونوسیت‌ها زمانی که نیاز به تشکیل ماکروفاژ باشد به بافت فراخوانده می‌شوند و بیشتر به عنوان گلبول‌های ذخیره از آنها یاد می‌شود. تعداد مونوسیت‌ها برای یک فرد بزرگسال معمولی نباید از 109*1 در یک لیتر تجاوز کند. مونوسیتوز زمانی اتفاق می‌افتد که تعداد مونوسیت‌ها در خون بیش از این مقدار شود.

آزمایش‌های هماتولوژی – پلاکت‌ها

پلاکت‌ها (ترومبوسیت‌ها) تکه‌های سلولی خاصی هستند که در لخته شدن طبیعی خون نقش دارند. اگر میزان پلاکت‌ها در خون کم باشد، لخته شدن خون به خوبی انجام نمی‌شود و فرد ممکن است در معرض خطر خونریزی بیش از حد و کبودی قرار بگیرد. پلاکت بیش از حد نیز باعث لخته شدن بیش از حد می‌شود که آن نیز مضر است. در آزمایش هماتولوژی CBC تعداد و اندازه پلاکت‌های خون بررسی می‌شوند. میزان نرمال پلاکت‌ها 140000 تا 450000 سلول در میلی‌لیتر است.

آزمایش‌های هماتولوژی – سرعت رسوب گلبول‌های قرمز

آزمایش سرعت رسوب گلبول‌های قرمز جزء آزمایش‌های هماتولوژی است که به طور غیرمستقیم میزان التهاب موجود در بدن را اندازه‌گیری می‌کند. این آزمایش معمولاً در کنار دیگر آزمایش‌ها گرفته می‌شود و می‌تواند به پزشک در تشخیص بهتر علت بیماری کمک کند. اگر در بدن التهابی وجود داشته باشد گلبول‌های قرمز به هم می‌چسبند و ته‌نشین می‌شوند. این عمل بر سرعت رسوب طبیعی اثر می‌گذارد و ممکن است آن را از محدوده نرمال خارج کند.

امیدواریم این مطلب مورد توجه شما قرار گرفته باشد. جهت انجام آزمایش حضوری و همچنین غیر حضوری (نمونه گیری در منزل) میتوانید از خدمات آزمایشگاه سروش استفاده نمایید.

آزمایشگاه پاتوبیولوژی سروش دارای دستگاه های پیشرفته و مدرن می باشد و قادر به انجام تمام تست های روتین ، تخصصی و فوق تخصصی در زمینه ی کلینیکال و پاتولوژی می باشد .

منابع

  1. https://askhematologist.com/common-hematology-tests/

انواع آزمایش کویید 19:

آزمایش PCR

آزمایش PCR آزمایش های مولکولی به دنبال علائم عفونت فعال هستند.این آزمایش ها معمولاً شامل گرفتن نمونه از پشت گلو با سواب پنبه ای میباشند. سپس پزشک نمونه را برای آزمایش ارسال می کند.این نمونه تحت آزمایش واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) قرار خواهد گرفت. این نوع آزمایش علائم ماده ژنتیکی ویروس را تشخیص می دهد. آزمایش PCR در صورت شناسایی دو ژن خاص SARS-CoV-2 می تواند تشخیص ویروس کرونا را تأیید کند. اگر تنها یکی از این ژنها را شناسایی کند ، نتیجه ای غیرقطعی خواهد داشت.آزمایش های مولکولی تنها می توانند به تشخیص موارد فعلی کرونا کمک کنند. آنها نمی توانند تشخیص دهند که کسی به این عفونت مبتلا شده و بهبود یافته است.

آزمایش خون (IgM و IgG)

در ابتدا شما باید به کمک تکنسین مقداری خون بدهید و سپس متخصصین مربوطه دو نوع آنتی بادی ضد کووید ۱۹ را در نمونه خون شما آزمایش می کنند این دو نوع آنتی بادی شامل IgM و IgG می شود که در آنتی بادی نوع اول عفونت های ایجاد شده بررسی می شود و در انتی بادی نوع دوم که بعد از بهبودی که شما ظاهر می شود، چرا که حدود ۴ هفته طول می کشد تا تا بدن تان بتواند آنتی بادی های نوع اول را مجددا تولید کند.

حضور بر بالین بیمار در خانه و انجام نمونه گیری در منزل از خدمات آزمایشگاه سروش واقع در پیروزی تهران در روزها ی شیوع کرونا است . مراقبت در منزل همراه با خدمات آزمایشگاه تشخیص طبی سروش در روزهای شیوع کرونا در کشور، در کنار شهروندان خواهد بود . در این روزها که رفت و آمد موجب شیوع ویروس کرونا خواهد شد، انجام خدمات نمونه گیری تست کرونا در پیروزی را در منزل و به صورت رایگان انجام خواهد داد .